Telemarkskanalen

Telemarkskanalen er ein kanal i Telemark som hovudsakleg blei bygd for transport av varer og passasjerer, tømmerfløting og for å hindre flaum. Då han stod ferdig blei kanalen omtala som «det åttande underverket.»

Telemarkskanalen
Slusene ved Vrangfoss i Bandakkanalen, ein del av Telemarkkanalen, på 1880-talet.
Foto: Axel Lindahl/Nasjonalbibliotekets arkiv

Telemarkskanalen er sett saman av to opphavlege kanalar. «Norsjø-Skienskanalen», med slusene i Skien og ved Løveid vart bygd i tida 18541861 og er den eldste av dei to kanalane. Den andre opphavlege kanalen, «Bandak-Nordsjøkanalane», vart opna i 1892.

Telemarkskanalen har 18 slusekammer, er 105 kilometer lang og har ein høgdeskilnad på 72 meter. Det største sluseanlegget er Vrangfoss som har fem slusekammer og ei løftehøgd på 23 m. Passasjerbåtane MS «Henrik Ibsen» og MS «Victoria» går i turisttrafikk frå Skien til Dalen i Tokke kommune. «Victoria» har trafikkert Telemarkskanalen sidan 1870.

Etter at «Norsjø-Skienskanalen» opna vart det sett i gang båtbygging ovanfor slusene.[1]

Båtar

Dei første båtane som trafikkerte vatna var hjulpdamparar. Men desse var for breie til å trafikkere dei nye kanalane.[2]

Hjulbåtar

Passasjerbåtar

Båtar som har seigla på Telemarkskanalen er:

Små lokalbåtar[3]

Lastebåtar

Slepebåtar

  • Træk
  • Elvprinsen
  • Ulefos
  • Rusla
  • Gamle Stærk
  • Nye Stærk

Sluseoversyn

SluseLøftehøgdKammerSlusetid
Skien5 m1 stk20 min
Løveid10,3 m3 stk35 min
Ulefoss10,7 m3 stk40 min
Eidsfoss10 m2 stk30 min
Vrangfoss23 m5 stk60 min
Lunde3 m1 stk15 min
Kjeldal3 m1 stk15 min
Hogga7 m2 stk25 min

Maksimumsmål for trafikk i Telemarkskanalen:

Måleeining >MeterFotMerknader
Mastehøgd1652,512,8 m Ulefoss–Dalen
Lengd31,4100
Breidd6,621
Kjøldjupn2,58

Kjelder

Referansar

Bakgrunnsstoff