ਫ਼ਲੋਰੈਂਸ ਨਾਈਟਿੰਗੇਲ

ਫਲੋਰੈਂਸ ਨਾਈਟਿੰਗਲ ਦਾ ਜਨਮ 12 ਮਈ 1820 ਨੂੰ ਫਲੋਰੈਂਸ, ਟਸਕਨੀ, ਇਟਲੀ ਦੇ ਵਿੱਲਾ ਕੋਲੰਬਾਇਆ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਅਮੀਰ, ਉੱਪਰਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਚੰਗੇ ਰਸੂਖਦਾਰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ,^[7] ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਉਸ ਦੇ ਜਨਮ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਫਲੋਰੇਸ ਦੀ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਫ੍ਰਾਂਸ ਪਾਰਥੀਨੋਪ ਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸਦੀ ਜਨਮ ਭੂਮੀ, ਪਾਰਥੀਨੋਪ (ਹੁਣ ਨੈਪਲਸ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ) ਇੱਕ ਯੂਨਾਨੀ ਬਸਤੀ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ 1821 ਵਿੱਚ ਇੰਗਲੈਂਡ ਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਥੇ ਨਾਈਟਿੰਗੇਲ ਐਮਬਲੀ, ਹੈਮਪਸ਼ਾਇਰ ਅਤੇ ਲੀ ਹਰਸਟ, ਡਾਰਬੀਸ਼ਾਇਰ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਹੋਈ ਸੀ।^[8][9]

ਫਲੋਰੈਂਸ ਨਾਈਟਿੰਗਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਯੋਗਦਾਨ ਕ੍ਰੀਮੀਆਈ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ, ਜੋ ਉਸ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਫੋਕਸ ਬਣ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਦੇ ਭਿਆਨਕ ਹਾਲਤਾਂ ਬਾਰੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਮਿਲੀਆਂ। 21 ਅਕਤੂਬਰ 1854 ਨੂੰ, ਉਸ ਨੂੰ ਅਤੇ 38 ਸਵੈ-ਇੱਛਿਤ ਔਰਤ ਨਰਸਾਂ ਦੇ ਸਟਾਫ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਨੇ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ, ਉਸ ਦੀ ਮਾਸੀ ਮਾਈ ਸਮਿੱਥ^[10], ਅਤੇ 15 ਕੈਥੋਲਿਕ ਨਨਾਂ (ਹੈਨਰੀ ਐਡਵਰਡ ਮੈਨਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਲਾਮਬੰਦ)^[11] ਨੂੰ (ਸਿਡਨੀ ਹਰਬਰਟ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਹੇਠ) ਓਟੋਮੈਨ ਸਾਮਰਾਜ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ। ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਨਾਈਟਿੰਗਲ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਉਸ ਦੀ ਦੋਸਤ ਮੈਰੀ ਕਲਾਰਕ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।^[12] ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕ੍ਰੀਮੀਆ ਦੇ ਬਾਲਕਲਾਵਾ ਤੋਂ ਬਲੈਕ ਸੀਅ ਦੇ ਪਾਰ ਲਗਭਗ 295 ਸਮੁੰਦਰੀ ਕਿਲੋਮੀਟਰ (546 ਕਿਮੀ; 339 ਮੀਲ) ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਥੇ ਮੁੱਖ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੈਂਪ ਸਥਿਤ ਸਨ।

ਨਾਈਟਿੰਗਲ ਨਵੰਬਰ 1854 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸਕੁਟਾਰੀ (ਇਸਤਾਂਬੁਲ ਵਿੱਚ ਅਜੋਕੀ ਉਸਕਦਾਰ) ਦੇ ਸੇਲੀਮੀਏ ਬੈਰਕ ਵਿਖੇ ਪਹੁੰਚੀ। ਉਸ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਜ਼ਖਮੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਮਾੜੀ ਦੇਖਭਾਲ ਸਰਕਾਰੀ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਅਣਦੇਖੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਲੋੜ੍ਹ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟਾਫ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਘੱਟ ਸੀ, ਸਫਾਈ ਨੂੰ ਵੀ ਅਣਦੇਖਿਆ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਆਮ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਘਾਤਕ ਵੀ ਸਨ। ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਭੋਜਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਉਪਕਰਣ ਨਹੀਂ ਸਨ।

