वसुधैव कुटुम्बकम्

वसुधैव कुटुम्बकम् एक संस्कृत वाक्यांश हो जुन हिन्दु ग्रन्थहरूमा पाइन्छ जस्तै महोपनिषद्, जसको अर्थ "संसार एक परिवार हो"।[२] वैदिक परम्परामा "वसुधैव कुटुम्बकम्"को अर्थ पृथ्वीमा रहेका सबै जीवित प्राणीहरू एक परिवार हुन् भनेर उल्लेख गरिएको छ।

महाउपनिषदको "संसार एक परिवार हो" पद भारतको संसदको प्रवेश कक्षमा कुँदिएको छ।[१]

इतिहास

अयं निजः परो वेति गणना लघुचेतसाम्।
उदारचरितानां तु वसुधैव कुटुम्बकम्।

मूल श्लोक महोपनिषद्मा देखिन्छ।[३][४] यसलाई भारतीय समाजमा सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण नैतिक मूल्य मानिन्छ।[५][६][१] महोपनिषद्को यो श्लोक भारतको संसदको प्रवेश द्वारमा कुँदिएको छ।[१]

वसुधैव कुटुम्बकम्

अयं बन्धुरयं नेति गणना लघुचेतसाम्।
उदारचरितानां तु वसुधैव कुटुम्बकम् ॥
भावाभावविनिर्मुक्तं जरामरणवर्जितम्।
प्रशान्तकलनारभ्यं नीरागं पदमाश्रय ॥
एषा ब्राह्मी स्थितिः स्वच्छा निष्कामा विगतामया।
आदाय विहरन्नेवं सङ्कटेषु न मुह्यति ॥

त्यसपछिका श्लोकहरूले भनेका छन् कि जसको कुनै आसक्ति छैन उनीहरूले ब्रह्म (एक सर्वोच्च, विश्वव्यापी आत्मा जो अभूतपूर्व ब्रह्माण्डको उत्पत्ति र समर्थन हो) खोज्न जान्छन्। यस श्लोकको सन्दर्भ भनेको आध्यात्मिक उन्नतिको उच्चतम स्तर प्राप्त गर्ने व्यक्तिको विशेषताहरू मध्ये एकको रूपमा वर्णन गर्नु हो, र जो भौतिक सम्पत्तिको मोह बिना आफ्नो सांसारिक कर्तव्यहरू गर्न सक्षम छ।[७]

प्रभाव

यसपछिको प्रमुख हिन्दु साहित्यमा यो पाठ प्रभावशाली रहेको छ। लोकप्रिय भगवद् गीता, हिन्दु धर्ममा साहित्यको इथिहास विधाको सबैभन्दा अनुवादित,[८] उदाहरणका लागि, महोपनिषद्को वसुधैव कुटुम्बकम् कहावतलाई "उच्चतम वेदान्तिक विचार" भनिन्छ।[९]

यो पनि हेर्नुहोस्

सन्दर्भ सामग्रीहरू

🔥 Top keywords: मुख्य पृष्ठलक्ष्मीप्रसाद देवकोटाविशेष:Searchपृथ्वीनारायण शाहनेपालको सर्वोच्च अदालतभानुभक्त आचार्यसन्दुक रुइतनेपालको भूगोलSpecial:Searchगौतम बुद्धनेपालका प्रदेशहरूनेपालनेपालको इतिहासलुम्बिनी प्रदेशनिर्जला एकादशीपारिजात (साहित्यकार)नेपाली शब्दकोशमोतीराम भट्टविश्वेश्वरप्रसाद कोइरालाबागमती प्रदेशनेपालको संविधान २०७२नेपाल स्काउटनेपाली राष्ट्रिय क्रिकेट टोलीउखान-टुक्कापञ्चैबाजानेपालमा भएका सडकहरूको सूचीपशुपतिनाथ मन्दिरचौबिसी राज्यहरूकोशी प्रदेशदोस्रो विश्व युद्धनेपालका स्थानीय तहहरूजलवायु परिवर्तनपृथ्वीसयौँ थुङ्गा फूलका हामीबकरी ईदसगरमाथाझमक घिमिरेविशेष:RecentChangesईद