1524

**1524. po kalendarima**
Gregorijanski	1524. (MDXXIV)
Ab urbe condita	2277.
Islamski	930–931.
Iranski	902–903.
Hebrejski	5284–5285.
Bizantski	7032–7033.
Koptski	1240–1241.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1579–1580.
• Shaka Samvat	1446–1447.
• Kali Yuga	4625–4626.
	Kineski
• Kontinualno	4160–4161.
• 60 godina	Yang Drvo Majmun; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11524.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Ovo je članak o godini 1524.

Godina 1524 (MDXXIV) bila je prijestupna godina koja počinje u petak (1. jan./sij. po julijanskom kalendaru).

Događaji

početkom godine - Ivan Tahy postavljen za hrvatskog bana uz Ivana Karlovića, većina ga ne priznaje.
19. 1. - Mlečani odgovaraju negativno poslaniku bana Ivana Karlovića, koji im je nudio posjede, i šalju mu 5.000 dukata.
20. 1. - Ferdinand Frankapan javlja da su Turci od 11. 11. osam puta dolazili pod Ozalj.

5. 2. - Mustafa, vojvoda mostarskog paše Mehmet-bega (Mihaloglua?), došao pod Klis.
18. 2. - Nadvojvoda Ferdinand javlja Ludvigu II da je odredio 200 lakih konjanika i 600 pješaka za obranu hrvatske granice^[1].

ca. 1. 3. - Giovanni da Verrazzano, Firentinac u francuskoj službi, pristao uz Rt Straha (Cape Fear) na obali severne Amerike, koju istražuje sledećih meseci.
mart - Pedro de Alvarado sa indijanskim saveznicima srušio državu naroda Quiché u Gvatemali.

ca. 10. 4. - Senjski kapetani i kliški kastelani Petar Kružić i Gregorije Orlovčić razbili Turke pod Klisom.
17. 4. - Verrazzano video ostrvo Manhattan.
travanj - Kralj Ludvig II nije sazvao sabor o Jurjevu, što izaziva nezadovoljstvo ugarskog plemstva.
travanj, druga polovica - Turci pod Metlikom u Kranjskoj (odvedeno 4000 robova); u isto vrijeme su na udaru Udbina Ivana Karlovića; posjedi kneza Nikole Zrinskog i knezova Blagaja, kao i Frankopana (Modruš, Ozalj, Grobnik)^[2].
30. 4. - Talijanski ratovi: Bitka kod Sesije, španska pobeda nad Francuzima u Italiji.

6. 5. - Novi ostrogonski nadbiskup je László Szalkay, egerski biskup i kraljev vrhovni kancelar^[3].
17. 5. - Kralj Ludvig II dozvoljava Hrvatima iz ugroženih krajeva (uglavnom oko Kupe, Korane, Une i Pomorja) da se presele na ugarska imanja peharnika Franje Baćana^[2].
23. 5. - Novi safavidski šah Persije je maloletni Tahmasp I (do 1576).

8. 6. - Bitka kod Acajutle, Alvarado porazio Pipile u dan. El Salvadoru.
25. 6. - Habsburški vrhovni kapetan Bernardo Ričan u Jastrebarskom, Turci se povlače prema Kupi.

9. 7. - Kružić i Orlovčić dobili od kralja Breznicu koja je pripadala pokojnom Lovri Iločkom (na osnovu starog ugovora sa L. I., njegova imanja potražuje Ivan Zapolja).
jul - Charles de Lannoy, komandant španskih snaga upao u Provansu.
srpanj - Turci opsjedaju Severin, Oršavu.

avgust-septembar - Habsburška vojska na čelu sa odmetnutim Šarlom Burbonom opsedala Marsej.

8. 9. - Ugarski sabor; kralj ranije ozlojedio niže plemstvo povratkom Stjepana Báthoryja za palatina;
13. 9. - Nakon što su Pizzaro, Almagro i Luque sklopili dogovor za osvajanje Carstva Inka, Pizzaro pokreće prvu ekspediciju koja se neuspešno završila.
rujan-listopad - Turci osvojili Oršovu i Peth(?), Severin se ubrzo predao - u Ugarskoj uzajamne optužbe oko odgovornosti između nižeg plemstva i dvorske stranke, zaključci sabora nisu potvrđeni.
jesen - Novi turski upadi u Hrvatsku.

oktobar - Francuski kralj François I ulazi u Italiju i opseda Paviju.
22. 10. - Nikola Zrinski sklopio u Beču ugovor sa nadvojvodom Ferdinandom kojim mu ustupa na dvije godine gradove Novi i Dobra Njiva na Uni^[4].

8. 12. - Osnovan grad Granada u Nikaragvi, koji se smatra najstarijim registrovanim španskim gradom u kontinentalnim Amerikama.
prosinac, druga polovica - Kardinal Lorenzo Campeggi stigao u Ugarsku, pokušava ispraviti stvari na dvoru^[5].

U Hondurasu poražen i ubijen Cristóbal de Olid koji se pobunio protiv Cortésa.
Parmigianinov Autoportret u konveksnom ogledalu.
Cosmographicus liber Petra Apijana.
Bernardin Frankopan napustio razrušeni Modruš i preselio u dograđeni Ogulin^[6].
Turci obnovili utvrđenje Fetislam kod Kladova.
Zabeležen pećki mitropolit Marko.
Toma Niger imenovan trogirskim biskupom.
Osnovan Novodevički manastir u Moskvi.
Franjevački letopis: „razoriše Turci bosanske manastire, Konjic, visočki, sutinski, kreševski i foinički ... i kad razoriše crkve povedoše ministra i š njim 12 fratarah”^[7].
Berberi izbacili Špance iz Ifnija.
1524-25 - Aleixo Garcia istražuje dan. Paragvaj, dolazi do periferije Carstva Inka.

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1524.

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1524.

Vjekoslav Klaić, Svezak drugi: dio treći.... Treća knjiga: Doba kralja Matijaša Korvina i Jagelovića (1458-1526) (archive.org)