Ligol
Jabłoń domowa 'Ligol' – odmiana uprawna (kultywar) jabłoni domowej (Malus domestica 'Ligol'), należąca do grupy odmian zimowych[3]. Odmiana wyselekcjonowana w Polsce w 1972 roku[4] w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach przez Stanisława Zagaję, Andrzeja Przybyłę i Jana Krzewińskiego, z populacji siewek powstałych ze skrzyżowania odmian 'Linda' i 'Golden Delicious'. Siewki pochodziły z krzyżowań wykonanych przez Wacława Dzięcioła w 1963 roku[3][5]. W Polsce odmiana jest bardzo popularna[6] od końca lat 80. XX wieku. W 1997 roku została wpisana do Rejestru Odmian Uprawnych w Polsce[2], a później także na Litwie[1]. Polecana do uprawy w sadach towarowych[7] oraz w nasadzeniach amatorskich[1].
 Owoce odmiany Ligol w okresie zbioru | |
| Rodzaj | Jabłoń (Malus) |
|---|---|
| Gatunek | |
| Mutanty | 'Ligol Red', 'Ligol Spur', 'Ligol Redspur'[1] |
| Rodzice | 'Linda' x 'Golden Delicious' |
| Najstarsza nazwa | XIX-148-D1 |
| Hodowca | Wacław Dzięcioł, Stanisław Zagaja, Andrzej Przybyła i Jan Krzewiński |
| Data wyhodowania | 1963, 1972 |
| Właściciel | ISK |
| Data zarejestrowania | 1997[2] |
| Pochodzenie | Polska, Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa im. Szczepana Pieniążka |
Morfologia
- Pokrój
- Drzewo rośnie umiarkowanie silnie, po wejściu w okres owocowania wzrost trochę słabnie. Tworzy piramidalną koronę o mocnej konstrukcji, nieco zagęszczoną z powodu licznych krótkopędów wyrastających na konarach oraz dużych liści, gęsto osadzonych na pędach[3][5].
- Owoce
- Duże lub bardzo duże kształtu kulisto-stożkowatego. Przy kielichu wyraźnie żebrowane, często niewyrównane pod względem wielkości. Skórka mocna, gładka i błyszcząca, zielonkawożółta, od strony nasłonecznionej pokryta intensywnym, rozmytym rumieńcem o karminowym zabarwieniu[1][4]. Przetchlinki są liczne, małe i jasnoszare. Szypułka średniej długości i grubości, wystająca ponad zagłębienie szypułkowe. Miąższ soczysty, długo pozostający jędrny[8], chrupiący, słodki, delikatnie kwaskowaty, w testach smakowych wysoko oceniany przez konsumentów[1].
Rozwój
W okres owocowania wchodzi wcześnie, na ogół w drugim lub trzecim roku po posadzeniu. Owocuje obficie, corocznie, zarówno na długo-, jak i na obficie wyrastających krótkopędach. Dobrze owocuje na podkładkach karłowych[3][1]. Kwitnie w średniej porze kwitnienia jabłoni. Jest diploidem i dobrym zapylaczem dla odmian o podobnej porze kwitnienia. Polecany jako zapylacz dla triploidalnego 'Jonagolda' i jego mutantów[4].
Uprawa
- Pielęgnacja
- Wymaga intensywnego cięcia i formowania drzew w celu poprawienia wybarwienia owoców[1]. Ze względu na obfite owocowanie odmiana na ogół wymaga przerzedzania zawiązków poprawiających równomierność jej owocowania. Plonuje obficie, z tendencją do przemienności, zwłaszcza jeśli jest uprawiana na podkładkach silnie rosnących[4][5].
- Zbiór i przechowywanie
- W warunkach polskich dojrzałość zbiorczą osiąga w I dekadzie października[4], a dojrzałość konsumpcyjną kilka tygodni później[3]. Przechowuje się bardzo dobrze, wyróżniając się wysoką odpornością na choroby przechowalnicze, oraz spowolnioną w porównaniu z innymi popularnymi odmianami, utratą jędrności[8]. W zwykłej chłodni można ja przechować do przełomu lutego – marca[8], a w chłodni z atmosferą kontrolowaną do kwietnia[5].
Zdrowotność
Ligol jest odmianą podatną na zarazę ogniową[5]. Na parcha jabłoni i na mączniaka jest średnio wrażliwy[1]. Na choroby kory oraz gumowatość drewna stosunkowo odporny. Owoce są podatne na gorzką plamistość podskórną, szczególnie często uwidaczniającą się przy słabym plonowaniu spowodowanym przymrozkami wiosennymi[8]. Odmiana wyróżnia się wysoką odpornością na mróz[5].
Mutanty
U odmiany Ligol mutanty nie pojawiają się równie spontanicznie, jak u takich odmian jak Gala czy Fuji, ale i tu znaleziono nowe formy. W uprawie od kilku lat znajduje się sport o intensywniejszym rumieńcu 'Ligol Red'. Ponadto w sadach doświadczalnych Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa znaleziono mutanty wyróżniające się słabszym wzrostem (mutanty krótkopędowe) i lepszym wybarwieniem: 'Ligol Redspur', 'Ligol Spur'[9]. Powyższe sporty zostały zarejestrowane w 2012 roku[2].