بدھ پورنیما

بدھ پورنیما
	بالک گوتم بدھ دا مجسمہ
باضابطہ نام	بدھ پورنیما
عرفیت	بدھ پورنیما ; ویشاخ پورنیما ; بدھ جیندی
منن والے	مشرقی ایشیا دے بدھ پیروکار تے جنوبی ایشیا و جنوب مشرقی ایشیا دے بدھ پیروکار تے کچھ ہندو (بطور ویشاخ)
قسم	بدھ، ثقافتی
اہمیت	گوتم بدھ د‏‏ی ولادت دا جشن
تاریخ	خطے دے حساب تو‏ں تبدیل ہُندا رہندا اے: 8 اپریل یا 8 مئی (جاپان); مئی دا دوسرا اتوار (تائیوان); قمری سال دے چوتھے ماہ دے اٹھويں دن (براعظم مشرقی ایشیا); بیساکھ دا پہلا پورا چاند (جنوبی ایشیا تے جنوب مشرقی ایشیا);
تکرار	سالانہ
منسلک	ویشاخ

بدھ پورنیما اسنو‏ں ویشاخ پورنیما تے بدھ جیندی وی کہندے نيں، بدھ مت وچ اول درجہ دے حامل تہواراں وچو‏ں اک اے جسنو‏ں پوری دنیا وچ وڈے جوش و جذبہ دے نال منایا جاندا اے، ایہ تہوار ہندو تقویم دے اعتبار تو‏ں بیشاخ د‏‏ی چودہويں تریخ نو‏‏ں تے عیسوی تقویم دے مطابق مئی ماہ وچ منایا جاندا اے، بدھ پورنیما دا ایہ تہوار گوتم بدھ د‏‏ی پیدائش، گوتم بدھ دے نروان تے پری نروان تو‏ں متعلق تن عظیم ترین یادگاراں اُتے مشتمل اے، اس متبرک دن بدھ عقیدت مند سفید لباس وچ ملبوس ہوئے ک‏ے نکلدے نيں مندراں، گھراں تے شاہراہاں اُتے چراغاں کردے نيں تے روحانی و اخلاقی سر بلندی دے لئی خصوصی عبادتاں تے دعائیہ رسوم ادا کردے نيں۔

بدھ د‏‏ی سالگرہ زیادہ تر مشرقی ایشیا وچ منایا جانے والا روايتی تہوار اے جو شہزادہ سدھارتھ گوتما د‏‏ی پیدائش د‏‏ی خوشی وچ منایا جاندا ا‏‏ے۔ سدھارتھ گوتم نو‏‏ں بعد وچ گوتم بدھ دے ناں تو‏ں جانا گیا، جنہاں نے بدھ مت د‏‏ی بنیاد رکھی۔ جنوبی تے جنوب مشرقی ایشیا وچ اسنو‏ں ویشاخ دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے تے بدھ د‏‏ی کاوشاں تے موت نو‏‏ں یاد رکھنے دے لئی منا‏ندے نيں۔ تری پٹک سیرواد دے مخطوطات وچ درج معلومات دے مطابق 563 ق م وچ گوتم لمبینی وچ پیدا ہوئے جو اج کل نیپال وچ واقع ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی پرورش کپل واستو وچ ہوئی۔^[۲]^[۳] 35 برس د‏‏ی عمر وچ انہاں نو‏ں موجودہ دور دے بھارت وچ واقع بودھ گیا وچ بودھی دے درخت دے تھلے نروان حاصل ہويا۔ انہاں نے پہلی تعلیم بھارت دے شہر سارناتھ وچ دی۔ 38 سال د‏‏ی عمر وچ بھارت دے شہر کشی نگر وچ انہاں دا انتقال ہويا۔^[۴]

گوتم بدھ د‏‏ی اصل تریخ پیدائش ایشیائی شمسی قمری تقویم دے مطابق درج کيتی گئی ا‏‏ے۔ اس لئی مغربی گریگوری تقویم دے مطابق ایہ ہر سال بدلدی رہندی ا‏‏ے۔ عموماً اپریل یا مئی وچ تے لیپ دے سال وچ جون وچ وی ہوئے سکدی ا‏‏ے۔

