Dobutamina

Dobutamina jest pochodną dopaminy, jedną z syntetycznych amin katecholowych. Działa na mięsień sercowy poprzez receptory β₁ poprawiając jego kurczliwość (działanie inotropowe dodatnie). Zwiększa rzut serca i indeks sercowy. W niewielkim stopniu przyspiesza akcję serca (działanie chronotropowe dodatnie) oraz zmniejsza obciążenie następcze i wstępne. Nie powoduje wyrzutu endogennej noradrenaliny tak jak dopamina.

Zwiększa pojemność minutową serca, przepływ wieńcowy i płucny. Zwiększa zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen. W małym stopniu podnosi ciśnienie skurczowe i rozkurczowe.

Nie rozszerza naczyń krezkowych i nerkowych (wzrost diurezy obserwowany przy stosowaniu dobutaminy jest spowodowany zwiększonym rzutem serca i następowym wzrostem perfuzji nerkowej).

Dobutamina jest rozkładana przez katecholo-O-metylotransferazę (COMT) i wydalana z organizmu pod postacią metabolitów.

Dobutaminę stosuje się głównie w stanach wymagających zwiększenia siły skurczu mięśnia sercowego, przy zachowanym ciśnieniu tętniczym (ciśnienie skurczowe powyżej 80–90 mm Hg).

• ostra niewydolność serca
• zespół małego rzutu
• niedociśnienie tętnicze
• przewlekła niewydolność serca zastoinowa – oporna na leczenia, krótkotrwałe stosowanie
• jako lek drugiego rzutu (po glikozydach naparstnicy) w migotaniu przedsionków z szybką akcją komór i zespołem małego rzutu
• diagnostycznie w próbie dobutaminowej przed planowanym zabiegiem kardiochirurgicznym, w celu diagnostyki wad serca i choroby niedokrwiennej

• nadwrażliwość na lek
• schorzenia przebiegające ze zwężeniem drogi odpływu z lewej komory serca (zastawkowe zwężenie aorty, kardiomiopatia przerostowa)

Ostrożnie:

• migotanie przedsionków – może poprzez przyspieszenie przewodzenia przedsionkowo-komorowego zwiększać częstość akcji komór
• ostra faza zawału serca
• wstrząs septyczny i kardiogenny z ciśnieniem tętniczym poniżej 80 mm Hg

Nie należy stosować leku równocześnie z furosemidem (powoduje on dezaktywację dobutaminy), salbutamolem, cymetydyną, furazolidonem i inhibitorami MAO. Leki beta-adrenolityczne ograniczają skuteczność dobutaminy w związku z czym konieczne jest stosowanie większych dawek.

• objawy wynikające z pobudzenia układu współczulnego
  • spadek ciśnienia tętniczego
  • tachykardia
  • zaburzenia rytmu serca
• reakcje uczuleniowe
  • osutka
  • eozynofilia
  • skurcz oskrzeli

Objawy przedawkowania

• tachykardia
• niedokrwienie mięśnia sercowego
• migotanie komór
• duszność
• ból w klatce piersiowej
• nudności, wymioty
• drżenia
• bóle głowy
• hipokaliemia
• hipertermia
• wybroczyny

Dobutaminę stosuje się dożylnie w postaci ciągłego wlewu kroplowego (za pomocą pompy infuzyjnej). Dawka początkowa wynosi 2,5–10 μg/kg m.c./min. Można ją zwiększać do maksymalnego poziomu 40 μg/kg m.c./min. Lek stosuje się maksymalnie 2-3 doby. Po tym okresie rozwija się tolerancja (spadek wrażliwości receptorów β).

Preparat do infuzji przygotowuje się rozpuszczając 250 mg dobutaminy w 50 ml 0,9% roztworu NaCl.

Dobutaminę odstawia się stopniowo, np. 2 μg/kg m.c./min. na dobę, w celu uniknięcia wtórnej hipoperfuzji i cech zastoju.

• Dobuject
• Dobutamine
• Dubutamin-Hexal
• Dobutrex

• Indeks leków Medycyny Praktycznej 2007. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2007, s. 195–196. ISBN 978-83-7430-110-7.