نائورو
نائورو(انگريزي: Nauru) جو سرڪاري نالو نائورو جي ريپبلڪ آھي. ان جو پراڻو نالو پليزنٽ آئلينڊ ھيو. ھي ملڪ اوشيانا کنڊ جي علائقي جي پيسيفڪ سمنڊ جي ٻيٽن واري علائقيمائڪرونيشيا ۾ واقع آهي. ان جو سڀ کان ويجھو پاڙيسري ملڪ ڪريبتي آھي جنھن جو بانابا ٻيٽ ھن ملڪ جي اوڀر طرف 300 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي واقع آهي. ان جي اتر-اولھ ۾ ٽوالو ۽ اتر-اوڀر ۾ 1300 ڪلوميٽرن تي سولومن ٻيٽ واقع آھن[3] اوڀر-اتر م پاپوا نيوگني ، ڏکڻ-اوڀر ۾ مائڪرونيشيا جون وفاقي رياستون ۽ ڏکڻ ۾ مارشل ٻيٽ واقع آهن. نائورو جي ڪل پکيڙ 21 چورس ڪلوميٽر آهي ۽ ويٽيڪن سٽي اسٽيٽ ۽ مناڪو کان پوء پکيڙ م ھي دنيا جو ٽيون نمبر ننڍڙو ملڪ آهي، ۽ يورپ کان ٻاھر دنيا جو ۽ پيسفڪ سمنڊ جو سڀ کان ننڍڙو ملڪ آهي. آباديبم جي ملڪ ويٽيڪن سٽي اسٽيٽ ۽ ٽوالو کان پوءِ دنيا جو ٽيون نمبر ننڍڙو ملڪ آهي.ھي ملڪ گڏيل قومن، پيسيفڪ آئلينڊ فورم، قومن جي دولت مشترڪه ۽ آفريڪن ڪيريبئن اينڊ پيسيفڪ گروپ آف اسٽيٽس جو رڪن آھي.
جمهوريه نائورو نائورو ريپبلڪ | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
شُعار: '"سڀ کان اول خدا جي مرضي " | |||||
ترانو: نائورو اسان جو وطن | |||||
.svg) | |||||
| گادي جو هنڌ | يارين (اصل ۾ ) 0°32′S 166°55′E / 0.533°S 166.917°E 166°55′E / 0.533°S 166.917°E | ||||
| سڀ کان وڏو شهر | دنيگومودو | ||||
| دفتري ٻوليون | نائوري انگريزي | ||||
| نسلي گروھ |
| ||||
| مقامي آبادي | نائووئن | ||||
| حڪومت | وحدانيپارلياماني غير جماعتي جمھوريت | ||||
• صدر | لائونل آئنجيميا | ||||
• اسپيڪر | مارڪوس اسٽيفن | ||||
| مقننه | پارليامينٽ | ||||
| آزادي | |||||
| 31 جنوري 1968 | |||||
| پکيڙ | |||||
• جملي | 21 km2 (8.1 sq mi) (193rd) | ||||
• پاڻي (%) | 0.57 | ||||
| آبادي | |||||
• آڪٽوبر 2018 مردم شماري | 11,200[1] (234th) | ||||
• گھاٽائي | 480 /km2 (1٬243.2 /sq mi) (25th) | ||||
| جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) | 2017 لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل | $160 million[2] (192nd) | ||||
• في سيڪڙو | $12,052[2] (94th) | ||||
| جِي. ڊي. پي (رڳو نالي ۾ ) | 2017 لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل | $114 million[2] | ||||
تاريخ
ھن ملڪ جي ٻيٽن کي 100 ق م ۾ مائڪرونيشيا ۽ پولينيشيا جي ماڻھن وسايو هو. اوڻوھين صدي عيسويءَ ۾ نائورو کي جرمني ڪالوني بڻائي جرمن ايمپائر جو حصو بڻائي ڇڏيو. پھرين جنگ عظيم جي خاتمي بعد ھن ملڪ کي ليگ آف نيشنز جي اختيار ۾ رکيو ويو جنھن جي نگراني آسٽريليا، نيوزيلينڊ ۽ يونائيٽيڊ ڪنگڊم جي ذمي ھئي. ٻين جنگ عظيم م جاپان ان تي قبضو ڪيو پوء اتحادي فوجن جي اختيار م آيو. جنگ بعد ھي ملڪ گڏيل قومن جي نگراني ۾ آيو ۽ 1968ع ۾ آزاد ٿيو ۽ 1969ع ۾ پيسيفڪ ڪميونٽي جو رڪن ٿيو.
معيشيت
نائورو فاسفيٽ جي جبلن تي مشتمل ٻيٽ آھي ۽ فاسفيٽ جو وڏو ذخيرو ھيس جيڪو کاڻن ذريعي ڪڍيو ويو[4]. جڏھن فاسفيٽ جا ذخيرا ختم ٿي ويا تہ ان کي ٽيڪس کان آجو ملڪ بڻايو ويو جنھن ڪري غيرقانوني مني لانڊرنگ جو مرڪز ٿي ويو[5]. 2001 کان 2008 تائين ۽ ٻيھر 2012 کان ھن ملڪ جي مالي مدد آسٽريليا ڪندو رھيو آھي ان جي عيوض آسٽريليا اتي غيرقانوني پناهگيرن کي قيد م رکڻ لاء نائورو ريجنل پروسيسنگ سينٽر قائم ڪيو آهي. آسٽريليا تي گھڻي مدار سبب ھن ملڪ کي آسٽريليا جي گراھڪ رياست پڻ چوندا آهن[6][7][8].