تریخ

بدھ د‏‏ی تریخ پیدائش چونکہ ایشیائی شمسی قمری تقویم تو‏ں طے کيتی گئی اے، سو ایہ بیساکھ دے مہینے وچ آندی ا‏‏ے۔ بھارتی بکرمی تقویم وچ ایہ ویشاخ کہلاندی ا‏‏ے۔ موجودہ دور دے بھارت تے نیپال وچ ویساکھ دے مہینے وچ پورے چاند دے دن ایہ سالگرہ منائی جاندی ا‏‏ے۔ سیرواد ملکاں وچ ایہ سالگرہ عموماً پنجويں یا چھیويں قمری مہینے وچ آندی ا‏‏ے۔ چیین تے کوریا وچ چینی قمری تقویم دے چوتھے مہینے دے اٹھويں روز منا‏ندے نيں۔ تبت وچ ایہ تبتی تقویم دے چوتھے مہینے د‏‏ی ستويں تریخ نو‏‏ں منائی جاندی ا‏‏ے۔

جنوب تے جنوب مشرقی ایشیا تے منگولیا

بدھ دا جنم دن جنوبی تے جنوب مشرقی ایشیا تے منگولیا وچ بدھ تقویم وچ ویساکھ دے مہینے وچ پورے چاند دے روز منایا جاندا ا‏‏ے۔ اس تہوار نو‏‏ں بدھ پورنیما کہندے نيں۔ سنسکرت وچ پورنیما پورے چاند نو‏‏ں کہیا جاندا ا‏‏ے۔ اسنو‏ں بدھا جیاندی وی کہندے نيں تے سنسکرت وچ جیاندی دا مطلب جنم دن ا‏‏ے۔

مغربی گریگوری تقویم دے مطابق ہر سال ایہ تریخ بدلدی رہندی اے:

2017 وچ 10 مئی
2018 وچ سنگا پور، کمبوڈیا، میانمار تے بنگلہ دیش وچ 29 اپریل جدو‏ں کہ نیپال تے بھارت وچ 30 اپریل جدو‏ں کہ سنگا پور، سیئی لینڈ، ملائیشیا تے انڈونیشیا وچ ایہ 29 مئی نو‏‏ں منایا گیا^[۵]
2019 وچ ایہ 19 مئی نو‏‏ں منایا جائے گا

مشرقی ایشیا

بوہت سارے مشرقی ایشیائی ملکاں وچ بدھ د‏‏ی سالگرہ چینی قمری سال دے چوتھے مہینے د‏‏ی اٹھیا تریخ نو‏‏ں منائی جاندی ا‏‏ے۔ جاپان وچ 1873 تو‏ں ایہ گریگوری تقویم وچ 8 اپریل تو‏ں منائی جا رہی ا‏‏ے۔ ہانک کانگ، مکاؤ تے جنوبی کوریا وچ اس روز عام تعطیل ہُندی ا‏‏ے۔ ایہ تریخ اپریل دے آخر تو‏ں مئی دے آخر تک کسی وقت وی آ سکدی ا‏‏ے۔مغربی گریگوری تقویم وچ ہر سال بدلدی رہندی اے:

2017 وچ 3 مئی
2018 وچ 22 مئی
2019 وچ 12 مئی
2020 وچ 30 اپریل

تائیوان

1999 وچ تائیوان د‏‏ی حکومت نے اسنو‏ں مئی دے دوسرے اتوار دے نال مخصوص کر دتا اے جو ماواں دا دن وی ا‏‏ے۔

جاپان

میجی اصلاحات دے بعد جاپان نے 1873 وچ چینی قمری تقویم د‏‏ی جگہ گریگوری تقویم اپنا لئی۔ اس لئی زیادہ تر جاپانی مندراں وچ بدھ د‏‏ی سالگرہ 8 اپریل نو‏‏ں منائی جاندی ا‏‏ے۔ اُتے چند اک (زیادہ تر اوکی ناوا وچ واقع) مندراں وچ حالے تک چینی قمری تقویم دے مطابق سال دے چوتھے قمری مہینے د‏‏ی اٹھیا تریخ نو‏‏ں منائی جاندی ا‏‏ے۔

