Świergotka ognistobrzucha

Gatunek ten został naukowo opisany w 1838 roku przez angielskiego ornitologa Johna Goulda jako Platycercus haematogaster^[1]. Obecnie (2021) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) umieszcza świergotkę ognistobrzuchą w rodzaju Northiella^[6]. Część źródeł uznaje ten rodzaj za monotypowy^[7], inne wyodrębniają świegotkę żółtobrzuchą (N. (haematogaster) narethae) jako oddzielny gatunek – takie ujęcie systematyczne stosuje IOC oraz autorzy Kompletnej Listy Ptaków^[6][4].

Tradycyjnie wyróżnia się cztery podgatunki N. haematogaster^[8][7]:

• świergotka czerwonorzytna^[4] (N. h. haematorrhoa) (Bonaparte, 1856) – południowo-wschodni Queensland oraz północna i wschodnia Nowa Południowa Walia^[6];
• świergotka ognistobrzucha^[4] (N. h. haematogaster) (Gould, 1838) – zachodnia i południowa Nowa Południowa Walia, północno-zachodnia Wiktoria oraz południowo-wschodnia Australia Południowa^[6];
• N. h. pallescens (Salvadori, 1891) – północno-wschodnia Australia Południowa^[6].

Świergotki ognistobrzuche mierzą około 30 cm oraz ważą 65–105 g^[5]. W ich ubarwieniu dominuje barwa oliwkowobrązowa. Czoło, kantarek, pokrywy uszne i policzki są fiołkowoniebieskie. Pozostała część głowy i grzbiet są oliwkowoszare. Dolna część piersi, boki ciała i pokrywy podogonowe są żółte, brzuch – czerwony, a lotki pierwszorzędowe i pokrywy podskrzydłowe – fioletowoniebieskie^[9]. Na skrzydłach jest żółtooliwkowa plama^[5]. Wierzch środkowych sterówek jest brązowozielony z ciemnoniebieskimi końcówkami, pozostałe są ciemnoniebieskie z białawoniebieskimi końcówkami, a spód sterówek jest białoniebieskawy^[9]. Dziób jest szarobiały, oczy zaś ciemnobrązowe. Samica różni się od samca mniejszą ilością czerwonego ubarwienia i ciemniejszymi kolorami na głowie^[5].

U świergotek czerwonorzytnych (N. h. haematorrhoa) barwa czerwona na brzuchu ma większy zasięg, bo aż po pokrywy podoogonowe. Plama na skrzydle tego podgatunku jest brązowoczerwona. Z kolei u N. h. pallescens brzuch jest bledszy, a u samic barwy bladoczerwonej w ogóle nie ma lub jest w niewielkiej ilości^[5].

Młode osobniki przypominają dorosłe. Są one ciemniejsze oraz mają mniej barwy czerwonej na brzuchu i udach. Ostateczne ubarwienie nabywają po pierwszym roku życia^[9].

Świergotki ognistobrzuche najczęściej przebywają w parach lub grupach liczących do 20 ptaków. Są hałaśliwym gatunkiem. Budzą się wcześnie rano, a potem lecą zaspokoić pragnienie. Następnie żerują w koronach drzew oraz na ziemi. Prowadzą osiadły tryb życia^[5].

Gatunek ten zamieszkuje różne środowiska. Świergotka ognistobrzucha obserwowana jest między innymi w otwartych lasach, w lasach przybrzeżnych, na terenach porośniętymi eukaliptusami (Eucaliptus sp.), na polach uprawnych. Bywa też widywana na otwartym terenie porośniętym pojedynczymi drzewami^[5].

Świergotki ognistobrzuche żywią się głównie roślinami zielnymi, kwiatami i sokiem z owoców^[9]. Spożywają także jagody, larwy owadów i nektar^[5].

Sezon lęgowy trwa od lipca do grudnia^[5]. Podczas zalotów ptaki te potrząsają sterówkami, machają głową i stroszą na niej pióra. Gniazda zakładają w dziuplach drzew, gdzie samica składa 4–7 jaj. Inkubacja trwa około 22 dni. Młode są wychowywane przez oboje rodziców^[9]. Opuszczają one gniazdo po 5 tygodniach^[5].

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) nieprzerwanie od 1988 roku uznaje świergotkę ognistobrzuchą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako dość pospolity, z wyjątkiem obrzeży zasięgu występowania. Populacja ma trend spadkowy ze względu na niszczenie siedlisk i niezrównoważony odłów do niewoli^[3][10]. Gatunek ten został wymieniony wśród ptaków wysoko narażonych na zmiany klimatyczne^[11]. Wymieniony jest w II załączniku CITES^[12].

• Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
• Zdjęcia świergotki żółtobrzuchej (N. (h.) narethae). [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).