گھٹو گھٹ سہارا مُل (بھارت)
گھٹو گھٹ سہارا ملّ ( بھارت ) (ایمئیسپی )(انگریزی: Minimum support price (MSP) اک کھیتی باڑی پیداوار قیمت اے جو بھارت سرکار ولوں کساناں توں سدھے فصل خریدن لئی مقرر کیتی گئی اے۔ جیکر کھلے بازار وچ فصل تے ہوئی لاگت نالوں گھٹ قیمت ہووے تاں ایہہ بھاء کسان دی فصل دے گھٹو گھٹ منافیاں دی راکھی لئی اے۔[۱] بھارت سرکار سال وچ دو وار 23 وستواں دی قیمت طے کردی اے۔ [۲][۳][۴]
سال 2009 توں ایمئیسپی کھیتی لاگتاں اتے قیمتاں لئی کمیشن دیاں سفارشاں نال طے ہندی اے۔ [۵]
سال 2018–19 دے مرکزی بجٹ دوران سرکار نے اعلان کیتا سی کہ ایمئیسپی نوں پیداوار دی لاگت نالوں 1.5 گنا رکھیا جائیگا (ایمئیس سوامیناتھن ولوں کساناں لئی قومی کمیشن دیاں سفارشاں مطابق)۔ [۵] سیئیسیپی کول پیداوار دی لاگت دی گننا کرن لئی تن فارمولے ہن - اے 2, اے 2 + ایپھئیل اتے سی 2 । [۶] اے 2 وچ بیجاں اتے کھاد ورگے خرچیاں نوں شامل کیتا گیا اے۔ FL خاندانی مزدوری نوں کور کردا اے۔ سی 2 وچ اے 2 + ایپھّ ایل جمع اوہ چیزاں شامل ہن جویں کہ مالکی والی زمین دا ٹھیکہ اتے مقررہ پونجی سمپتیاں تے ویاج۔
ایمئیسپی دی گننا کویں کیتی جاندی اے
سال 2009 توں، کھیتی باڑی لاگت اتے قیمتاں لئی کمیشن ہیٹھ دتیاں چیزاں دی بنیاد تے فصلاں دا گھٹو گھٹ حمایت ملّ طے کردا اے:
- پیداوار دی لاگت
- منگ
- سپلائی
- قیمت دا اتراء چڑھاء
- مارکیٹ قیمت رجھان
- وکھ وکھ خرچے اتے
- قومانتری بازار دیاں قیمتاں
- کھیتی مزدوری شرح
ایمئیسپی دے ماتحت جنساں
کل 23 جنساں نوں گھٹو گھٹ حمایت ملّ تکنیک ولوں کور کیتا جاندا اے: [۲]
- اناج:
- دالاں:
- تیل بیج:
- مونگ پھلی
- توریا
- سویابین
- تل
- سورج مکھی
- کسمبھا
- نائیجر سیڈ
- وپاری فصلاں:
گھٹو گھٹ حمایت ملّ وچ انترخلاف
بھارت سرکار ولوں گھٹو-گھٹو حمایت ملّ دا اعلان کرنا اک وکھری گل اے اتے اس ملّ تے خرید کرنی بالکل وکھرا موضوع اے۔ بھارت دی مرکز سرکار 23 فصلاں تے گھٹو-گھٹو سہارا مُلّ دا اعلان کردی اے۔ پنجاب، ہریانہ تے مغربی اتر پردیش وچ کنک تے جھونے نوں چھڈّ کے کتے وی کساناں دیاں فصلاں بہتر بھاء تے نہیں وکدیاں[۷]। پنجاب اتے ہریانہ وچ بھارتی کپاہ نگم کہاپ دی خرید کردا اے پر اجیہا ہر وار نہیں ہندا۔[۸] ہرے انقلاب توں بعد دیش وچ اناج دی گھاٹ پوری ہو جان توں بعد سرکار بہت دیر توں جنساں گھٹو-گھٹو حمایت ملّ تے خرید کرن دی پالیسی توں پچھے ہٹن دیاں تیاریاں کر رہی اے۔ اس دی گواہی شانتا کمار کمیٹی دی رپورٹ توں ملدی اے جس وچ ایہہ صلاحَ دتی گئی اے کہ سرکار نوں صرف اونا اناج ہی خریدنا چاہیدا اے جنا عوامی ونڈ نظام لئی چاہیدا ہووے۔[۷]
کساناں دی مخالفت
سرکاراں نوں ادوں کساناں دے خلاف دا ساہمنا کرنا پیندا اے جدوں پیداواراں دیاں بازار دیاں قیمتاں گھٹدیاں ہن اتے ایمئیسپی دیاں دراں ودھاؤن دی منگ کیتی جاندی اے۔۔ہال ہی وچ سرکار نجی کھیتر لئی ایہہ اناج سدھے طور اُتے کساناں توں خریدن دی آگیا دین دی سکیم بنا رہی اے کہ اس نال کساناں نوں اپنی اپج ودھ کھریدداراں نوں ویچن وچ مدد ملیگی۔