ਸਾਈਕਲਿੰਗ
ਸਾਈਕਲਿੰਗ, ਵੀ, ਜਦੋਂ ਦੋ-ਪਹੀਆ ਸਾਈਕਲ 'ਤੇ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਾਈਕਲਿੰਗ ਜਾਂ ਬਾਈਕਿੰਗ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਆਵਾਜਾਈ, ਮਨੋਰੰਜਨ, ਕਸਰਤ ਜਾਂ ਖੇਡ ਲਈ ਸਾਈਕਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੈ।[1] ਸਾਈਕਲ ਚਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ "ਸਾਈਕਲ ਸਵਾਰ",[2] "ਸਾਈਕਲ ਸਵਾਰ",[3] ਜਾਂ "ਬਾਈਕਰ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[4] ਦੋ-ਪਹੀਆ ਸਾਈਕਲਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, "ਸਾਈਕਲ ਚਲਾਉਣਾ" ਵਿੱਚ ਯੂਨੀਸਾਈਕਲ, ਟ੍ਰਾਈਸਾਈਕਲ, ਕਵਾਡਰੀਸਾਈਕਲ, ਰੁਕੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸਮਾਨ ਮਨੁੱਖੀ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਵਾਹਨਾਂ (HPVs) ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
.jpg)
ਸਾਈਕਲ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਅਰਬ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹੈ।[5] ਉਹ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸੰਘਣੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਾਧਨ ਹਨ।[6]
ਸਾਈਕਲਿੰਗ ਨੂੰ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਲ ਢੰਗ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ[7][8] ਛੋਟੀ ਤੋਂ ਦਰਮਿਆਨੀ ਦੂਰੀਆਂ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ।
ਸਾਈਕਲ ਮੋਟਰ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੰਭਵ ਲਾਭ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਈਕਲਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਿਰੰਤਰ ਸਰੀਰਕ ਕਸਰਤ, ਆਸਾਨ ਪਾਰਕਿੰਗ, ਵਧੀ ਹੋਈ ਚਾਲ-ਚਲਣ ਅਤੇ ਸੜਕਾਂ, ਸਾਈਕਲ ਮਾਰਗਾਂ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਮਾਰਗਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਸਾਈਕਲਿੰਗ ਜੈਵਿਕ ਇੰਧਨ ਦੀ ਘੱਟ ਖਪਤ, ਘੱਟ ਹਵਾ ਅਤੇ ਸ਼ੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ, ਘੱਟ ਗ੍ਰੀਨਹਾਉਸ ਗੈਸਾਂ ਦੇ ਨਿਕਾਸ,[9] ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਦੀ ਭੀੜ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਵੀ ਕਰਦੀ ਹੈ।[10] ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂਕਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਮਾਜ ਲਈ ਵੀ ਘੱਟ ਵਿੱਤੀ ਲਾਗਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ (ਸੜਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਮੂਲੀ ਨੁਕਸਾਨ, ਘੱਟ ਸੜਕ ਖੇਤਰ ਦੀ ਲੋੜ)। ਬੱਸਾਂ ਦੇ ਮੂਹਰਲੇ ਪਾਸੇ ਸਾਈਕਲ ਰੈਕ ਫਿੱਟ ਕਰਨ ਨਾਲ, ਆਵਾਜਾਈ ਏਜੰਸੀਆਂ ਉਹਨਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਾਧਾ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਉਹ ਸੇਵਾ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।[11]
ਇਤਿਹਾਸ
19ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਸਾਈਕਲਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਈਕਲਿੰਗ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਬਣ ਗਈ। ਅੱਜ, 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਨੁੱਖੀ ਆਬਾਦੀ ਸਾਈਕਲ ਚਲਾਉਣਾ ਜਾਣਦੀ ਹੈ।[12][13]
ਸਿਹਤ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਸਾਈਕਲਿੰਗ ਦੇ ਸਿਹਤ ਲਾਭ ਜੋਖਮਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਸਾਈਕਲਿੰਗ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਬੈਠੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਡੱਚ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਾਈਕਲ ਚਲਾਉਣ ਨਾਲ ਉਮਰ 14 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਜੋਖਮ 40 ਦਿਨ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਘੱਟ ਹੋਣ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ।[14] ਮੌਤ ਦਰ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਨੂੰ ਸਾਈਕਲ ਚਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਏ ਔਸਤ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਸਿੱਧਾ ਸਬੰਧ ਪਾਇਆ ਗਿਆ, ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਲਗਭਗ 6500 ਮੌਤਾਂ ਸਾਈਕਲਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਰੋਕੀਆਂ ਗਈਆਂ।[15] ਨੀਦਰਲੈਂਡਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਾਈਕਲਿੰਗ ਅਕਸਰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸਲਈ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋਖਮ-ਲਾਭ ਅਨੁਪਾਤ ਵੱਖਰਾ ਹੋਵੇਗਾ।[16] ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਸਾਈਕਲ ਚਲਾਉਣ ਜਾਂ ਪੈਦਲ ਚੱਲਣ ਦੇ ਲਾਭ 9:1 ਤੋਂ 96:1 ਦੇ ਅਨੁਪਾਤ ਦੁਆਰਾ ਜੋਖਮਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਿਖਾਏ ਗਏ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਕਸਰਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਭਿੰਨ ਕਿਸਮ ਦੇ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਨਤੀਜੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[17][18][19]