Anatumìa

L'anatumìa (dû grecu ανατομή, anatomè = "dissizzioni"; furmatu di ανά, anà = "attraversu", e τέμνω, tèmno = "tagghiari") è la scienza ca studia la forma e la struttura di l'urganismi. Fa parti ntigranti dâ bioluggìa

Anatumia dû corpu umanu di Juan Valverde de Amusco, Roma 1559

La "divisioni tagghiannu" è unu dî menzi di studiu di sta scienza, ca 'n manera chiù esatta putissi essiri chiamata "morfoluggia".

Veni suddivisa 'n anatumia animali (Zuotumìa) e viggitali (Fitotumìa).

Lu studiu dî rilazzioni tra essiri diversi o urgani d'essiri diversi veni ditta anatumìa cumparata; quann'è limitata a una sula specii animali, veni ditta anatumia spiciali.
Prima rapprisintanti di l'anatumia spiciali è l'anatumia umana; chista pò essiri apprucciata di diversi punti di vista.
Dû puntu di vista mêdicu cunsisti ntâ canuscenza di l'esatta forma, pusizzioni, misura e ntirrilazzioni dî varii parti dû corpu umanu 'n saluti, e a stu studiu vennu dunati li tèrmini anatumìa umana discrittiva o tupugrafica.

Na canuscenza accurata di tutti li dittagghi anatòmici nicissita anni d'ussirvazzioni e è pussiduta sulu di pochi. Lu corpu umanu è accussì cumplessu, ca sulu un ristrettu nummaru d'anatumisti umani patruniggia tutti li sô dittagghi: tanti si spicializzanu sulu supra arcuni parti, comu lu ciriveddu, li visceri, ecc., accuntintannusi di na bona canuscenza ginirali dû restu dû corpu.
L'anatumìa tupugràfica havi a èssiri apprisa d'ogni aspiranti anatumista tramiti la ripituta dissizzioni e ispizzioni dî cadaveri. Si tratta dûn tipu di canuscenza pi certi versi simili a chidda dûn pilota d'aireu, àvi a essiri pricisa e dispunibbili 'n situazzioni d'emirgenza.

Dû puntu di vista murfulòggicu, l'anatumìa umana è n'affascinanti studiu scintìficu c'havi com'uggettu la scuperta dî causi c'hannu purtatu a l'attuali struttura di l'èssiri umanu, e nicìssita la canuscenza d'àutri scienzi: l'istoluggìa, la citoluggìa e la fisioluggìa.

L'anatumìa patològgica è lu studiu di l'urgani malati. Mentri li varii disciplini dâ nurmali anatumia, ca s'applicanu a vari scopi arricivinu na dinuminazzioni particulari comu anatumìa mèdica, chirurgica, giniculòggica, artistica e supirficiali; la cumparazzioni anatòmica dî diffirenti etnii fa parti dâ scienza di l'antropoluggìa fìsica o di l'anatumìa antropulòggica.

Vranchi di l'anatumìa

  • Anatumìa cumparata.
  • Anatumìa umana.

Apparati e sistemi dû corpu umanu

  • Apparati
    • Apparatu musculari
    • Apparatu circulatoriu
    • Apparatu diggirenti
    • Apparatu ginitali
    • Apparatu rispiratoriu
    • Apparatu schilitricu (schiletru umanu)
    • Apparatu tigumintariu
    • Apparatu urinariu
  • Sistemi
    • Sistema ennucrinu
    • Sistema esucrinu
    • Sistema nirvusu

Urgani dû corpu umanu

Principali ossaschèlitru

  • cascia turacica
  • clavicula
  • costi o custoli
  • craniu
  • fimuri
  • mannibbula
  • omeru
  • piruni
  • radiu
  • rutula o patedda
  • sternu
  • tibbia
  • ulna
  • virtebbri
  • Tarsu
  • Carpu
  • Ossu fruntali
  • Ossu uccipitali
  • Osso paritali

Ghiannoli

  • ghiannola pituitaria o ipufisi
  • ghiannola salivali
  • ghiannola surrinali
  • ghiannoli mammarii
  • tiruidi
  • paratiruidi

Tissuti biuluggici animali

  • Tissutu cunnittivu
  • Tissutu ennutiliali
  • Tissutu epitiliali
  • Tissutu musculari
  • Tissutu nirvusu
  • Tissutu ghiannulari

Autri tèrmini anatumici (nun classificati)

  • arteria
  • ciloma
  • capiddi
  • esuschiletru
  • glumirulu
  • nervi
  • pirituneu
  • schiletru
  • spina dursali
  • trattu gastruintistinali
  • vina

Vuci currilati

Studiu di l'anatumia

  • Anatumista.
  • Anfitiatru d'anatumia.
  • Gabbinettu d'anatumia.
  • Urganu
  • Riggioni dû corpu umanu.
  • Storia di l'anatumia

Viditi puru:


Culligamenti esterni


Midicina
Tutti l'artìculi di Midicina | Tutti li Malatìi | Spicialità Mèdichi


Fonti

La fonti di st'articulu è Uicchipidia Taliana :

http://it.wikipedia.org/wiki/Anatomia