ଡାହୁକ ବୋଲି

ଡାହୁକ ବୋଲିରେ ଚଉଷଠି ମହାସିଦ୍ଧମାନଙ୍କ ସହଜଯାନ ଧାରାର ଛାପ ରହିଛି । ଏପରିକି ପୁରୀରେ ବୋଲାଯାଉଥିବା ଡାହୁକ ବୋଲିରେ ମୂଳ ଚର୍ଯ୍ୟାପଦରୁ ଉଦ୍ଧୃତିମାନ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିଲା । ଚର୍ଯ୍ୟାପଦର ପଦଗୁଡ଼ିକ ସନ୍ଧ୍ୟାଭାଷାରେ ରଚିତ ଓ ଏଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱିଅର୍ଥବୋଧକ ଅଟେ । ଗୋଟିଏ ବାହ୍ୟ ଅର୍ଥ ଥାଏ ଓ ଗୋଟିଏ ଗୁହ୍ୟ ଅର୍ଥ ଥାଏ । ବାହ୍ୟ ଅର୍ଥକୁ ଠିକ ମନେ କରି ଲୋକ ଗୀତଗୁଡ଼ିକୁ ଭୁଲବଶତଃ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅସାମାଜିକ ବା ଅଶ୍ଳୀଳ ମନେ କରନ୍ତି ।

ତଳେ ପୁରୀର ଡାହୁକ ବୋଲିରୁ କେତୋଟି ଉଦାହରଣ ଦିଆଯାଇଛି ।^[୬]

ରଥେ ଭଣ୍ଡ ଡାକ ଡାକନ୍ତେ ଡାହୁକ
ବକ ସିଆଣିଆ ଲୋକ ।
ଅରକ୍ଷିତମାନେ ଶୁଣିବାକୁ ରଙ୍କ
ନ ମାନନ୍ତି ଶୋଷଭୋକ ।

ମାରି ସାସୁ ନଣନ୍ଦ ଘରେ ଶାଳୀ
ମାଆ ମାରିଆ କାହ୍ନ ଭଇଲ କବାଳୀ ।
ହୋ ଭଗତେ ହୋ!

ବାହ୍ୟାର୍ଥ : ଶାଶୁକୁ ମାରିବା ପରେ ନଣନ୍ଦକୁ ଶାଳୀ ଘରେ ରଖି ଓ ଶେଷରେ ନିଜ ମାଆଙ୍କ ହତ୍ୟା କରି କାହ୍ନୁ କାପାଳିକ ହେଲେ ।

ଗୁହ୍ୟାର୍ଥ : କାହ୍ନୁ ଶ୍ୱାସରୁଦ୍ଧ କରି ଆନନ୍ଦପ୍ରଦ ଇନ୍ଦ୍ରିୟମାନଙ୍କୁ ମାରି ସୁଖ ଭୋଗ ଓ ମାୟା ମମତାକୁ ମାରି କାପାଳିକ ସାଜିଛନ୍ତି ।

— ଚର୍ଯ୍ୟା ୧୧, କୃଷ୍ଣାଚାର୍ଯ୍ୟପାଦାନମ୍, ରାଗ-ପଟମଞ୍ଜରୀ, (ଏହା ଚର୍ଯ୍ୟାପଦର 'ନାଡ଼ିଶକ୍ତି ଦିଢ଼ ଧରିଅ ଖାଟେ' ଗୀତର ଗୋଟିଏ ଅଂଶ)

ମହାସିଦ୍ଧମାନଙ୍କ ନାମରେ ଭଣିତ କେତେକ ଓଡ଼ିଆ ବୋଲି ମଧ୍ୟ ରହିଛି ।

ହୋ ଭଗତେ !
ହାଡ଼ୁପା କହିଲେ ବାଇ ଏଠାର
ଯୋନି ଦରଶନ ସୁଖ ଅପାର ।
ଭଗରେ ବାଜିଲେ ଲିଙ୍ଗର ମୁଣ୍ଡି
ତିନିଧାର ନାଳ ନିଅଇ ତେଣ୍ଡି ।
ଛ ଗଣ୍ଠି ଭେଦଇ ସେ ନାଳ ଯେବେ
ରମଣ କରିବୁ ଭକତ ତେବେ ।

— ମହାସିଦ୍ଧ ହାଡ଼ିପା ବା ହାଡ଼ୁପାଙ୍କ ନାମରେ ଭଣିତ

ହୋ ଭଗତେ ହୋ !
କାଳୀ ଗୋରୀ ଦିହେଁ ଗାଧୋଇ ଗଲେ
ଗଛରୁ ଖସିଲା ଡାଳ ।
କାଳୀ କହୁଛି ଗୋରୀ ଲୋ
ତୋ ବିଆରେ ନାହିଁ ବାଳ ।

ହୋ ଭଗତେ !
ରଥ ଚାଲେ ଘୁଁ, ଚକ ଚାଲେ ଘୁଁ
ଯାହାର ମୁଣ୍ଡରେ ସିନ୍ଦୁର ଟୋପା
ତା ଘଇତା ମୁଁ ।

ଜୀବଟି ଘରର ଘରଣୀ । ସ୍କନ୍ଧରେ ବସିଅଛି ପୁଣି ।।
ଏହାକୁ ଘେନି ରତି କର । ତେବେ ପାଇବୁ ଏ ଶରୀର ।।

୧୯୯୫ ମସିହାରେ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ଟ୍ରଷ୍ଟର କିଛି ଅଧିକାରୀ ଡାହୁକ ବୋଲି ଉପରେ ବାସନ୍ଦାଦେଶ ଦେଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ, ୧୯୯୭ ମସିହା ପରଠାରୁ କିଛି କଟକଣା ଜାରି ହେବା ଫଳରେ ଡାହୁକମାନେ ଗୀତ ଗାଇବା ପ୍ରାୟ ବନ୍ଦ କରିସାରିଛନ୍ତି । ^[୬]

• ପ୍ରାଚୀନ ଡାହୁକ ବୋଲି ବନ୍ଦ ହେବ କାହିଁକି? Archived 2016-03-04 at the Wayback Machine. (In Oriya). The Sunday Indian. July ୧୮, ୨୦୧୧
• Mohanty, Dhrutikama‘ଡାହୁକ ବୋଲି'-ସତରେ କ'ଣ ଅଶ୍ଳୀଳ? Archived 2016-03-04 at the Wayback Machine. (In Oriya). The Sunday Indian. July ୧୨, ୨୦୧୧