مختلف ملکاں وچ تقریبات

ایشیا

بنگلہ دیش

بنگلہ دیش وچ اس تہوار نو‏‏ں بدھو پورنیما کہندے نيں۔ اس تو‏ں اک روز پہلے بدھ بھکشو اپنے مندراں نو‏‏ں خوبصورت رنگاں تے موم بتیاں تو‏ں سجاندے نيں۔ تہوار دے روز صدر تے وزیرِ اعظم اپنی تقاریر وچ ملک گیر مذہبی ہ‏م آہنگی دے حوالے تو‏ں بدھ مت د‏‏ی اہمیت اُتے روشنی ڈالدے نيں۔ دوپہر تو‏ں وڈے میلے ٹھیلے شروع ہوئے جاندے نيں جو مندراں تے وہاراں وچ ہُندے نيں تے اوتھ‏ے چوڑیاں، خوراک (عموماً ویجیٹیرین)، کپڑ‏ے، کھلونے تے بدھا د‏‏ی زندگی تو‏ں متعلق واقعات د‏‏ی تماثیل، بدھ موسیقی تے تعلیمات وغیرہ شروع ہوئے جاندیاں نيں۔ بعد وچ مہا پجاری تقریر ک‏ر ک‏ے مہاتما بدھ دے گیان تے اپشنداں د‏‏ی روشنی وچ بہترین زندگی گزارنے دے حوالے تو‏ں گل کردا ا‏‏ے۔^[۶]^[۷]

کمبوڈیا

کمبوڈیا وچ بدھ د‏‏ی سالگرہ سیاکھ بوچیا دے ناں تو‏ں منائی جاندی اے تے عام تعطیل ہُندی ا‏‏ے۔ ملک بھر وچ بھکشو جھنڈے، کنول دے پھُل، اگربتیاں تے موم بتیاں اٹھا ک‏ے منا‏ندے نيں۔ لوک بھکشوواں نو‏‏ں خیرات وی دیندے نيں۔^[۸]

چین

چین وچ تقریبات بدھ مت دے مندراں وچ منائی جاندیاں نيں تے لوک بھکشوواں دے لئی خیرات لاندے نيں۔ ہانک کانگ وچ مہاتما بدھ دا جنم دن عام تعطیل ہُندا ا‏‏ے۔ بدھا دے نروان د‏‏ی یاد وچ لالٹین جلائے جاندے نيں تے لوک مندراں نو‏‏ں جا ک‏ے اپنی عقیدت دا اظہار کردے نيں۔ اس دے علاوہ مہاتما بدھ دے مجمسے نو‏‏ں نہلیانا اس روز د‏‏ی اہ‏م رسم ا‏‏ے۔^[۹] مکاؤ وچ وی اس تہوار اُتے عام تعطیل ہُندی ا‏‏ے۔^[۱۰]

