Antagonisty kwasu foliowego
Antagonisty[a] kwasu foliowego – grupa leków wykorzystujących właściwości kwasu foliowego jako jednego z najważniejszych koenzymów w syntezie kwasów nukleinowych: RNA i DNA.
Kwas foliowy łączy się podczas tych przemian z enzymem dehydrogenazą tetrahydrofolianową. Niektóre leki tej grupy blokują wiązanie kwasu foliowego uniemożliwiając syntezę kwasu tetrahydrofoliowego (THF), niezbędnego w dalszym procesie syntezy zasad purynowych, składników RNA i DNA. Inne leki blokują syntezę kwasu foliowego.W obydwu przypadkach rezultatem jest zaburzenie wzrostu komórek i w rezultacie ich śmierć. Najsilniej będą działać na komórki o dużej produkcji kwasów nukleinowych, czyli szybko namnażające się (np. komórki nowotworowe), ale działanie na wszystkie komórki organizmu jest podstawą silnych skutków ubocznych leków tej grupy.
Przedstawicielami grupy są:
Metotreksat dzięki swemu podobieństwu do kwasu foliowego blokuje kompetycyjnie enzym przekształcający kwas foliowy do kwasu tetrahydrofoliowego w jądrze komórkowym. Zaburza to syntezę DNA i RNA oraz inne ważne życiowo przemiany biochemiczne w komórkach, prowadząc do zaburzeń wzrostu i ich śmierci. Działa jak antywitamina kwasu foliowego.
Sulfonamidy mają antagonistyczne właściwości w stosunku do kwasu p-aminobenzoesowego (PABA), niezbędnego do syntezy kwasu foliowego przez bakterie.
Trimetoprym hamuje reduktazę kwasu foliowego w komórkach bakteryjnych i w efekcie hamuje syntezę puryn w komórkach bakteryjnych.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
- Jeremy Mark Berg, John L Tymoczko, Lubert Stryer, Neil D Clarke: Biochemia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14379-4.
- Chemia Leków. Maria Gorczyca (red.). Warszawa: PZWL, 2002, s. 800. ISBN 83-200-2709-8.
- S. Hernández-Díaz, MM. Werler, AM. Walker, AA. Mitchell. Folic acid antagonists during pregnancy and the risk of birth defects. „N Engl J Med”. 343 (22), s. 1608-1614, 2000. DOI: 10.1056/NEJM200011303432204. PMID: 11096168.
