कपासे

कपासे फूल अथवा कस्तुरी कमल औषधीय गुण भएको हिमाली वनस्पति हो । अङ्ग्रेजीमा स्नोबल प्लान्ट(snowball plant) भनेर चिनिने यो वनस्पतिलाई कतै कतै हिम कमल पनि भनिन्छ । बहुवर्षीय पोथ्रा वर्गमा पर्ने यो वनस्पति ४३०० मिटर देखि ५६०० मिटरको उच्च हिमाली क्षेत्रमा पाइन्छ । ^[१] लेकाली घाँसका चहुरमा कसैले नौनीको डल्लो लुकाए जस्तो देखिने यो बिरुवा उच्च क्षेत्रमा बादल भन्दा माथिको जाडो खप्न न्यानो कपासभित्र गुटमुटिएको हुन्छ । जनैपूर्णिमाको मेला भर्न गोसाइँकुण्ड जाने तीर्थालुहरू यसलाई सिलुस्वाँ (नेपाल भाषा) भन्दछन् । त्यहाँ जम्मा हुने धामीझाँक्रीहरू औषधोपचारका लागि यो बिरुवा बटुलेर लैजान्छन् । कपासे फूल भूतप्रेत भगाउन मात्र हैन स्त्रीरोगमा समेत प्रयोग हुन्छ । वनस्पतिशास्त्रले यसको नाम 'ससुरिया गोसिपिफोरा' निर्धारण गरिदिएको छ । आकृति विशेषले यसलाई सूर्यमुखी फूलको परिवारभित्रको बिरुवा भन्न वा मान्न गाह्रो पर्दछ । नेपालका कपासकै भकुण्डो जस्तो देखिने यो वनस्पतिलाई नौनी फूल पनि भनिन्छ ।^[२]

कपासे फूल
वैज्ञानिक वर्गीकरण
जगत:	वनस्पति
(श्रेणीविहीन):	एन्जिओस्पर्म
(श्रेणीविहीन):	Eudicots
(श्रेणीविहीन):	Asterids
गण:	Asterales
कुल:	Asteraceae
वंश:	Cynareae
वंश:	Saussurea
प्रजाति:	S. gossypiphora
वैज्ञानिक नाम
Saussurea gossypiphora