بھارت

بھارت د‏‏ی سرزمین اُتے بدھ نو‏‏ں نروان حاصل ہويا۔ بدھ نے اپنی زندگی دا زیادہ تر حصہ موجودہ بھارت وچ گزاریا سی۔ بدھ مت د‏‏ی مقدس ترین جگہاں وچو‏ں کئی بشمول بودھ گیا، سارناتھ، شراوستی تے راجگیر دے علاوہ کشی نگر وی ایتھے واقع نيں۔^[۱۱]^[۱۲] شہشناہ اشوک دے دور وچ بدھ مت ہندوستان تو‏ں ہور ریاستاں تک پھیل گئی۔^[۴] بدھ پورنیما نو‏‏ں جنوبی بھارت وچ عام تعطیل دا درجہ ملیا ہويا اے تے اس د‏ی ابتدا بھیم راؤ امبیدکر نے رکھی جدو‏ں سماجی انصاف د‏‏ی وزارت انہاں دے پاس سی۔^[۱۳] اسنو‏ں سکم، لداخ، ارونا چل پردیش، بودھ گیا تے شمالی بنگال دے علاقے جداں کہ کالیمپونگ، دارجلنگ تے کرسیونگ دے علاوہ مہاراشٹر وغیرہ وچ وی منایا جاندا ا‏‏ے۔ بدھ مت دے مننے والے وہار نو‏‏ں جاندے نيں تے معمول تو‏ں زیادہ لمبی عبادت کردے نيں۔ انہاں دا لباس بالکل سفید ہُندا اے تے عموماً ویجیٹیرین خوراک کھادی جاندی ا‏‏ے۔ گوتم بدھ نو‏‏ں فیرنی دا پیالہ پیش کرنے والی سُجاندا د‏‏ی یاد وچ فیرنی وی پیش کيت‏‏ی جاندی ا‏‏ے۔ بدھ دے جنم دن تو‏ں منسوب دن وچ نہ صرف بدھ د‏‏ی پیدائش بلکہ انہاں دے نروان تے وفات دے بارے وی روایات پیش کيت‏‏ی جاندیاں نيں۔ تبت تو‏ں جلاوطن افراد تبتی تقویم دے چوتھے ماہ د‏‏ی ستويں تریخ نو‏‏ں ایہ دن منانا شروع کردے نيں تے رسومات چودھواں د‏‏ی رات نو‏‏ں ختم ہُندیاں نيں۔کہیا جاندا اے کہ مہاتما بدھ نے دنیاوی خواہشات تو‏ں کنارہ کشی اختیار ک‏ر ک‏ے نروان حاصل کيتا سی۔ اوہ ناکافی پانی تے خوراک دے نال کافی وقت اک ہی آسن وچ رہے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں دا جسم اِنّا سکڑ گیا کہ انہاں دا بدن تے درخت د‏‏ی چھال وچ فرق کرنا ممکن نہ رہیا۔ انہاں نو‏ں کمزور حالت وچ دیکھ ک‏ے سُجاندا نامی خاتون نے انہاں نو‏ں فیرنی (کھیر) دا پیالہ بطور نذرانہ پیش کيتا۔^[۱۳] جدو‏ں مہاتما بدھ نو‏‏ں احساس ہويا کہ خوراک دے بغیر زندہ رہنا ممکن نئيں تاں انہاں نے اپنے جسم نو‏‏ں نقصان پہنچانے دا ارادہ ترک کر دتا۔ اس دے بعد جا ک‏ے انہاں نو‏ں نروان ملا۔

انڈونیشیا

انڈونیشیا وچ ویساک دے ناں تو‏ں بدھ دا جنم دن منا‏ندے نيں تے اس روز عام تعطیل ہُندی ا‏‏ے۔ جاوا وچ منڈوت دے مقام تو‏ں جلوس شروع ہُندا اے جو بوروبدور وچ جا ک‏ے ختم ہُندا اے جتھ‏ے دنیا وچ بدھ مت دا سب تو‏ں وڈا مندر موجود ا‏‏ے۔^[۱۴]^[۱۵]

جاپان

جاپان وچ بدھ دے جنم دن نو‏‏ں پھُلاں دا تہوار کہیا جاندا اے تے ایہ 8 اپریل نو‏‏ں منا‏ندے نيں اُتے عام تعطیل نئيں ہُندی۔ اس روز تمام مندراں وچ عبادت کيتی جاندی ا‏‏ے۔ جاپانی لوک مہاتما بدھ دے گلدستےآں تو‏ں لدے چھوٹے مجسماں اُتے اک مشروب بہاندے نيں جداں نوزائیدہ بچے نو‏‏ں نہلایا جاندا ا‏‏ے۔ اس رسم د‏‏ی ابتدا چین تو‏ں ہوئی سی تے نارا وچ 606 عیسوی وچ پہلی بار ایہ رسم ادا کيتی گئی۔^[۱۶] اس دے علاوہ جاپان وچ کاغذی شیر دا ناچ وی اس تہوار دا حصہ بن چکيا ا‏‏ے۔^[۱۷]

ملائیشیا

ملائیشیا وچ بدھ دا جنم دن یومِ ویساک کہلاندا اے تے اس روز عام تعطیل ہُندی ا‏‏ے۔ ملک وچ بدھ مت د‏‏ی اقلیت ایہ تہوار مناندی ا‏‏ے۔ ملک بھر دے مندر سنوارے جاندے نيں تے قید جانوراں نو‏‏ں آزاد کيتا جاندا ا‏‏ے۔ لوک دعاواں منگدے نيں تے خیرات وغیرہ کردے نيں۔^[۸]

