लट् लकारः

लट्-लकारः दशसु लकारेषु अन्यतमः अस्ति। संस्कृतभाषायां कालविध्यादिक्रियाः निर्मातुं लकारः इति काचित् व्यवस्था अस्ति । तत्र लकाराः दश भवन्ति ते यथा-

१.लट् । २.लेट् । ३.लङ् । ४.लुङ् । ५.लिट् । ६.लिङ् (विधिलिङ् च आशिर्लिङ्) । ७.लोट् । ८.लुट् । ९.लृट् । १०.लृङ् ।

एते दश लकाराः द्विधा विभक्ताः सन्ति ।

सार्वधातुकाः / सविकरणकालार्थाः
अर्धधातुकाः / अविकरणकालार्थाः

तत्र लट् लकारः वर्तमानकालं बोधयति ।

**पठ् धातोः लट् लकारे रूपाणि**
लट् लकारः (परस्मैपदम्)	एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्
प्रथमपुरुषः	पठति	पठतः	पठन्ति
मध्यमपुरुषः	पठसि	पठथः	पठथ
उत्तमपुरुषः	पठामि	पठावः	पठामः

**लट् (परसस्मैपदम्) लकारस्य आख्यातप्रत्ययाः (तिङ्प्रत्ययाः)**
लट् लकारः (परस्मैपदम्)	एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्
प्रथमपुरुषः	ति	तः	अन्ति
मध्यमपुरुषः	सि	थः	थ
उत्तमपुरुषः	आमि	आवः	आमः

**सेव् धातोः लट् लकारे रूपाणि**
लट् लकारः (आत्मनेपदम्)	एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्
प्रथमपुरुषः	सेवते	सेवेते	सेवन्ते
मध्यमपुरुषः	सेवसे	सेवेसे	सेवध्वे
उत्तमपुरुषः	सेवे	सेवावहे	सेवामहे

**लट् (आत्मनेपदम्) लकारस्य आख्यातप्रत्ययाः (तिङ्प्रत्ययाः)**
लट् लकारः (आत्मनेपदम्)	एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्
प्रथमपुरुषः	ते	इते	अन्ते
मध्यमपुरुषः	से	इथे	ध्वे
उत्तमपुरुषः	ई	आवहे	आमहे

इमे अपि पश्य

टिप्पणी

धातूनां तिङन्तरूपाणि प्राप्तुम् अनुबन्धमेतत् उपयुज्यताम् - http://www.sanskrit.jnu.ac.in/tinanta/tinanta.jsp Archived २०११-०९-०५ at the Wayback Machine