ਇਹ ਕਮਜ਼ੋਰ ਜਵਾਨ ਔਰਤਾਂ ... ਤਿੰਨ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਸ ਚਿੰਤਾ ਨੂੰ ਸਾਂਭ ਲਿਆ।

— Lucien Baudens, La guerre de Crimée, les campements, les abris, les ambulances, les hôpitaux , p. 104.^[13]

ਨਾਈਟਿੰਗਲ ਨੇ ਟਾਈਮਜ਼ ਨੂੰ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੀ ਮਾੜੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਹੱਲ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਭੇਜਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸਮਬਾਰਡ ਕਿੰਗਡਮ ਬਰੂਨਲ ਨੂੰ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਾਣਿਤ ਹਸਪਤਾਲ ਦਾ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਕਰਨ ਲਈ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਦਾਰਡੇਨੇਲਸ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਤੀਜਾ "ਰੇਨਕਿਓਈ ਹਸਪਤਾਲ" ਸੀ, ਇੱਕ ਨਾਗਰਿਕ ਸਹੂਲਤ ਜੋ ਡਾ ਐਡਮੰਡ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਪਾਰਕਸ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਧੀਨ ਮੌਤ ਦੀ ਦਰ 1/10ਵੇਂ ਹਿੱਸੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੀ।^[14]

ਨੈਸ਼ਨਲ ਬਾਇਓਗ੍ਰਾਫੀ ਦੀ ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ ਵਿੱਚ ਸਟੀਫਨ ਪੇਜਟ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਾਈਟਿੰਗਲ ਨੇ ਮੌਤ ਦੀ ਦਰ ਨੂੰ 42% ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 2% ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਸਭ ਜਾਂ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਸਫਾਈ 'ਚ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆ ਕੇ ਜਾਂ ਸੈਨੇਟਰੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਕੇ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਦਾਹਰਨ ਦੇ ਲਈ, ਨਾਈਟਿੰਗਲ ਨੇ ਜੰਗੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਧੋਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਫਾਈ ਅਭਿਆਸਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਕੰਮ ਵੀ ਕੀਤਾ।

ਸਕੁਟਰੀ ਵਿਖੇ ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਠੰਢ ਦੌਰਾਨ, 4,077 ਫੌਜੀ ਉਥੇ ਮਰ ਗਏ ਸਨ। ਟਾਈਫਸ, ਟਾਈਫਾਈਡ, ਹੈਜ਼ਾ, ਅਤੇ ਪੇਚਸ਼ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਮਿਲੇ ਜ਼ਖਮਾਂ ਨਾਲੋਂ ਦਸ ਗੁਣਾ ਵਧੇਰੇ ਸੈਨਿਕ ਮਰ ਗਏ। ਨਾਈਟਿੰਗਲ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਭੀੜ, ਖਰਾਬ ਸੀਵਰੇਜ ਅਤੇ ਹਵਾਦਾਰੀ ਦੀ ਘਾਟ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੈਨੇਟਰੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਮਾਰਚ 1855 ਵਿੱਚ ਸਕੂਟਰੀ ਭੇਜਣਾ ਪਿਆ। ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਸੀਵਰੇਜ ਅਤੇ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਉਂਦਾ ਸੀ। ਮੌਤ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕਮੀ ਆਈ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਮੌਤ ਦੀ ਦਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਕਦੇ ਕਾਇਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। 2001 ਅਤੇ 2008 ਵਿੱਚ ਬੀ.ਬੀ.ਸੀ. ਨੇ ਉਹ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜੋ ਕ੍ਰੀਮੀਆ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਨਾਈਟਿੰਗਲ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦੀ ਅਲੋਚਨਾਤਮਕ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਸਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗਾਰਡੀਅਨ ਅਤੇ ਸੰਡੇ ਟਾਈਮਜ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੁਝ ਫਾਲੋ-ਅਪ ਲੇਖ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਏ ਸਨ। ਨਾਈਟਿੰਗਲ ਵਿਦਵਾਨ ਲੀਨ ਮੈਕਡੋਨਲਡ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਲੋਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ "ਅਕਸਰ ਵਿਗਾੜ" ਵਜੋਂ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਬਹਿਸ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੁੱਢਲੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ।