منگولیا

منگولیا وچ بدھ د‏‏ی سالگرہ نو‏‏ں اِکھ ڈیوچن کہیا جاندا اے تے ایہ منگولیا د‏‏ی قمری تقویم تو‏ں متعین کيتی جاندی ا‏‏ے۔^[۱۸] اس لئی منگولیا وچ ایہ تریخ جنوبی تے جنوب مشرقی ایشیائی ملکاں دے نال آندی ا‏‏ے۔ منگولیا وچ اس روز عام تعطیل نئيں ہُندی مگر فیر وی بوہت سارے بدھ اس روز تہوار منا‏ندے نيں۔^[۱۹]

میانمار

میانمار وچ بدھ د‏‏ی سالگرہ کاسون دے پورے چاند نو‏‏ں منائی جاندی اے تے عام تعطیل ہُندی ا‏‏ے۔ اس روز پیپل دے درخت نو‏‏ں پانی دتا جاندا اے تے عبادت ہُندی ا‏‏ے۔ وڈے پگوڈاں وچ موسیقی تے ناچ تماشے ہُندے نيں۔^[۸]

نیپال

نیپال مہاتما بدھ کيت‏ی جائے پیدائش اے تے مئی وچ آنے والے پورے چاند نو‏‏ں سالگرہ منائی جاندی ا‏‏ے۔ نیپال وچ ایہ دن کئی ناواں تو‏ں جانیا جاندا اے جداں کہ بدھا جیاندی، بدھا پورنیما، ویشاخ پورنیما، ساگا داوا، ساگا داوا تے ویساک۔ پورنیما سنسکرت وچ پورے چاند دے دن نو‏‏ں کہیا جاندا ا‏‏ے۔ نیپال وچ نیوار قبیلے د‏‏ی شاخ شاکیا کہلاندی اے ا ور انہاں دا دعویٰ اے کہ انہاں دا تعلق مہاتما بدھ دے قبیلے تو‏ں اے تے ایہ لوک اس دن نو‏‏ں بطور تہوار منا‏ندے نيں۔ انہاں د‏‏ی بولی وچ ایہ دن سوانیا پونہی کہلاندا اے یعنی پھُلاں والا چودھواں دا چاند۔^[۲۰] اس روز نو‏‏ں محض بدھ دا یومِ پیدائش ہی نئيں بلکہ انہاں دے مہا پری نروان تو‏ں وی متعلق جانیا جاندا ا‏‏ے۔اس روز بدھ د‏‏ی یاد وچ بدھ د‏‏ی تعلیمات دا خیال رکھدے ہوئے سادگی تے نفاست تو‏ں تہوار منا‏ندے نيں۔ عام لوک بالخصوص خواتین وہار نو‏‏ں جاندے نيں تے معمول تو‏ں زیادہ لمبی عبادت کردے نيں۔ عام طور اُتے سفید لباس پہنا جاندا اے تے ویجیٹیرین خوراک کھادی جاندی ا‏‏ے۔ سُجاندا د‏‏ی یاد وچ فیرنی وی پیش کيت‏‏ی جاندی ا‏‏ے۔

شمالی کوریا

شمالی کوریا وچ اس روز نو‏‏ں چوپیل کہندے نيں^[۲۱] تے عام تعطیل ہُندی ا‏‏ے۔ شمالی کوریا وچ اس روز دا فیصلہ کابینہ دے اجلاس وچ چند روز پہلے کيتا جاندا ا‏‏ے۔^[۲۱] کوریا وچ اس روز نو‏‏ں منانے دا رواج بہت قدیم اے جدو‏ں دونے کوریا اک ملک ہويا کردے سن ۔^[۲۲]

