Władcy hrabstwa Genewy
Tytuł hrabia Genewy, łac. comes gebennensis[a], to tytuł noszony przez władców hrabstwa i jego głównego miasta, Genewy. Używany, począwszy od połowy XI wieku, przez siedemnastu seniorów, należących do domu Genewskiego. W końcu XIV wieku, przechodzi na dom Thoire-Villars, po czym hrabstwo dostaje się w posiadanie dynastii Sabaudzkiej, która traktuje te ziemie jako apanaże.
Historia tytułu
Tytuł „hrabia Genewy” jest przekazywana, począwszy od XI wieku, jako dziedziczny, z mężczyzny na mężczyznę według kolejności potomków, w domu Genewskim, na zasadach prawa salickiego, które wyklucza z dziedziczenia kobiety.
Około 890 r. wspomniano, hrabiego Manassès, być może Genewy[1][2][3]. O drugim Manassès mowa w nadaniu w 1002 przez króla Burgundii Rudolfa III[4][5][6]. Ten wasal, ostatniego króla Burgundii Rudolfa III, jest wymieniony z tytulaturą łac. Ego in nomine Dei Manasse comes dotyczącą hrabstwa Genewy[7]. Nic nie wiemy o jego rodzinie, poza wzmianką w akcie z 1002, o jego siostrzeńcu Robercie, wymienionym także w aktach z 1012 i 1019[5][8].
Tak zwany dom Genewski – Géroldyngowie – pojawia się w tym samym okresie[4][9][10][11] , którego pokrewieństwo nie jest znane[12]. Pierwszy wspomniany hrabia to pewien Gérold lub Giraud, w połowie XI wieku[11] . Genewa należała do rodziny króla Rudolfa III Burgundzkiego[11] . Według różnych badań, są hrabiami rządzącymi hrabstwem Genewy, ich prawa do miasta Genewy są jednak przedmiotem dyskusji[11] . Niektórzy uważają, że nigdy ich nie posiadali, i że biskup otrzymał te prawa od Cesarza i był panem miasta[11] . Inni uważają, że hrabiowie Genewy posiadli je do traktatu z Seyssel, z 1124, gdzie hrabia Aymon I uznaje niezależność władzy świeckiej biskupa Genewy, Humberta Grammonta[11][13]. Traktat ten jest potwierdzany przez kolejne: w Saint-Simon w 1156 roku, w Aix-les-Bains w 1184 i w Desingy w 1219 roku, gwarantujące przewagę biskupa[11] .
Hrabiowie
Pierwsi hrabiowie Genewy (do XII wieku)
Pierwsze wzmianki o hrabiach w Genewie lub w regionie, bez znanych więzi rodzinnych[2]:
- ok. 770-800 : Oliwier, towarzysz Karola Wielkiego i Rolanda[2], którego ojciec, pewien Reynier, byłby panem hrabstwa i od którego wywodzą się Géroldiens zdaniem niektórych średniowiecznych autorów<[14][15];
- ok. 890 : Manassès[2][3], być może, hrabia Genewy;
- ...
- ok. 1002 : Manassès[5][4] (Manasaeus[6]);
- v. 1012[2]: Robert, być może, siostrzeniec poprzedniego[6][8].
Genealog Bugey, Samuel Guichenon, publikuje w swojej książce” Historia rodu królewskiego dynastii Sabaudzkiej, w 1660 roku, tabele rodowodów znamienitych rodzin, w których dla rodziny z Genewy podaje następującą genealogię[16]:
- 880 (?): Ratbert (870/880 – † 901);
- 931 (?): Albitius (900 – † 931/932), jego syn, hrabia Genewy;
- (?): Konrad (930 – † = 963), jego syn, hrabia Genewy;
- ok. 963-974 (?) Robert († 974), jego syn, hrabia Genewy, określany jako dobroczyńca kościoła/klasztoru Peillonnex, podczas gdy statut pochodzi z 1012[17]. Prawdopodobnie miał dwóch synów: Konrada i Alberta
- 974-1001 (?): Albert Genewski, jego syn, hrabia Genewy, który ożenił się z Eldegardą
- 1004 (?): Renault, hrabia Genewy
- 1016 (?): Aymon, hrabia Genewy, mąż Berty Flandryjskiej, córki hrabiego Baudoin
- 1034 : Gérold, hrabia Genewy, żonaty z Gizelą siostrzenicą króla Rudolfa III Burgundzkiego, para miała dzieci: Roberta, Joanne Genewską (żonę [Amadeusza II Sabaudzkiego]) i Gérolda
- ok. 1060 : Robert, hrabia Genewy, syn jego. Śmierć bez potomstwa
- ok. 1080 : Gérold lub Gerard, hrabia Genewy, jego brat, który ożenił się z Thetberge,
Dom Genewski
Siedemnastu członków domu Genewskiego lub Géroldiens[11][18]:
Kolejność | Imię | Panowanie | Uwagi | Herby |
---|---|---|---|---|
1 | Gérold lub Giraud († ok. 1080) | ok. 1023 – ok. 1061 / przed 1080 | Ojciec nieznany, pierwszy hrabia z domu Genewskiego wspomniany w 1032[3][2][19][20] | |
2 | Conon († ok. 1080) | ok. 1061 – ok. 1080 | Jego syn[19][21] | |
3 | Aimon lub Aymon I | ok. 1080 – przed 1128 | Jego brat przyrodni[21][19] | |
4 | Amadeusz I († 1178) | ok. 1128 – 1178 | Jego syn[2][21][19] | Srebrne pole z błękitnym pasem i dwoma jednakowymi lwami |
