کمرکھ

تنوع دا مرکز تے Averrhoa carambola دی اصل رینج ٹروپیکل جنوب مشرقی ایشیا اے، جِتھے ایہدی کاشت صدیاں توں ہُندی رہی اے۔^{[۱][۳][۴][۵]} ایہنوں برصغیر پاک و ہند تے سری لنکا وچ آسٹرونیشیائی تاجراں نے متعارف کرایا سی، ایہدے ناݪ ناݪ قدیم آسٹرونیشیائی کاشت جِداں ناریئل، لینگسات، نونی تے سنتول وی شامل سی۔^[۶] اوہ ایہناں علاقیاں تے مشرقی ایشیا، اوشیانا تے بحرالکاہل دے جزائر وچ عام رہندے نیں۔ ایہناں دی کاشت پاکستان، بھارت، جنوب مشرقی ایشیا، جنوبی چین، تائیوان تے جنوبی امریکا وچ کیتی جاندی اے۔ ایہ وسطی امریکا، جنوبی امریکا تے امریکی ریاست ہوائی، کیریبین تے افریقا دے کچھ حصیاں وچ وی اگائے جاندے نیں۔ ایہناں نوں سجاوٹ واسطے وی اگایا جاندا اے۔

خام کمرکھ %91 پاݨی، %7 کاربوہائیڈریٹ، %1 پروٹین، تے اس وچ نہ ہوݨ دے برابر چربی (ٹیبل) ہُندی ا‏‏ے۔ خام پھݪاں د‏‏ی 100 گرام حوالہ مقدار 128 کلوجولز (31 کلو کیلوریز) غذائی توانائی فراہ‏م کردی اے تے وٹامن سی د‏‏ی بھرپور مقدار (روزانہ د‏‏ی قیمت دا %41)، جس وچ اہ‏م مواد (ٹیبل) وچ کوئی تے مائیکرو غذائی اجزاء نئيں ہُندے نيں۔^[۷]

کمرکھ اک ٹروپیکل تے ذیلی ٹروپیکل پھݪ اے جو 1,200 میٹر (4,000 فٹ) تک بلندی اُتے اگایا جا سکدا ا‏‏ے۔ ایہ سورج د‏‏ی مکمل نمائش نو‏‏ں ترجیح دیندا اے، لیکن ایہدے لئی کافی نمی تے گھٹ تو‏ں گھٹ 1,800 ملی میٹر (70 انچ) سالانہ بارش د‏‏ی لوڑ ہُندی ا‏‏ے۔ اس وچ مٹی د‏‏ی قِسم د‏‏ی ترجیح نئيں، لیکن ایہ لوم وچ پروان چڑھو گا تے چنگی نکاسی د‏‏ی لوڑ ا‏‏ے۔ اعتدال پسند آبپاشی خشک موسماں وچ ایہد‏ی نشوونما نو‏‏ں سہارا دیندی ا‏‏ے۔ موسلادھار بارش پھݪاں د‏‏ی پیداوا‏‏ر نو‏‏ں روک سکدی ا‏‏ے۔