ਨਾਈਟਿੰਗਲ ਅਜੇ ਵੀ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੌਤ ਦੀ ਦਰ ਘਟੀਆ ਪੋਸ਼ਣ, ਸਪਲਾਈ ਦੀ ਘਾਟ, ਬਾਸੀ ਹਵਾ ਅਤੇ ਫੌਜੀਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿਹਨਤ ਕਾਰਨ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵਾਪਸ ਪਰਤੀ ਅਤੇ ਫ਼ੌਜ ਦੀ ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ ਰਾਇਲ ਕਮਿਸ਼ਨ ਅੱਗੇ ਸਬੂਤ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਿਪਾਹੀ ਮਾੜੇ ਰਹਿਣ-ਸਹਿਣ ਕਰਕੇ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤਜਰਬੇ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਕੈਰੀਅਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕੀਤਾ, ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਸੈਨੇਟਰੀ ਰਹਿਣ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਦਿੱਤਾ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ, ਉਸ ਨੇ ਸੈਨਾ ਵਿੱਚ ਪੀਸਟਾਈਮ ਮੌਤਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੇ ਸੈਨੇਟਰੀ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਅਤੇ ਕੰਮ-ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵੱਛਤਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵੱਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਦ ਲੇਡੀ ਵਿਦ ਦ ਲੈਂਪ

ਕ੍ਰੀਮੀਆਈ ਯੁੱਧ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਨਾਈਟਿੰਗਲ ਨੇ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ "ਦਿ ਲੇਡੀ ਵਿਦ ਦ ਲੈਂਪ" ਉਪਨਾਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।

ਇਸ ਸਿਰਲੇਖ ਨੂੰ ਹੈਨਰੀ ਵੇਡਜ਼ਵਰਥ ਲੋਂਗਫੈਲੋ ਦੀ 1857 ਦੀ ਕਵਿਤਾ "ਸੈਂਟਾ ਫਿਲੋਮੇਨਾ" ਨੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੀਤਾ:

ਦੇਖੋ! ਉਸ ਦੁਖ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚਮੈਂ ਇੱਕ ਦੀਵਾ ਬਾਲੀ ਔਰਤ ਦੇਖੀਚਮਕਦੀ ਹੋਈ ਉਦਾਸੀ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘਦੀ,ਅਤੇ ਕਮਰੇ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਕਮਰੇ ਵੱਲ ਉੱਡਦੀ ਹੋਈ।

