ਸ਼ਾਂਗ ਰਾਜਵੰਸ਼

ਸ਼ਾਂਗ ਰਾਜਵੰਸ਼ (ਚੀਨੀ: 商朝, ਸ਼ਾਂਗ ਚਾਓ ; ਪਿਨਾਇਨ ਅੰਗਰੇਜੀਕਰਣ: Shang dynasty) ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ੧੬੦੦ ਈਸਾਪੂਰਵ ਤੋਂ ੧੦੪੬ ਈਸਾਪੂਰਵ ਤੱਕ ਰਾਜ ਕਰਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰਾਜ ਹਵਾਂਗਹੋ (ਪੀਲੀ ਨਦੀ) ਦੀ ਵਾਦੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸੀ। ਚੀਨੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਸ਼ਿਆ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਰਾਜਕਾਲ ਦੇ ਬਾਅਦ ਆਇਆ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਗ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਬਾਅਦ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਝੋਊ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਇਆ। ਚੀਨ ਦੇ ਹੇਨਾਨ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੇ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਉੱਤਰੀ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਯਿਨਸ਼ੁ ਪੁਰਾਤਤਵ ਥਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਗ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਾ ਸਥਾਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਗਿਆਰਾਂ ਸ਼ਾਹੀ ਮਕਬਰੇ ਮਿਲੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਹਿਲਾਂ - ਮੰਦਿਰਾਂ ਦੇ ਖੰਡਹਰ ਵੀ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਇਥੋਂ ਹਥਿਆਰ,ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇਣ ਦੇ ਥਾਂ ਵੀ ਵੇਖੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਾਂਸੇ, ਹਰਿਤਾਸ਼ਮ (ਜੇਡ), ਪੱਥਰ, ਹੱਡੀ ਅਤੇ ਚੀਕਣੀ ਮਿੱਟੀ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਾਰੀਕ ਕਾਰੀਗਿਰੀ ਨੂੰ ਵੇਖਕੇ ਇਸ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਕਾਫ਼ੀ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਣ ਦਾ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ।^[1]