جورج کانټور

ړجورج فردینانت لوډوېک فېلیپ کانټور (د ۱۸۴۵ کال د مارچ ۳ [ په جولیان جنتري کې د فبروري ۱۹] – د ۱۹۱۸ کال د جنوري ۶) یو جرمنی ریاضي پوه ؤ. هغه د سټ تیوري په رامنځته کولو کې چې په ریاضي کې یوه بنسټیزه تیوري ګرځېدلی، مهمه ونډه ولوبوله. کانټور د دوو سټونو د غړو تر منځ د یو په یو تناظر (one-to-one correspondence) اهمیت رامنځته کړ، نامتناهي او ښه تعریف شوي سټونه یې تعریف کړل او ثابته یې کړه چې حقیقي عددونه د طبیعي اعداد په پرتله ډېر زیات دي. په حقیقت کې، د دې قضیې د ثبوت لپاره د کانټور طریقه د لایتناهيو د لایتناهي په موجودیت دلالت کوي . ده اصلي او ترتیبي عددونه او د دوی حساب یې تعریف کړ. دکانټور کار له فلسفي پلوه په زړه پورې دی، هغه حقیقت چې دی ښه ځنې خبر ؤ.   ^[۱۷][۱۸]

جورج کانټور
د شخص معلومات
زیږون نوم
پيدايښت	۳ مارچ ۱۸۴۵[۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸] سینټ پیټرزبورګ [۹][۱۰]
مړینه	6 جنوري 1918 (73 کاله)[۱۱][۱۲][۱][۲][۳][۴][۶][۷][۸]  هاله [۹]
د مړینې لامل
استوګنځای
تابعیت
رکن
طبی کیفیت
ښځه
خور/ورور
عملي ژوند
تعلیم
تعلیمی اسناد
ڈاکٹری مشیر
استاد
ڈاکٹری شاگرد
کار/مسلک
کاروونکي ژبه(ي)	آلماني ژبه [۱۵][۱۶]
د کړنې څانګه	د سيټ نظريه ،  وشمېرپوهنه
کار ورکوونکی
سمول

په اصل کې د فوق متناهي عددونو (transfinite numbers) په هکله د کانټور تیوري د شهود ضد - حتی لړزوونکې ګڼل کېده. دا امر د دې لامل شو چې یاده تیوري د ریاضي معاصرانو لکه لیوپولډ کرونیکر او هنري پوینکاره او وروسته د هرمان ویل او ال. اي. جې. بروور له پلوه د مقاومت سره مخ شي، پداسې حال کې چې لودوېګ ویټګنشټاین فلسفي اعتراضونه راپورته کړل؛ د کانټور د تیورۍ پر سر مباحثه وګورئ. کانټور چې یو پرهېزګاره لوتران عیسوي ؤ، په دې باور ؤ چې یاده تیوري د خدای له لوري هغه ته رسول شوې وه. یو شمېر ​​عیسوي الهیات پوهانو (په ځانګړې توګه د نوي مکتب فیلسوفانو) د کانټور کار د خدای په ذات کې د مطلق لایتناهي د یوتوب پر وړاندې ننګونه وبله - چې یو ځل یې د فوق متناهي عددونو تیوري د واحدیت (pantheism) سره برابره بلله -  هغه قضیه چې کانټور په کلکه رد کړه. د یادولو وړ ده چې ټول الهیات پوهان د کانتور د تیورۍ مخالف نه وو، د نوی-مکتب فیلسوف نامتو کانستانتین ګوتبرلټ ورسره موافق ؤ او (وروسته له هغې چې کانټور ځینې مهم توضیحات وړاندې کړل)، کارډینال جوهان باپتست فرانزلین د یوې معتبرې تیورۍ په توګه ومنله.   ^{[۱۹][۲۰][۲۱][۲۲][۲۳][۲۴]}

د کانټور د کار په وړاندې اعتراضونه کله کله سخت وو: د لیوپولډ کرونیکر عام مخالفت او شخصي بریدونو کې يې دا شامل وو چې کانټور ته یې  "علمي غلوونکی"، "مرتد" او "د ځوانانو منحرف کوونکی" ویل. کرونیکر د کانټور په ثبوتونو اعتراض وکړ دا چې الجبري عددونه د شمېر وړ دي او دا چې غیر الجبري عددونه د شمېر وړ نه دي، چې پایلې یې اوس د ریاضياتو په معیاري نصاب کې شاملې دي. ویټګینشټاین د کانټور له مړینې لسیزې وروسته ولیکل او خواشیني یې څرګنده کړه چې ریاضيات د "سټ تیوري د زیانمنونکو اصطلاحاتو سره تړل کېږي "، چې هغه "مطلق بیهوده" وبلل او رد یې کړل چې "خندا وړ" او "ناسم" دي. د کانټور د ۱۸۸۴ کال څخه د هغه د ژوند تر پایه پورې د خپګان د تکراري مودو تور د هغه د زیاتو معاصرانو د دښمنانه چلند په غاړه اچول شوی، خو ځینو دا پېښې د دوه قطبي ګډوډۍ احتمالي نښانې بللې.   ^{[۲۵][۲۶][۲۷]}

هغه سختې نیوکې د وروستیو ستاینو سره مل وې. شاهي ټولنې په ۱۹۰۴ کال کې کانتور ته خپل سلویسټر مډال ورکړ، دا ترټولو ستره جایزه ده چې په ریاضياتو کې د کار لپاره ورکول کېږي. ډېوېډ هلبرټ له یاد مډال څخه د منتقدینو په وړاندې دفاع وکړه او څرګنده یې کړه، "هېڅوک به موږ له هغه جنت څخه چې کانټور رامنځته کړی، ونه باسي."   ^{[۲۸][۲۹][۳۰]}