5 | Wilhelm I († 1995) | 1178 – 1195 | Jego syn[2][21][19] | |
6 | Humbert († avant 1225) | 1195 – przed 1225 | Jego syn[2][19] | |
7 | Wilhelm II († 1252) | przed1225- 1252 | Jego brat[2][19] | |
8 | Rudolf († 1265) | 1252 – 1265 | Jego syn[2][19] | |
9 | Aymon II († 1280) | 1265 – 1280 | Jego syn[2][19] | |
10 | Amadeusz II († 1308) | 1280 – 1308 | Jego brat[2][19] | Złota z czterema kwadratami błękitymi. |
11 | Wilhelm III (1286-1320) | 1308 – 1320 | Jego syn[2][19] | |
12 | Amadeusz III († 1367) | 1320 – 1367 | Jego syn[2][19] | |
13 | Aymon III († 1367) | 1367 – 1367 | Jego syn[2][19] | |
14 | Amadeusz IV († 1369) | 1367 – 1369 | Jego brat[2][19] | |
15 | Jan († 1370) | 1369 – 1370 | Jego brat[2][19] | |
16 | Piotr († 1392) | 1379 – 1392 | Jego brat[2][19] | |
17 | Robert III († 1394) | 1392 – 1394 | Jego brat, wybrany w 1378 r. papieżem, który przyjął imię Klemansa VII[2][19], uznany za antypapieża |
Dom Thoire i Villars
Nazwa pochodzi od mariażu rodzin Thoire i Villars z 1394, po śmierci ostatniego hrabiego z domu Genewskiego[11][2]:
Ranking | Nazwa | Zarządu | Uwagi | Herb |
---|---|---|---|---|
1 | Grzegorz VII († 1400) | 1394 – 1400 | Syn Marii, córki Amedee IIII Genewy[21] | Sześć pasów złotych i czerwonych. |
2 | Odon, lub Odo | ok. 1080 – do 1128 | Jego wujek, który sprzedał prawo własności dynastii Sabaudzkiej. |
W 1402 roku, Odon z Villars sprzedaje hrabstwo Genewy, Amadeuszowi VIII, hrabiemu Sabaudi za 45 000 franków w złocie[11] . Jego spadkobiercy kwestionują sprzedaż. W 1424 r., po 23 latach walki i procesów, Amadeusz VIII odkupuje prawa do hrabstwa Genewy od wszystkich pretendentów do tych praw[11] .
Dom Sabaudzki
Począwszy od 1402, hrabstwo Genewa zostaje sprzedane hrabiom Sabaudii i znika[11] . Staje się ono w tym okresie ziemią dla apanaży dla młodszych gałęzi rodziny począwszy od 1424.
- 1434–1444: Filip Sabaudzki (1417 † 1444), syn poprzednika, hrabia (apanaż)
- 1460–1482: Ludwik Sabaudzki (Ludwik z Genewy) (1436 † 1482), syn poprzednika, hrabia (apanaż), również król Cypru
- 1482–1491: Janus Sabaudzki (1440 † 1491), brat poprzednika, hrabia (apanaż)
- 1491–1496: Karol II (1489-1496), książę Sabaudii, prawnuk Ludwika I
- 1496–1497: Filip II bez Ziemi (1438-1497), książę Sabaudii, dziadek stryjeczny poprzednika, syn Ludwika I
- 1497–1504: Filibert II Piękny (1480-1504), książę Sabaudii, syn poprzednika
- 1504–1514: Karol III Dobry (1486-1553), książę Sabaudii, brat poprzednika
- 1514–1533: Filip Sabaudzki-Nemours (1490 † 1533), hrabia (apanaż) Genewy i brat poprzednika
- 1533–1585: Jakub Sabaudzki-Nemours (1531 † 1585), książę Genewy od 1564, syn poprzednika
- 1585–1595: Karol-Emanuel Sabaudzki-Nemours (1567 † 1595), syn poprzednika
- 1595–1632: Henryk I Sabaudzki-Nemours (1572 † 1632), brat poprzednika
- 1632–1641: Ludwik Sabaudzki-Nemours (1615 † 1641), syn poprzednika
- 1641–1652: Karol Amadeusz Sabaudzki-Nemours (1624 † 1652), brat poprzednika
- 1652–1659: Henryk II Sabaudzki-Nemours (1625 † 1659)
- 1659–1724 : Maria Joanna Baptysta Sabaudzka (1644 † 1724), córka Karola Amadeusz
- wychodzi za mąż za Karola Emanuela II Sabaudzkiego (1634 † 1675), księcia (duc) Sabaudii i księcia (prince) Piemontu
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
- Paul Guichonnet: de Genève. [w:] Dictionnaire historique de la Suisse [on-line]. 2010-02-11. [dostęp 2016-07-27]. DHS 2010. (fr. • niem. • wł.).
- Teresa Leguay, Jean-Pierre Leguay: Histoire de la Savoie. Paryż: Éditions Jean-Paul Gisserot, 2005, s. 128. Leguay 2005. ISBN 978-2877478120. OCLC 420575091. [dostęp 2016-07-27]. (fr.).
- Réjane Brondy, Bernard Demotz, Jean-Pierre Leguay: Histoire de Savoie – La Savoie de l’an mil à la Réforme, XIe-début XVIe siècle. Ouest France Université, 1984, s. 626. ISBN 2-85882-536-X. (fr.).
- Henri Baud, Jean-Yves Mariotte, Jean-Bernard Challamel, Alain Guerrier: Histoire des communes savoyardes. Le Genevois et Lac d’Annecy. T. III. Roanne: Éditions Horvath, 1981, s. 422. ISBN 2-7171-0200-0. (fr.).
- Pierre Duparc: Le comté de Genève (IX-XV siècles). Wyd. 1978. T. XXXIX. Genewa: 1955, s. 621, seria: Mémoires et documents. (fr.).