Wikipedysta:Sati/brudnopis
| Corpusculum renis | |
 Ciałko nerkowe (kłębuszek nerkowy - czerwony, otoczony torebka nerkową - różowa) | |
 Kora nerki (preparat histologiczny, MŚ): 1. Ciałko nerkowe 2. Kanalik proksymalny 3. Kanalik dystalny | |
| Narządy | |
|---|---|
| Tętnice | naczynia doprowadząjące (gałązie tt. miedzyzrazikowych) |
| Prekursor | nerka właściwa (metanephros) - mezoderma nerkotwórcza |
Ciałko nerkowe (ciałko Malpighiego, corpusculum renis) - cześć nefronu zbudowana z kłębuszka nerkowego (sieć dziwna) oraz otaczającej go torebki (Bowmana) o średnicy ok. 170[1]-200μm [2] (najczęściej ciałka nerkowe nefronów przyrdzennych są większe niż korowych). W ciałku nerkowym wyróżnić możemy:
- biegun naczyniowy (polus vasicularis) - miejsce, w którym blaszka zewnętrzna przechodzi w blaszkę wewnętrzną, nazywamy biegunem naczyniowymmiejsce (wnika t. doprowadzająca i odechodzi t. odprowadzająca),
- biegun kanalikowy (polus tubularis) - miejsce, w którym światło torebki przechodzi w kanalik bliższy.
W ciałku nerkowym na zasadzie filtracji fizycznej (tzw. filtracji kłębuszkowej) powstaje mocz pierwotny (jest to przesączona krew pozbawiona białek i elementów morfotycznych). W ciągu doby obie nerki wytwarzają 110-220 litrów moczu pierwotnego na dobę (dla porównania mocz ostateczny to tylko ok. 1,5 litra)
Kłębuszek nerkowy
Sieć dziwna (cudowna) składa się z dwóch tętnic – t. doprowadzającej i t.odprowadzającej. Tętniczka doprowadzająca ma większą średnicę (przynajmniej tak jest w ciałkach przyrdzennych[2]) i po wejściu do ciałka nerkowego tworzy 2-5 mniejszych rozgałęzień, które potem rozpadają się na naczynia włosowate, tworzące ok. 30 pętli - sieć tętniczo-tętniczą. Naczynia te łączą się z powrotem w jedną tętniczke odprowadząjącą. Niektórzy autorzy uznają, że naczynia włosowate nie tworzą sieci.[1]Przestrzeń pomiędzy pętlami kłębuszka nerkowego wypełnia mezangium.
Kłębuszek nerkowy myszy, powiększenie 1,000x
Kłębuszek nerkowy myszy, powiększenie 5,000x
Kłębuszek nerkowy myszy, powiększenie 10,000x
Widok od wewnątrz uszkodzonej kapilarny z widocznymi okienkami, powiększenie 100 000x
Torebka kłębuszkowa
Torebka kłębuszkowa (Bowmana) (capsula glomeruli – Bowmani) składa się z 2 blaszek.
- Blaszka wewnętrzna (trzewna) przylega do kłębuszka nerkowego, zbudowana z nabłonka jednowarstwowego płaskiego i komórek zwanych podocytami, która mają beleczkowate wypustki cytoplazmatyczne (podia) zwiększające ich powierzchnię. Wyróznia sie wypustki I i II rzędowe.
- Blaszka zewnętrzna (ścienna) zbudowana również z nabłonka jednowarstwowego płaskiego, które wyścielają otoczenie kłębuszka. W Biegunie kanalikowym przechodzi on w nabłonek kanalika proksymalnego .
Między dwiema blaszkami torebki znajduje się światło torebki kłębuszka - czyli przestrzeń moczowa, gdzie spływa mocz pierwotny.
Mezangium
Elementami strukturalnymi cialka nerkowego jest także mezangium (komórki krezki naczyniowej[1]). Wnikają wraz z naczyniami i leżą pomiędzy pętlami naczyń włosowatych. Są tkanką łączną występującą w ciałku nerkowym. Ze wzgledy na położenie możemy wyróznić:
- Mezangium zewnętrzne (zewnątrzkłebuszkowe) – występujące pomiędzy tętniczką doprowadzającą a odprowadzającą. Wchodzą one w skład aparatu przykłebuszkowego
- Mezangium wewnętrzne (wewnątrzkłebuszkowe) – między naczyniami włosowatymi kłębuszka. Pełnią one kilka ważnych funkcji:
- fagocytozują
- współtworzą błony podstawną u ok 20% kapilar kłębuszka.
- regulacja ciśnienia w n. włosowatych kłębuszka – mogą się kurczyć (są rodzajem miofibroblastów)
Eponim morfologiczny
Nazwa ciałko Malpighiego (od nazwiska biologa Marcello Malpighiego), jest dziś używana bardzo rzadko. Najczęściej w kontekście anatomii zwierząt, a nie anatomii człowieka.
Galeria
Unaczynienie kłębuszka nerkowego (opis w j. łacińskim)
Budowa ciałka nerkowego (opis w j. francuskim) - Kłębuszek: czerwony, Torebka: zielona
Budowa ciałka nerkowego (opis w j. francuskim).
Przypisy
Zobacz też
Kationy i aniony wydzielane w kanaliku proksymalnym
| Organiczne jony wydzielane w kanaliku proksymalnym | |||
| Aniony organiczne | Kationy organiczne | ||
| Endogenne | Egzogenne | Endogenne | Egzogenne |
|
Właściwości moczu
| Cecha | Zakres | Średnia wartość | Uwagi |
|---|---|---|---|
| Objętość | 0,4-2,6 | 1,0 (±0,5) | l/24h |
| Gęstość (względna) | 1,001-1,028 | 1,015 (±0,010) | |
| Lepkość (względna) | 1,0-1,14 | woda=1,0 | |
| Napięcie powierzchniowe | 64-69 | 10-3 N/m | |
| Obniżenie punktu zamarzania | 0,1-2,6 | K | |
| Osmolalność | 50-1400 | 850 (±200) | mmol/kg |
| pH | 4,5-8,2 | 6,2 (±0,5) | |
| Kwaśność miareczkowana | 0,64 (±0,13) | mmol/(24h•kg) | |
| 23 (±10) | mmol/24h | ||
| Ciśninie CO2 | 2-18 | 10 (±2) | kPa |
| Masa sucha | 50 (±72) | g/24h |