Kronika Prokosza

Kronika Prokosza (Kronika polska przez Prokosza w wieku X napisana, z dodatkami z Kroniki Kagnimira, pisarza wieku XI, i z przypisami krytycznymi komentatora wieku XVIII pierwszy raz wydrukowana z rękopisma nowo wynalezionego) – falsyfikat, tzw. Kronika słowiańsko-sarmacka rzekomego kronikarza Prokosza z 936 roku, w rzeczywistości sfabrykowana przez Przybysława Dyjamentowskiego (1694–1774), albo, jak twierdzi Piotr Boroń, napisana jako żart towarzyski około 1825 roku przez generała Franciszka Morawskiego^[1] . Opublikowana została po raz pierwszy przez Hipolita Kownackiego w Warszawie w 1825 roku. Sam Prokosz miał być jakoby mnichem benedyktyńskim, zmarłym w 986 roku^[2].

Rękopis kroniki został sprezentowany Julianowi Ursynowi Niemcewiczowi przez Franciszka Morawskiego, który jakoby zakupił go w jednym z żydowskich kramów w Lublinie^[3]. Niemcewicz, przekonany o autentyczności otrzymanego dzieła^[2], zaprezentował je w Towarzystwie Warszawskim Przyjaciół Nauk^[3]. W tym samym roku rękopis wydał drukiem Hipolit Kownacki, który także przełożył tekst kroniki na łacinę^[2].

Fałszerstwo tej kroniki już w ciągu roku od jej wydania wykazał Joachim Lelewel, odnajdując w Wilnie jej rękopis opatrzony datą 21 czerwca 1764 roku i wskazujący na Dyjamentowskiego jako jego autora, dokonując następnie krytycznego rozbioru jej treści^[3]. Przybysław Dyjamentowski znany był jako fałszerz dokumentów historycznych, zajmował się tworzeniem fałszywych genealogii rodów magnackich i fikcyjnych źródeł opisujących najstarsze dzieje Polski^[2].