Podział administracyjny Królestwa Dalmacji
Podział administracyjny Królestwa Dalmacji – podział Królestwa Dalmacji, istniejącego w latach 1815–1918 w ramach Cesarstwa Austrii jako jego kraj koronny, na jednostki administracyjno-terytorialne. Stolicą królestwa był Zadar[1].
1815–1836
W 1815 roku Dalmację podzielono na 4 okręgi. Rok później utworzono jeszcze okręg makarski, który zlikwidowano w 1818 roku[2].
| Okręg | Gminy |
|---|---|
| Dubrovački | ? |
| Kotorski | ? |
| Splitski | Bajagić, Bosiljana, Bristivica, Hvar, Jelsa, Kaštel Kambelovac, Klis, Komiža, Lećevica, Muć, Nerežišća, Pučišća, Sinj, Split, Starigrad, Sveti Juraj, Šolta, Trogir, Uljane, Vis, Vrboska, Vrlika |
| Zadarski | Benkovac, Biograd, Biskupija, Drniš, Knin, Mirilović, Nin, Novigrad, Obrovac, Pag, Rab, Sali, Silba, Skradin, Szybenik, Tijesno, Zadar, Zlarin |
| Makarski (1816–1818) | Čista, Drvenik, Grabovac, Imotski, Makarska, Metković, Omiš, Opuzen, Studenci, Vrgorac, Zagvozd, Župa |
1836–1854
W 1836 roku wprowadzono nowy trzystopniowy podział administracyjny, dzielący królestwo na następujące okręgi (4), kotary (29) i gminy (89)[3]:
1850–1854
11 sierpnia 1850, w związku z wydarzeniami Wiosny Ludów, postanowiono o nowym podziale administracyjnym Dalmacji. Miała się ona dzielić na 7 kotarów. Podziału tego jednak nie wprowadzono w życie[6].
1854–1868
W 1854 roku Dalmację podzielono na 4 okręgi, 31 kotarów i 88 gmin[7]:
| Okręg | Kotary |
|---|---|
| Dubrovački | Cavtat |
| Dubrownik (chorw. Dubrovnik, wł. Ragusa)[4][5] | |
| Korčula (wł. Curzola)[4][5] | |
| Orebić | |
| Ston | |
| Kotorski | Herceg Novi (wł. Castel-Nuovo)[5] |
| Kotor (wł. Cattaro)[4][5] | |
| Splitski | Hvar (wł. Lesina)[4][5] |
| Imotski (wł. Imoschi)[5] | |
| Makarska (wł. Macarsca)[4][5] | |
| Metković | |
| Omiš (wł. Almissa)[5] | |
| Sinj (wł. Sign)[5] | |
| Split (wł. Spalato)[4][5] | |
| Supetar (wł. S. Pietro de Brazza)[5] | |
| Trogir (wł. Traù)[5] | |
| Vis | |
| Vrlika (wł. Verlicca)[5] | |
| Vrgorac (wł. Vergoraz)[5] | |
| Zadarski | Benkovac |
| Drniš (wł. Dernis)[5] | |
| Kistanje | |
| Knin | |
| Obrovac (wł. Obbrovaz)[5] | |
| Pag | |
| Rab | |
| Skradin (wł. Scardona)[5] | |
| Szybenik (chorw. Šibenik, wł. Sebenico)[4][5] | |
| Zadar (wł. Zara)[4][5] |
1868–1903
W 1868 roku Królestwo Dalmacji podzielono na 12 kotarów i 80 gmin. Ponadto, w 1880 roku utworzono kotar Metković z gminami Metković i Opuzen, zaś w 1903 roku kotar Brač z gminą Supetar. W 1882 roku z gminy Knin wydzielono gminę Promina. W 1885 roku z gminy Pučišća wydzielono gminę Selca. W 1886 roku z gminy Sućuraj wydzielono gminę Bogomolje. W 1891 roku z gminy Tijesno wydzielono gminę Vodice. W 1898 roku z gminy Blato wydzielono gminę Vela Luka[8].
1903–1918
W 1903 roku Dalmację podzielono na 13 kotarów i 86 gmin[9]:
| Kotar | Gminy |
|---|---|
| Benkovac | Benkovac, Kistanje, Obrovac |
| Dubrownik (chorw. Dubrovnik, wł. Ragusa)[4][5] | Cavtat, Dubrownik, Lopud, Mljet, Rijeka, Slano, Ston, Šipan, Zaton |
| Hvar (wł. Lesina)[4][5] | Bogomolje, Hvar, Jelsa, Komiža, Starigrad, Sućuraj, Vis, Vrboska |
| Imotski (wł. Imoschi)[5] | Imotski |
| Knin | Drniš, Knin, Promina |
| Korčula (wł. Curzola)[4][5] | Blato, Janjina, Korčula, Kuna, Lastovo, Pelješac, Trpanj, Vela Luka |
| Kotor (wł. Cattaro)[4][5] | Budva, Dobrota, Grbalj, Herceg Novi, Kotor, Krtole, Lastva, Luštica, Muo, Paštrovići, Perast, Prčanj, Risan, Spič, Stoliv, Tivat |
| Makarska (wł. Macarsca)[4][5] | Drvenik, Makarska, Vrgorac |
| Metković | Metković, Opuzen |
| Sinj (wł. Sign)[5] | Sinj, Vrlika |
| Split (wł. Spalato)[4][5] | Bol, Kaštel Lukšić, Kaštel Novi, Klis, Lećevica, Milna, Muć, Nerežišća, Omiš, Postira, Pučišća, Selca, Split, Supetar, Sućurac, Sutivan, Šolta, Trogir |
| Szybenik (chorw. Šibenik, wł. Sebenico)[4][5] | Skradin, Szybenik, Tijesno, Vodice, Zlarin |
| Zadar (wł. Zara)[4][5] | Biograd, Nin, Novigrad, Pag, Rab, Sali, Silba, Zadar |
Przypisy
Bibliografia
- Frane Ivković. Organizacija uprave u Dalmaciji za vrijeme druge austrijske vladavine 1814-1918. „Arhivski vjesnik”, s. 31–51, 1991-07-01. (chorw.).