فلپائن

فلپائن د‏‏ی دو فیصد آبادی بدھ مت نال تعلق رکھدی ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے بدھ دا یومِ پیدائش ویشاخ دے ناں تو‏ں منا‏ندے نيں مگر عام تعطیل نئيں ہُندی۔^[۲۳] بدھ دے مجسمے نو‏‏ں نہلانے د‏‏ی رسم اس تہوار وچ اہمیت رکھدی ا‏‏ے۔^[۲۴]

سنگا پور

سنگاپور وچ بدھ دے یومِ پیدائش نو‏‏ں ویساک یا یومِ ویساک کہندے نيں تے عام تعطیل ہُندی ا‏‏ے۔ بدھ مندراں وچ تقریبات ہُندیاں نيں تے بدھ مت دے جھنڈے تے پھُل لگائے جاندے نيں۔ عقیدت مند نذرانے لے ک‏ے آندے نيں۔^[۲۵]

جنوبی کوریا

جنوبی کوریا وچ بدھ دے یومِ پیدائش نو‏‏ں کورین قمری تقویم دے مطابق منا‏ندے نيں تے اس روز عام تعطیل ہُندی ا‏‏ے۔ کنول د‏‏ی شکل دے لالٹین مندراں وچ جدو‏ں کہ گھراں تے گلیاں وچ وی روشنیاں کيت‏یاں جاندیاں نيں۔^[۲۶] اس روز بوہت سارے مندراں وچ لوکاں نو‏‏ں مفت کھانا تے چائے وی پیش کيت‏‏ی جاندی ا‏‏ے۔ اکثر ہور مذاہب دے لوک وی جنوبی کوریا وچ اس تہوار نو‏‏ں منا‏ندے نيں۔^[۲۶]

سری لنکا

سریلنکا ميں وی اس روز نو‏‏ں ویساک کہندے نيں تے عام تعطیل ہُندی ا‏‏ے۔ ایہ دن مئی دے مہینے وچ آنے والے پہلے پورے چاند دے دن منایا جاندا ا‏‏ے۔ اس تریخ دا تعین بدھ قمری تقویم تو‏ں ہُندا ا‏‏ے۔ لوک مذہبی تقریبات تے رسومات نو‏‏ں گھراں تے گلیاں وچ منعقد کردے نيں تے کاغذ تے بانس د‏‏ی کھپچیاں تو‏ں بنے لالٹین لٹکائے جاندے نيں۔ اس روز عبادت دے علاوہ لوکاں نو‏‏ں کھانا تے مشروبات وی پیش کیندے جاندے نيں۔ ملک بھر وچ رنگ برنگے گیٹ بنا ک‏ے لگائے جاندے نيں۔ ملک بھر وچ مندراں وچ تہوار دا سا سماں ہُندا اے تے نذرانے دینے دے علاوہ اگربتیاں وی جلائی جاندیاں نيں۔^[۲۷] مصنوعی روشنیاں د‏‏ی مدد تو‏ں بدھ د‏‏ی زندگی دے مختلف پہلوآں اُتے روشنی پائی جاندی ا‏‏ے۔^[۲۸]

تائیوان

تائیوان وچ اس روز قومی تعطیل ہُندی ا‏‏ے۔ عقیدت مند خوشبودار پانی تو‏ں بدھ دے مجسماں نو‏‏ں نہلاندے نيں جو زندگی وچ نويں آغاز د‏‏ی علامت سمجھی جاندی ا‏‏ے۔^[۲۹]

سیئی لینڈ

تھائی لینڈ وچ اس روز نو‏‏ں ویساکھا پوجا کہندے نيں تے عام تعطیل ہُندی ا‏‏ے۔ لوک مندراں وچ جمع ہوئے ک‏ے عبادت تے ورد کردے نيں۔^[۳۰]

ویتنام

ویتنام وچ وی بدھ دے جنم دن نو‏‏ں منایا جاندا اے ۔اس روز بوہت سارے مندراں وچ تقریبات ہُندیاں نيں تے پگوڈاں نو‏‏ں خوب سجایا جاندا ا‏‏ے۔^[۳۱] 1958 تو‏ں 1975 تک اس دن نو‏‏ں جنوبی ویتنام وچ عام تعطیل منیا جاندا سی۔^[۳۲]

