Stosunki polsko-mongolskie
Stosunki polsko-mongolskie (mong. Монгол-Польшийн харилцаа) – stosunki międzynarodowe łączące Polskę i Mongolię od 14 kwietnia 1950 roku[1]. Polska jest 5. krajem, z jakim Mongolia nawiązała stosunki dyplomatyczne[1].
Historia
W XIII wieku Imperium Mongolskie zorganizowało 3 najazdy na Polskę, co spowodowało spowolnienie jednoczenia się Państwa Polskiego po rozbiciu dzielnicowym i dewastację terenów Dolnego Śląska, a w bitwie pod Legnicą w 1241 zginął książę śląski Henryk Pobożny[2]. W latach 1245-1247 Benedykt Polak wziął udział w pierwszej wyprawie Europejczyków do stolicy Imperium Mongolskiego - Karakorum i napisał dwa dzieła o Mongołach - "De Itinere Fratrum Minorum ad Tartaros" i "Historia Tartarorum", w których spisaniu prawdopodobnie pomagał mu C. de Bridia[3].
W XX wieku obydwa państwa odzyskały niepodległość.
14 kwietnia 1950 r. Polska Rzeczpospolita Ludowa i Mongolska Republika Ludowa nawiązały stosunki dyplomatyczne[1][4].
Na początku lat 90. XX wieku polscy opozycjoniści pomagali Mongolii w organizacji wolnych wyborów parlamentarnych[5].
Kultura i nauka
W 1992 roku na Państwowym Uniwersytecie Mongolskim zaczęła funkcjonować polonistyka[6]. Na podstawie Umowy między Rządem RP a Rządem Mongolii o współpracy w dziedzinie kultury, oświaty i nauki z 1999 r. Mongolia co roku wysyła do Polski 22 studentów[7], a w 2013 roku 800 obywateli mongolskich studiowało w Polsce, postępowali tak też niektórzy mongolscy politycy[4].
Na pustyni Gobi przez Uniwersytet Wrocławski z m.in. we współpracy z Mongolską Akademią Nauk i Uniwersytetem Edukacyjnym w Ułan Bator prowadzone są badania archeologiczne, które mają na celu rozpoznanie ludzkiej aktywności w epoce plejstocenu i wczesnego holocenu na obszarze otaczającym tzw. Dolinę Krzemienną, która stanowiła w tamtych czasach źródło wysokiej jakości skał krzemionkowych wykorzystywanych do produkcji narzędzi[7][8][9].
W Warszawie funkcjonuje "Stowarzyszenie Polska-Mongolia"[10] i "Stowarzyszenie Mongołów w Polsce[11][12].
Festiwale i wydarzenia
Z okazji 70-lecia nawiązania stosunków dyplomatycznych w Skierniewicach w 2022 roku został zorganizowany Festiwal Kulturalny "Polska-Mongolia bliżej siebie"[13].
Od 2021 roku raz w roku organizowane są "Dni Mongolskie" - w 2021 i 2022 roku w Krakowie, a w 2023 w Jarosławiu[12].
Współpraca
Polityczna
5 kwietnia 2022 r. przeprowadzone zostały konsultacje polityczne na szczeblu wiceministrów spraw zagranicznych[7].
4-6 czerwca 2022 r. z oficjalną wizytą w Ułan Bator przebywał Minister Zbigniew Rau pełniący funkcję urzędującego przewodniczącego OBWE[7].
Prezydent Andrzej Duda wraz z pierwszą damą Agatą Kornhauser-Dudą w dniach 24–26 kwietnia 2023 złożyli wizytę w Mongolii. W Ułan Bator Prezydent RP rozmawiał na temat rozwoju współpracy gospodarczej oraz sytuacji bezpieczeństwa na świecie[5][7]. Prezydent wraz z Batmunkh Battsetseg – minister spraw zagranicznych Mongolii – oficjalnie otworzyli polską ambasadę w Ułan Bator[5][14].
Ekonomiczna
W 2022 r. obroty osiągnęły między państwami około 90 mln USD[7].
Polska jest drugim co do wielkości partnerem handlowym Mongolii spośród wszystkich państw UE[15], w 2021 towary z Polski stanowiły 1,28% całego importu Mongolii[16]. Łączna wartość polskiego eksportu do Mongolii w latach 2011-2020 przekroczyła 0,5 mld USD, a roczny wzrost w tym okresie utrzymywał się na poziomie 9%. Polskie artykuły spożywcze w Mongolii cieszą się zainteresowaniem[17][18].
Największy udział w eksporcie z Polski mają artykuły spożywcze (około 30% eksportu), produkty przemysłu chemicznego lub przemysłów pokrewnych, maszyny i urządzenia mechaniczne, produkty pochodzenia zwierzęcego, produkty pochodzenia roślinnego oraz tworzywa sztuczne[15].
Od 2013 roku działa Polsko-Mongolska Izba Przemysłowo-Handlowa[19].
Pomoc
W ramach programu "Małe Granty" organizowane go przez polskie MSZ w 2022 r. zrealizowano trzy projekty o łącznej wartości 44 tys. euro (wsparcie dla ośrodka dla dzieci prowadzonego przez Caritas Mongolia, wsparcie ośrodka dla osób z zespołem Downa w Ułan Bator oraz wyposażenie pracowni komputerowej w Bayan Sum). Wsparcie było kontynuowane w roku 2023[7]. W zbiórki pieniędzy dla Caritas Mongolia zaangażowała się także Caritas diecezji opolskiej[20].
Ambasady, Konsulaty
- Ambasada Mongolii w Warszawie
- Konsulat Generalny Honorowy Mongolii w Krakowie[21][22]
- Ambasada Polski w Ułan Bator
- Konsulat Honorowy RP w Erdenet[7]
Polska Ambasada w Ułan Bator funkcjonowała w latach 1960 - 1995. Została ona przywrócona w 2000 r. i ponownie zamknięta w 2009 r. W latach 2015-2021 w Mongolii akredytowany był ambasador wizytujący z Warszawy. Decyzją ministra spraw zagranicznych RP został powołany konsulat honorowy w mieście Erdenet[7].
Galeria
Przewodniczący Wielkiego Churału Państwowego Mongolii Zandaakhuu Enkhbold i Marszałek Senatu Bogdan Borusewicz w Senacie RP
Krzysztof Bojko - obecny ambasador RP w Mongolii
Bitwa pod Legnicą (1241)
