ସିଗେଲୋସିସ

ସିଗେଲୋସିସ (Shigellosis) ଏକ ପ୍ରକାର ତରଳ ଝାଡ଼ା ଯାହା ସିଗେଲା (Shigella) ନାମକ ଏକ ଜୀବାଣୁ ସଂକ୍ରମଣଦ୍ୱାରା (bacterial infection) ହୁଏ । ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିବାର ଦିନେ ଦୁଇ ଦିନ ପରେ ଏହି ରୋଗର ଲକ୍ଷଣ ପ୍ରକାଶ ପାଏ ଓ ତରଳ ଝାଡ଼ା, ଜ୍ୱର, ପେଟ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଓ ଝାଡ଼ା ଯିବା ସମୟରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୁଏ । ମଳରେ ରକ୍ତ ପଡ଼ିପାରେ । ପାଞ୍ଚରୁ ୭ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ଲକ୍ଷଣ ରହେ ।କେଶ୍ ଜଟିଳ ହେଲେ ସଂକ୍ରମଣ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଗଣ୍ଠିପ୍ରଦାହ (Post infectious arthritis), ସେପ୍ସିସ, ବାତ (seizures), ହେମୋଲାଇଟିକ ୟୁରେମିକ ସିଣ୍ଡ୍ରମ (hemolytic uremic syndrome) ହୋଇପାରେ ।^[୧]

ସିଗେଲୋସିସ
ବ୍ୟାସିଲାରି ଡିସେଣ୍ଟେରି/ Bacillary dysentery, ମାର୍ଲୋ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ/ Marlow syndrome
ମଳ ସାମ୍ପଲରେ ସିଗେଲା ଦେଖାଯାଉଛି ।
ବିଭାଗ	ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗ (Infectious disease}
ଲକ୍ଷଣ	ତରଳ ଝାଡ଼ା, ଜ୍ୱର, ପେଟ ଯନ୍ତ୍ରଣା [୧]
ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ	ସଂସ୍ପର୍ଶର ୧-୨ ଦିନ ପରେ ।[୧]
ଅବଧି	୫-୭ ଦିନ[୧]
କାରଣ	ସିଗେଲା (Shigella)[୧]
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି	ମଳ କଲଚର (Stool culture)[୧]
ପ୍ରତିକାର	ହାତ ଧୁଆ (Handwashing)[୧]
ଔଷଧ	ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ (Antibiotics) (ସାଂଘାତିକ କେଶ୍‌ ହୋଇଥିଲେ)[୧]
ଚିକିତ୍ସା	ବିଶ୍ରାମ ଓ ତରଳ ପଦାର୍ଥ ପାନ କରିବା । [୧]
ପୁନଃପୌନିକ	>୮୦ ନିୟୁତ[୨]
ମୃତ୍ୟୁ ସାନ୍ଦ୍ରତା	୭୦୦,୦୦୦[୨]
[edit on Wikidata]

ଚାରି ପ୍ରକାର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସିଗେଲା ଜୀବାଣୁ ଏହି ରୋଗ କରିପାରନ୍ତି ।^[୨] ସଂକ୍ରମିତ ମଳ (feces) ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିଲେ ଏହି ରୋଗ ବ୍ୟାପେ । ପ୍ରଦୂଷିତ ଖାଦ୍ୟ, ଜଳ ଓ ହାତ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହା ବ୍ୟାପେ ମାଛିଦ୍ୱାରା (flies) ବା ଡାଇପର ବଦଳ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ବ୍ୟାପେ । ମଳ କଲଚର (stool culture) କରି ଏହି ରୋଗର ପୁଷ୍ଟି କରାଯାଏ ।^[୧]

ଉତ୍ତମରୂପେ ହାତ ଧୋଇଲେ ପ୍ରତିଷେଧ ହୋଇଯାଏ । କୌଣସି ଟିକା (vaccine) ଏହି ରୋଗ ନିମନ୍ତେ ତିଆରି ହୋଇନାହିଁ । କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଚିକିତ୍ସା ବିନା ସିଗେଲୋସିସ ସ୍ୱତଃ ଭଲ ହୋଇଯାଏ । ଯଥେଷ୍ଟ ତରଳ ପଦାର୍ଥ ପାନ କରିବା ସ‌ହିତ ବିଶ୍ରାମ କରିବାକୁ ସୁପାରସ କରାଯାଏ । ବିସମଥ ସବସାଲିସିଲେଟ (Bismuth subsalicylate) ଦେଲେ ଲକ୍ଷଣ ହୋଇପାରେ; କିନ୍ତୁ ଅନ୍ତନଳୀ ଧୀର କରିବାକୁ ଲୋପେରାମାଇଡ (loperamide) ଦେବାକୁ ସୁପାରିସ କରାଯାଏନାହିଁ । କେଶ୍ ସାଂଘାତିକ ହେଲେ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ (antibiotic) ଦିଆଯାଇପାରେ କିନ୍ତୁ ବ‌ହୁତ ଆଣ୍ଟବାୟୋଟିକ ପ୍ରତିରୋଧ (antibiotic resistancs) ମଧ୍ୟ ଥାଇପାରେ । ସାଧାରଣତଃ ସିପ୍ରୋଫ୍ଲୋକ୍‌ସାସିନ୍ ଓ ଆଜିଥ୍ରୋମାଇସିନ ଦିଆଯାଏ ।^[୧]

ପୃଥିବୀରେ ବାର୍ଷିକ ପ୍ରାୟ ୮୦ ନିୟୁତ ଲୋକଙ୍କୁ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ ଓ ୭ଲକ୍ଷ ଲୋକ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରନ୍ତି ।ବିକାଶଶୀଳ (developing world) ଦେଶମାନଙ୍କରେ ଏ ରୋଗ ଅଧିକ ହୁଏ ।^[୨] ବଡ଼ ପିଲାଙ୍କୁ ସାଧାରଣତଃ ଅଧିକ ହୁଏ । ସ୍କୁଲ ଓ ଶିଶୁ ରହୁଥିବା ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ଏଇ ମହାମାରୀ (Outbreaks) ଅଧିକ ହୁଏ । ପଥିକ ଓ ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏ ରୋଗ ହେବା ଅତି ସାଧାରଣ କଥା । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ବର୍ଷକୁ ପ୍ରାୟ ଅଧ ନିୟୁତ ଲୋକ ଏ ରୋଗର ଶିକାର ହୁଅନ୍ତି । ^[୧]