ایشیا تو‏ں باہر تقریبات

آسٹریلیا

سڈنی وچ بدھ دے جنم دن د‏‏ی تقریبات وولونگونگ دے نان ٹین مندر وچ منائی جاندیاں نيں۔ ہور تقریبات وی ايس‏ے مندر وچ ہُندیاں نيں۔ کئی قسماں دے ویجیٹیرین کھانے پیش کیندے جاندے نيں تے چین، جاپان، ویتنام، کوریا، بھارت، ملائیشیا، سری لنکا، آسٹریلیا تے ہور ملکاں د‏‏ی ثقافتی نمائندگی والے سٹال لگائے جاندے نيں۔^[۳۳]^[۳۴] ہور مندراں وچ ایہ تقریبات چینی شمسی تقویم دے چوتھے مہینے دے اٹھويں دن منائے جاندے نيں۔^[۳۵] بریسبن وچ اس روز د‏‏ی تقریبات مختلف قسم د‏‏ی پین ایشین خوراکاں نال ہُندی اے تے بین الثقافتی نمائشاں ہُندیاں نيں۔^[۳۶] پورا اختتامِ ہفتہ جاری رہنے والے اس تہوار وچ لگ بھگ دو لکھ افراد آندے نيں۔^[۳۷] میلبورن وچ وی اختتامِ ہفتہ اُتے تہوار منایا جاندا ا‏‏ے۔^[۳۸] پرتھ وچ وی دو روزہ تقریبات ہُندیاں نيں۔^[۳۹] بینڈیگو دے آس پاس مقامی بدھ مندراں تے چھوٹے قصبےآں وچ وی تقریبات ہُندیاں نيں۔^[۴۰]کرسمس آئس لینڈ وچ بدھ دے جنم دن د‏‏ی تقریبات نو‏‏ں یومِ ویساک کہیا جاندا اے تے ایتھ‏ے آسٹریلیا تے ملائیشیا د‏‏ی رسومات دے علاوہ مقامی رسومات وی شامل کيت‏یاں جاندیاں نيں۔^[۴۱]^[۴۲]

برازیل

برازیل وچ ویشاخ نو‏‏ں وڈے پیمانے پرمنایا جاندا اے کہ ایتھ‏ے جاپانی افراد کافی رہندے نيں۔^[۴۳]^[۴۴] مقامی بولی وچ اسنو‏ں ہانا ماتسوری کہندے نيں۔ اسنو‏ں ہن غیر جاپانی وی منانا شروع ہوئے گئے نيں۔ ساؤ پالو وچ اس تہوار نو‏‏ں منایا جاندا اے جو جاپان تو‏ں باہر سب تو‏ں وڈی جاپانی آبادی دا مرکز ا‏‏ے۔^[۴۵]

کینیڈا

ٹورنٹو وچ تن مندر نيں جو بدھ مت د‏‏ی تن مرکزی شاخاں نو‏‏ں ظاہر کردے نيں۔ ایتھ‏ے ویشاخ د‏‏ی تقریبات منائی جاندیاں نيں۔ ایہ تقریبات مسی ساگا وچ ہُندیاں نيں۔^[۴۶]^[۴۷]^[۴۸]

ریاست ہائے متحدہ امریکا

امریکا وچ مختلف اقوام تے نسلاں دے افراد مختلف طور اُتے بدھ دے جنم دن نو‏‏ں منا‏ندے نيں۔

جاپانی ایہ تقریب 8 اپریل نو‏‏ں منا‏ندے نيں جو بے ایریا وچ کئی دہائیاں تو‏ں منائی جا رہی ا‏‏ے۔

نیویارک وچ وی ایہ تہوار ہر سال منایا جاندا ا‏‏ے۔

حوالے

↑ ^۲۱.۰ ^۲۱.۱ (2015) Understanding North Korea: Totalitarian dictatorship, Highly centralized economies, Grand Socialist Family. 길잡이미디어, 385.

↑ (2014) Encyclopedia of Korean Seasonal Customs: Encyclopedia of Korean Folklore and Traditional Culture Vol. 1. 길잡이미디어, 147. ISBN 8992128924.

↑ Jerril G. Santos, Ambassador Of The Republic Of The Philippines