ସାବ୍ରି ବ୍ରଦର୍ସ

ସାବ୍ରି ଭାଇମାନେ ତାଙ୍କ ପିତା ଇନାୟତ ହୁସେନ ସାବ୍ରିଙ୍କଠାରୁ ସଙ୍ଗୀତ ଶିକ୍ଷା କରିଥିଲେ । ପିତା ତାଙ୍କ ପୁତ୍ରମାନଙ୍କୁ କବାଲି ଓ ଭାରତୀୟ କ୍ଲାସିକାଲ ସଙ୍ଗୀତ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦେଇଥିଲେ । ଗୁଲାମ ଫରିଦ ସାବ୍ରି, କମଲ ଅହମଦ ସାବ୍ରି ଓ ମକବୁଲ ଅହମଦ ସାବ୍ରି ଇତ୍ୟାଦି ଭାଇମାନେ ଉସ୍ତାଦ ଫତେଃଦିନ ଖାନ, ଉସ୍ତାଦ ରମଜାନ ଖାନ ଓ ଉସ୍ତାଦ ଲତାଫତ ହୁସେନଙ୍କଠାରୁ ଅଧିକ ସଙ୍ଗୀତ ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ କରିଥିଲେ । ହଜରତ ହାଇରାତ ଅଲି ଶାହ ୱାର୍ସିଙ୍କଠାରୁ ସେମାନେ କବିତା ଲେଖିବା ଜ୍ଞାନ ପାଇଥିଲେ ।

୨୦ ଜୁନ ୧୯୭୬ ମସିହାରେ ସାବ୍ରି ବ୍ରଦର୍ସ ରୟଲ ଆଲବର୍ଟ ହଲରେ ଅନଷ୍ଠିତ ୱର୍ଲଡ ଅଫ ଇସଲାମ ଫେଷ୍ଟିଭାଲରେ ପରିବେଷଣ କରିଥିଲେ ।^[୩] ଏପ୍ରିଲ ୧୯୭୮ରେ ସାବ୍ରି ବ୍ରଦର୍ସ ନିୟୁ ୟୋର୍କ ପରିଭ୍ରମଣ କରୁଥିବା ବେଳେ 'କବାଲି' ଆଲବନ ରେକର୍ଡ଼ କରେଇଥିଲେ । ନିୟୁ ୟୋର୍କ ଟାଇମସ ଏହାକୁ ଅରାଲ ଇକ୍ୱିଭାଲେଣ୍ଟ ଅଫ ଡାନ୍ସିଙ୍ଗ ଡର୍ଭିସେସ (the aural equivalent of dancing dervishes) ଓ ଅନୁଭର ସଙ୍ଗୀତ ନାମ ଦେଇଥିଲେ ।^[୪]

ଭାରତ ପରିଭ୍ରମଣ ସମୟରେ ୧୯୭୭ରେ ବଲିଉଡର ନାମୀ କଳାକାରମାନେ ତାଙ୍କର କନସର୍ଟରେ ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ । ସେହି ସମୟରେ ସେମାନେ 'ଅଫତାବ ଏ ରିସାଲତ ମଦିନେ ମେଇ ହାଏ' ରେକର୍ଡ଼ କରିଥିଲେ ଯାହା ୧୯୭୯ରେ ବଲିଉଡର ସୁଲତାନ ଏ ହିନ୍ଦ ଖ୍ୱାଜା ଗରିବ ନ‌ୱାଜ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ପରିବେଷଣ କରାଯାଇଥିଲା । ଅଫତାବ ଏ ରିସାଲତଙ୍କର ସଙ୍ଗୀତ ଭିଡିଓ ଏକ ବ୍ଲକ ବୁଷ୍ଟର ହୋଇଥିଲା । ^[୫]

ଅନେକ ଲୋକ ମନେକରନ୍ତି ନୁସରତ ଫତେ ଅଲି ଖାନ ଅପେକ୍ଷା ସାବ୍ରି ବ୍ରଦର୍ସଙ୍କର ବାଦ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ର ଅଧକ ସାହସପୁର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା ।^[୬] ଅଜିଜ ଖାନ ଆଲ୍ଲାଙ୍କ ସମୀପରେ ଥିବା ଭଳି ଉପସ୍ଥାପନ କରୁଥିଲେ ଓ ୩୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ଦୋହା କ‌ହିଥିଲେ । ମହିଳା ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟର ସୃଷ୍ଟିକୁ ନୁସରତ ଅତି ସୁନ୍ଦର ଓ ପୁର୍ଣ୍ଣତା ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରୁଥିଲେ ।

• ଅଲ-ମସଜିଦ ଆନ-ନବ‌ୱି (Al-Masjid an-Nabawi) ପାଖରେ ଥିବା ମଦିନା ଶରିଫରେ ପ୍ରଦର୍ଶନର ଗୌରବ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।

• ସେମାନେ ପାର୍ଶୀ ଭାଷାରେ ଉତ୍ତମରୂପେ ଗାଉଥିଲେ ଓ ଅମିର ଖୁସ୍ରୁଙ୍କର କବିତାକୁ ସଙ୍ଗୀତମୟ କରି ତୋଳୁଥିଲେ ।^[୭]

• ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସୁଫି ସଙ୍ଗୀତଜ୍ଞ ଅବିଦା ପରବୀନ ସାବ୍ରି ବ୍ରଦର୍ସଙ୍କର ଶିଷ୍ୟା ଥିଲେ । ଗୋଟିଏ ଇଣ୍ଟରଭିୟୁରେ ଅବିଦା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ଯେ ସେ ମନ କୁନ୍ତୋ ମଉଲା ଗୀତଟି ସାବ୍ରି ବ୍ରଦର୍ସଙ୍କଠାରୁ ଶିକ୍ଷା କରିଥିଲେ ଓ ପ୍ରେରଣ ପାଇଥିଲେ ।^[୮]

• ୨୦୦୬ ମସିହାର ଅମାତୁଲ୍ଲା ଆର୍ମସ୍ଟ୍ରଙ୍ଗ ଗୋଟିଏ ବ‌ହି ଲେଖିଥିଲେ ଯାହାର ନାମ ଥିଲା ଦି ଲ୍ୟାପ ଅଫ ଲଭ -ଜର୍ଣ୍ଣି ଉଇଥ ସାବ୍ରି ବ୍ରଦର୍ସ ଯେଉଁଥିରେ ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ଥାନର ସୁଫି ଫକିର ଓ ସେମାନଙ୍କର ମଜାର ରୁପରେ ଗବେଷଣା କଥା ଲେଖାଯାଇଥିଲା ଓ ପାକିସ୍ଥାନର ଜନପ୍ରିୟ ସୁଫି ଗାୟକ ସାବ୍ରି ବ୍ରଦର୍ସଙ୍କର କବାଲି କଳା ବିଷୟ ଚର୍ଚ୍ଚ କରାଯାଇଥିଲା ।^[୯]

• କରାଚିର ଲିଆକତାବାଦଠାରେ ସୁଡ଼ଙ୍ଗକୁ 'ଗୁଲାମ ଫରିଦ ସାବ୍ରି' ନାମକରଣ କରାଯାଇଥିଲା ।^[୧୦]

• ସର୍ବକାଳୀନ ହିଟ ତାଜଦାର-ଇ-ହରମ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା ଯୋଗୁ ପାକିସ୍ଥାନର କୋକ ସ୍ଟୁଡିଓ ଅତିଫ ଅସଲାମ ଓ ସାବ୍ରି ବ୍ରଦର୍ସଙ୍କୁ ବିଶେଷ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଦେଇଥିଲେ ।^[୧୧]

• ଅଦନାନ ସମି ଗାଇଥିବା ଗୋଟିଏ ଗୀତ 'ଭର ଦୋ ଝୋଲି ୟା ମୁହମ୍ମଦ' କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ ସ‌ହିତ ଭାରତୀୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ବଜରଙ୍ଗୀ ଭାଇଜାନ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ସ୍ଥାନ ପାଇଥିଲା ।

• ୨୦୨୧ ମସିହାର ମଇ ୪ ତାରିଖ ଦିନ ଗୁଲାମ ଫରିଦ ସାବ୍ରି, ମକବୁଲ ଅହମଦ ସାବ୍ରି ଓ ଅମଜାଦ ଫରିଦ ସାବ୍ରିଙ୍କ ନାମରେ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରିଥିଲେ । ^[୧୨]

• ପାକିସ୍ଥାନର ପ୍ରେସିଡେଣ୍ଟ ୧୯୭୮ ମସିହାର ସାବ୍ରି ବ୍ରଦର୍ସ ଦଳକୁ ପ୍ରାଇଡ ଅଫ ପରଫର୍ମାନ୍ସ ପୁରସ୍କାର ଦେଇଥିଲେ ।^[୧୩]
• ଆମେରିକାର ଫେଡେରାଲ ସରକାର ଗୁଲାର ଫରି ସାବ୍ରି ଓ ମକବୁଲ ଅହମଦ ସାବ୍ରିଙ୍କୁ ୧୯୮୧ ମସିହାରେ ସ୍ପିରିଟ ଅଫ ଡେଟ୍ରଏଟ ପୁରସ୍କାର ଦେଇଥିଲେ । ^[୧୩]
• ଭାରତର ରାଗ ରଙ୍ଗ ସୋସାଇଟି ୧୯୮୦ ମସିହାରେ ଗୁଲାମ ଫରିଦ ସାବ୍ରି ଓ ମକବୁଲ ଅହମଦ ସାବ୍ରିଙ୍କୁ 'ଖୁସରୋ ରଙ୍ଗ' ସମ୍ମାନରେ ସମ୍ମାନିତ କରିଥିଲେ ।
• ସ୍ରାଇନ ଅଫ 'ନିଜାମୁଦ୍ଦିନ ଆଉଲିୟା'ଙ୍କଦ୍ୱାରା ଗୁଲାମ ଫରିଦ ସାବ୍ରି ଓ ମକବୁଲ ଅହମଦ ସାବ୍ରିଙ୍କୁ 'ବୁଲବୁଲ ଏ ପାକ ଓ ହିନ୍ଦ' ସମ୍ମାନରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା ।^[୧୩]