ਫਲੋਰੈਂਸ ਨਾਈਟਿੰਗਲ ਦੀ ਮੌਤ 10 ਸਾਊਥ ਸਟ੍ਰੀਟ, ਮਈਫਾਇਰ, ਲੰਡਨ ਵਿਖੇ 90 ਅਗਸਤ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 13 ਅਗਸਤ 1910 ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਮ੍ਰਿਤਕ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ। ਵੈਸਟਮਿੰਸਟਰ ਐਬੇ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਉਣ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੇ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ। ਪੂਰਬੀ ਵੇਲੋ, ਹੈਂਪਸ਼ਾਇਰ ਦੇ ਸੇਂਟ ਮਾਰਗਰੇਟ ਚਰਚ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਈ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਅਤੇ ਜਨਮ ਤੇ ਮੌਤ ਦੀਆਂ ਤਰੀਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਏਮਬਲੀ ਪਾਰਕ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਯਾਦਗਾਰ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਕੰਮ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ, ਕਈ ਸੌ ਨੋਟ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਫ੍ਰਾਂਸਿਸ ਵਿਲੀਅਮ ਸਾਰਗੈਂਟ ਦੁਆਰਾ 1913 ਵਿੱਚ ਕੈਰਾਰਾ ਮਾਰਬਲ ਵਿੱਚ ਨਾਈਟਿੰਗਲ ਦੀ ਇੱਕ ਯਾਦਗਾਰ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇਟਲੀ ਦੇ ਫਲੋਰੈਂਸ ਵਿੱਚ, ਸੈਂਟਾ ਕ੍ਰੋਸ ਦੀ ਬੇਸਿਲਿਕਾ ਦੀ ਕੋਠੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

• 
  A tinted lithograph by William Simpson illustrating conditions of the sick and injured in Balaklava
• 
  Nightingale's moccasins that she wore in the Crimean War
• 
  A ward of the hospital at Scutari where Nightingale worked, from an 1856 lithograph by William Simpson
• 
  "Nightingale receiving the Wounded at Scutari", a portrait by Jerry Barrett
• Florence Nightingale exhibit at Malvern Museum 2010
  Florence Nightingale exhibit at Malvern Museum 2010
• 
  Nightingale's medals displayed in the National Army Museum
• 
  Memorial to Nightingale, Church of Santa Croce, Florence, Italy

ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਰੋਤ

ਦੁਜੈਲੇ ਸਰੋਤ

• Florence Nightingale ਦੁਆਰਾ ਗੁਟਨਬਰਗ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ’ਤੇ ਕੰਮ
• Works by or about ਫ਼ਲੋਰੈਂਸ ਨਾਈਟਿੰਗੇਲ at Internet Archive
  • UCLA Elmer Belt Florence Nightingale Collection, hosted at Internet Archive
• Works by ਫ਼ਲੋਰੈਂਸ ਨਾਈਟਿੰਗੇਲ at LibriVox (public domain audiobooks)
• 1890 audio recording of Florence Nightingale speaking
• Victorians.co.uk: Florence Nightingale
• Eminent Victorians: Florence Nightingale by Lytton Strachey
• "New photo of 'Lady of the Lamp'". BBC News. 6 August 2006. Retrieved 7 August 2008.
• University of Guelph: Collected Works of Florence Nightingale project
• "Archival material relating to ਫ਼ਲੋਰੈਂਸ ਨਾਈਟਿੰਗੇਲ". UK National Archives.
• Florence Nightingale Foundation
• Florence Nightingale Correspondence from the Historic Psychiatry Collection, Menninger Archives, Kansas Historical Society
• Florence Nightingale Letters Collection – A collection of letters written by and to Florence Nightingale from the UBC Library Digital Collections
• Florence Nightingale Letters Collection – correspondence in the University of Illinois at Chicago digital collections
• Florence Nightingale Collection at Wayne State University Library consists primarily of letters written by Florence Nightingale throughout her life. Major topics of the letters include medical care for the soldiers and the poor, the role of nursing, and sanitation and public works in colonized India.
• Florence Nightingale Declaration Campaign for Global Health established by the Nightingale Initiative for Global Health (NIGH)
• O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "ਫ਼ਲੋਰੈਂਸ ਨਾਈਟਿੰਗੇਲ", MacTutor History of Mathematics archive, University of St Andrews.
• Florence Nightingale Window at St Peter's, Derby
• Papers of Florence Nightingale, 1820–1910
• Southern Star article Archived 2018-11-18 at the Wayback Machine.
• Episode 6: Florence Nightingale Archived 2023-04-01 at the Wayback Machine. from Babes of Science Archived 2019-03-29 at the Wayback Machine. podcasts
• Texas Woman's University Special Collections has a large collection of Florence Nightingale artefacts, letters, and primary sources.