Czerwona Wola (województwo podkarpackie)
Czerwona Wola – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim, w gminie Sieniawa[5][4].
| wieś | |
 Kaplica filialna | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | 489[2] |
| Strefa numeracyjna | 16 |
| Kod pocztowy | 37-530[3] |
| Tablice rejestracyjne | RPZ |
| SIMC | 0611028[4] |
Położenie na mapie gminy Sieniawa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu przeworskiego  | |
 50°08′24″N 22°41′08″E/50,140000 22,685556[1] | |
Położona 8 km na południowy wschód od Sieniawy, powierzchnia 1422 ha. Ze względu na dogodną lokalizację oraz unikatowy mikroklimat (bory sosnowe) intensywnie rozwija się budownictwo letniskowe[6].
Integralne części wsi
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0611034 | Byki | część wsi |
| 0611040 | Drzewieckie | część wsi |
| 0611057 | Krupki | część wsi |
| 0611061 | Myszkówka | część wsi |
| 0611070 | Słoty | część wsi |
| 0611086 | Sochy | część wsi |
| 0611092 | Szmule | część wsi |
| 0611100 | Zarada | część wsi |
Historia
Miejscowość pierwotnie nazywała się Manastyrska Wola i została założona prawdopodobnie przez napływowych osadników. Później od czerwonych ziem występujących na jej terenie przyjęła nazwę Czerwona Wola.
W latach 1853–1975 wieś administracyjnie należała do powiatu jarosławskiego. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
Początki wsi należy wiązać z przywilejem Zofii ze Sprowy z 26 marca 1571 dla mieszkańców Jarosławia i okolicznych osadników[7]. Pierwsze wzmianki o wiosce Czerwona Wola znajdujemy w Rejestrze poborowym z 1578 roku (rękopis), gdzie są podane dwie nazwy: Manastirska Wolija i Wolijcza Manastirska[8]. Prawidłową nazwę miejscowości podaje drukowany Rejestr poborowy z 1589 roku i jest to Manastyrszka Wola[9]. Kopia dokumentu z 1639 roku znajdującego się w archiwum parafii w Manasterzu już podaje współczesną nazwę Czerwona Wola.
Prywatna wieś szlachecka, położona w województwie ruskim, w 1739 roku należała do klucza Jarosław Lubomirskich[10].
Czerwona Wola była własnością pełkińskiej linii Czartoryskich. Należała do księcia Jerzego Konstantego Czartoryskiego, przedstawiciela młodszej linii rodu (książę i jego żona, Maria, są pochowani w krypcie Książąt Czartoryskich w Sieniawie). We wsi w 1892 roku, ich córka, Wanda Czartoryska założyła ochronkę Służebniczek starowiejskich[11] z kaplicą półpubliczną[12]. Ochronka była siedliskiem oświaty i polskości. W 1910 roku zakończono budowę murowanej Ochronki, z kaplicą i salą szkolną.
W XX wieku z północnej części wyodrębniła się osobna wieś Czerce. W 1921 roku w Czerwonej Woli było 261 domów.
Oświata
W 1889 roku w przysiółku Czerce należącym do Czerwonej Woli została założona szkoła ludowa[13].
Mieszkańcy Czerwonej Woli mieli utrudniony dostęp do szkoły w Czercach z powodu rozległych bagien. W 1913 roku władze szkolne zezwoliły na założenie 1-klasowej szkoły. Szkolę umieszczono w budynku ochronki w Czerwonej Woli, która była filią szkoły w Czercach. W latach 1913–1950 nauczycielką szkoły była s. Apolonia Muszyńska.
W latach 1958–1961 wybudowano obecny budynek szkolny, do którego przeniesiono szkołę z ochronki. W 1999 roku patronem szkoły został św. Jan Paweł II.
W Czerwonej Woli istniała też Szkoła Koszykarska (pod nadzorem wydziału krajowego). Najpierw w 1879 roku powstała w Jarosławiu, a w 1891 roku przeniesiono ją do Czerwonej Woli. W 1909 roku kierownikiem administracyjnym był Józef Dąbrowski, a instruktorem Franciszek Gondek[14].
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Czerwona Wola, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 841.
- Mapa katastralna wsi Czerwona Wola z połowy XIX wieku