Pomatoschistus

Pomatoschistus – rodzaj ryb okoniokształtnych z rodziny babkowatych (Gobiidae) i podrodziny Gobionellinae^[2]. Są to babki małe (przeważnie poniżej 10 cm^[3]) i krótko żyjące, zazwyczaj 1–2 lata^[4]. Dojrzałość płciową osiągają już po pierwszej zimie^[5].

Pomatoschistus[1]
Gill, 1863
Przedstawiciel rodzaju – Pomatoschistus minutus
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Podgromada	nowopłetwe
Infragromada	doskonałokostne
Nadrząd	kolcopłetwe
Rząd	okoniokształtne
Podrząd	babkowce
Rodzina	babkowate
Podrodzina	Gobionellinae
Rodzaj	Pomatoschistus
Typ nomenklatoryczny
Gobius minutus Pallas, 1770
Synonimy
Chaparrudo de Buen, 1931 Engrauligobius Iljin, 1930 Gobiusculus Duncker, 1928 Iljinia de Buen, 1930 Syrrhothonus Chabanaud, 1933
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Tam, gdzie występują, stanowią ważny element ekosystemu. Żywią się głównie mejobentosem, same zaś padają ofiarą innych, większych ryb^[6], np. parposza czy kurka czerwonego (m.in. P. microps i P. minutus) lub ptaków wodnych, np. perkoza dwuczubego (m.in. P. microps i P. minutus)^[7][8]. U P. minutus znane są przypadki kanibalizmu^[8].

Rodzaj został wprowadzony w 1863 przez amerykańskiego ichtiologia Theodore’a Gilla (1837–1914). Gatunek typowy – Gobius minutus^[2].

Poszczególne gatunki rodzaju Pomatoschistus są trudne do rozróżnienia ze względu na znaczne podobieństwo w wyglądzie i zasiedlanie podobnych ekosystemów^[3]. W obrębie rodzaju występuje specyficzny kompleks gatunkowy o różnym stopniu pokrewieństwa i pokrywających się niszach ekologicznych, nazwany kompleksem Pomatoschistus minutus, który tworzą – oprócz P. minutus – P. norvegicus i P. lozanoi. P. lozanoi wykazuje morfologiczną pośredniość w stosunku do pozostałych dwóch gatunków. Możliwe jest krzyżowanie się P. lozanoi z P. minutus lub P. norvegicus w ich środowisku naturalnym. Krzyżowanie wsteczne jednak nie występuje^[6][9][3].

Babki tego rodzaju licznie występują w przybrzeżnych wodach Europy (wschodni Atlantyk, Morze Północne, Bałtyckie, Śródziemne)^[10][6]. Są to gatunki słonowodne. Jedynie P. microps, szeroko rozprzestrzeniony w zachodniej i północnej Europie, jest gatunkiem katadromicznym^[10]. Do 2018 w rodzaju umieszczone były również wyłącznie słodkowodny, endemiczny dla Jeziora Szkoderskiego P. montenegrensis i endemiczny dla zlewiska Morza Adriatyckiego, zdolny do stałego przebywania w wodach słodkich P. canestrinii. Oba zostały jednak przeniesione przez Thackera i innych do rodzaju Ninnigobius^[10][2].

W Polsce obecne są trzy gatunki tego rodzaju – babka czarnoplamka, babka mała i babka piaskowa^[11].