Língua cuyonon

Cuyonon
Falado(a) em:Filipinas
Região: litoral de Palawan, Cuyo (Palawan) , Panay
Total de falantes:123 mil (1990) Cf. Ethnologue
Família:Austronésia
 Malaio-Polinésia
  Filipina
   Centro Filipina
    Visayana
     Visayana Oeste
      Kuyan
       Cuyonon
Códigos de língua
ISO 639-1:--
ISO 639-2:---
ISO 639-3: cyo

Cuyonon é uma língua filipina falada por cerca de 123 mil pessoas no litoral de Palawan, Cuyo (Palawan), Panay nas Filipinas.[1]

Falantes

Cuyonon foi até recentemente uma língua franca de Palawan, quando o fluxo de migração aumentou muito. 43% da população Palawan por volta do final dos anos 80 falava a língua, mas estudos posteriores mostram diminuição significativa no número de falantes. O Cuyonon é classificado pelo “Summer Institute of Linguistics” como pertencente aos grupos Filipino Central, Visaiano Ocidental, Kuyan. O maior número de falantes vive nas ilhas Cuyo que ficam entre o norte de Palawan e a ilha Panay.

Nomes

Apresenta outros nomes locais como Cuyo, Cuyono, Cuyunon, Kuyonon, Kuyunon, é similar à língua ratagnon (quase extinta) falada no oeste de Mindoro). Usa a escrita latina ensinada por missionários.

Escrita

A língua Cuyonon usa o alfabeto latino sem as letras C, F, J, K, Q, V, X, Z e sem o U; apresenta a forma Ng e usa os ditongos aa, ae, ai, ao; ea, ia, ie, io, oa, oi;

Amostras de textos

Saudações diversas

  • Bom dia - Mayad nga timprano
  • Boa noite - Mayad nga gabi
  • Como vai você? - Kamosta kaw ren?
  • Eu vou bem, e você? - Mayad da, ikaw?
  • Estou be pela graça de Deus - Kaloy' Dios mayad da.
  • Muito grato - Salamat
  • Onde você está indo? - Adin kaw pakon?
  • Como vai você? - Anono imong ingboboat?
  • Nada de especial. - Ara ra.
  • Por favor, entre. - Dayon kamo.
  • Não vejo você há muito tempo. - Maboay kita reng ara agkita.

Algumas expressões

CuyononTagalogEnglish
Mayad nga timpranoMagandang umagaBom dia
Mayad nga ugtong adlawMagandang tanghaliBom dia (meio dia)
Mayad nga aponMagandang haponBoa tarde
Mayad nga seremMagandang TakipsilimBom crepúsculo
Mayad nga gabiMagandang gabiBoa noite
Mayad nga adlawMagandang arawBoa jornada
AromanBukasAmanhã
DominggoLinggoSemana
BolanBuwanMês
DagonTaonAno
Matamang salamatMaraming salamatMuitíssimo obrigado
Inggegegma takawMahal kitaEu amo você
Selag ako kanimoGalit ako sayoI Eu odeio você
EenOoSim
Beken/IndiHindiNão
AmosTara naVamos!
MaderepMasipagIndustrioso
Ma-ambengMasayaFeliz
MasaborMasarapDelicioso
MabaskegMalakasForte
AmbogMayabangFanfarrão
KabosBoboEstúpido
BoangBaliwLouco
BengelBingiSurdo
MaisegMatapangBravo
MalowayMabagalLento
TekaganMalandiGalanteador
PanulayDemonyoDemônio
BoringDumiSujo
MahugaMahirapDifícil
AdlekTakotMedo
LalakiLalakiMacho
Babai'BabaeFêmea
ManongKuyaIrmão mais velho
ManangAteIrmã mais velha
Matinlo kawMaganda kaVocê é bonito
Gwapo kawGwapo kaVocê é másculo
Lebaan kawMabait kaVocê é gentil
PagambligMag ingat kaCuide-se
KarawatLaroBrincar, Jogar
Tio'AsoCão
Koti'PusaGato
AmbeDagaRato
Palamingko'LanggamFormiga
KalagKaluluwaEspírito
Aso'UsokFumaça
TobigTubigÁgua
ItasItaasAcima
IdalemIlalimEmbaixo
KwartaPeraDinheiro
SinsilyoBaryaMoedas
MerkadoPalengkeMercado

| Merkado || Palengke || Mercado|-|}

Oração

Pai Nosso:

Ameng Ama nga dan kaw sa mga langit, imong aran, O Dios, ipataas da enged y ang tanang tao, basi pa madali ka ren da magadi digi kananmen. Kong maoro nga imong kaliagan ingtotoman dian sa langit, kabay nga tomanen da digi sa logta. Tawan mo kami ra'ang ameng pagkaen sa adlaw-adlaw. Patawaden mo kami sa ameng mga naboat nga kasalanan. Pariho' ang kami ingpapatawad amen da ang mga nakaboat y kasalanan kanamen. Indi mo kami ra ipatokso kong indi' iparaye mo kami ki Santanas. Tenged nga ikaw ang Adi, ikaw ang Makagagaen ig ikaw ang Maimayaen sa ara' kataposan. Amin.

Notas

Ligações externas