ਸਿੱਧੀਦਾਤਰੀ
ਸਿੱਧੀਦਾਤਰੀ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਨੌਵਾਂ ਰੂਪ ਹੈ, ਉਸਦੇ ਨਾਂ ਦਾ ਅਰਥ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ: ਸਿੱਧੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਅਲੌਕਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਜਾਂ ਧਿਆਨ ਯੋਗਤਾ, ਅਤੇ ਧਾਤਰੀ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਜਾਂ ਇਨਾਮ ਦਾਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨਰਾਤੇ ਦੇ 9ਵੇਂ ਦਿਨ (ਨਵਦੁਰਗਾ ਦੀਆਂ ਨੌਂ ਰਾਤਾਂ) ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ; ਉਹ ਸਾਰੀਆਂ ਬ੍ਰਹਮ ਇੱਛਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਨਿਆਵੀ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।[1][2]
| ਸਿੱਧੀਦਾਤਰੀ | |
|---|---|
Goddess of Supernatural Powers or Siddhis | |
 Goddess Siddhidhatri, ninth form of Durga | |
| ਦੇਵਨਾਗਰੀ | सिद्धिदात्री |
| ਮਾਨਤਾ | Avatar of Durga, Parvati, Shakti |
| ਮੰਤਰ | सिद्धगन्धर्वयक्षाघैरसुरैरमरैरपि। सेव्यमाना सदा भूयात् सिद्धिदा सिद्धिदायिनी॥ |
| ਹਥਿਆਰ | Mace, Sudarshana Chakra, Shankha, lotus |
| ਵਾਹਨ | lion or fully bloomed lotus |
| Consort | Shiva |
ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਸਰੀਰ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਸਿੱਧੀਦਾਤਰੀ ਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਉਸਨੂੰ ਅਰਧਨਾਰੀਸ਼ਵਰ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵੈਦਿਕ ਗ੍ਰਥਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਇਸ ਦੇਵੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰ ਕੇ ਸਭ ਸਿੱਧੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਗਿਆ।
ਇਸ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੁਰਗਾ ਇੱਕ ਕਮਲ ਤੇ ਬੈਠੀ ਦਰਸਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚਾਰ-ਹਥਿਆਰ ਫੜੇ ਹੱਥ ਦਿਖਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ‘ਚ ਇੱਕ ਕਮਲ, ਗਲਾਸ, ਸੁਦਰਸ਼ਨ ਚੱਕਰ ਅਤੇ ਸ਼ੰਕ ਫੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੁਰਗਾ ਨੇ ਅਗਿਆਨਤਾ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰਤੀਕ ਅਤੇ ਮੂਲ
ਸਿੱਧੀਦਾਤਰੀ ਦੇਵੀ ਪਾਰਵਤੀ ਦਾ ਮੁੱਲ ਰੂਪ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਚਾਰ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਸਕਸ, ਸ਼ੰਕੂ ਦਾ ਸ਼ੈਲ, ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲ ਹੈ, ਜੋ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੇ ਕੰਵਲ ਜਾਂ ਸ਼ੇਰ ‘ਤੇ ਬੈਠੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਉਸ ਕੋਲ ਅੱਠ ਅਲੌਕਿਕ ਸ਼ਕਤੀਆਂ, ਜਾਂ ਸਿੱਧੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਨੀਮਾ, ਮਹਿਮਾ, ਗਰਿਮਾ, ਲੱਗੀਮਾ, ਪ੍ਰਾਚੀ, ਪ੍ਰਾਕੰਬੀਆ, ਈਸ਼ਿਤਵਾ ਅਤੇ ਵਸ਼ਿਤਵ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਨੀਮਾ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਐਟਮ ਦੇ ਆਕਾਰ ਤੋਂ ਘਟਾਉਣਾ; ਮਹਿਮਾ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿਸੇ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਕਾਰ ਦੇਣਾ; ਗਰਿਮਾ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਅਸੀਮ ਭਾਰੀ ਹੋਣਾ; ਲਘੀਮਾ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਭਾਰ ਰਹਿਤ ਹੋਣਾ; ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸਰਬ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ; ਪ੍ਰਾਕੰਬੀਆ ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਇੱਛਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ; ਇਸ਼ਿਤਵਾ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਪੂਰਨ ਅਧਿਕਾਰ; ਅਤੇ ਵਸ਼ਤੀਵ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਨੂੰ ਅਧੀਨ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੋਵੇ। ਸਾਰੇ ਅੱਠ ਤਾਕਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਿੱਧੀਦਾਤਰੀ ਦੁਆਰਾ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ
- Dictionary of Hindu Lore and Legend ( ISBN 0-500-51088-1) by Anna Dhallapiccola
ਫਰਮਾ:ਨੌਦੁਰਗਾ