Ligji i Bojl-Mariotit

Ligji i Bojlit, i referuar gjithashtu si ligji Bojl-Mariot, ose ligji i Mariotit (veçanërisht në Francë), është një ligj eksperimental i gazit që përshkruan marrëdhënien midis shtypjes dhe vëllimit të një gazi të kufizuar. Ligji i Bojlit është shprehur si:

Shtypja absolute e ushtruar nga një masë e caktuar e një gazi ideal është në përpjesëtim të zhdrejtë me vëllimin që ai zë nëse temperatura dhe sasia e gazit mbeten të pandryshuara brenda një sistemi të mbyllur . ^{[1] [2]}

Matematikisht, ligji i Bojlit mund të shprehet si:

${\displaystyle P\propto {\frac {1}{V}}}$

Shtypja është në përpjesëtim të zhdrejtë me vëllimin

ose

ku ${\displaystyle P}$ është shtypja e gazit, ${\displaystyle V}$ është vëllimi i gazit dhe ${\displaystyle k}$ është një konstante .

Ligji i Bojlit thotë se kur temperatura e një mase të caktuar të gazit të kufizuar është konstante, prodhimi i shtypjes dhe vëllimit të tij është gjithashtu konstant. Kur krahasojmë të njëjtën substancë në dy grupe kushtesh të ndryshme, ligji mund të shprehet si:

${\displaystyle P_{1}V_{1}=P_{2}V_{2}.}$

duke treguar se me rritjen e vëllimit, shtypja i një gazi zvogëlohet në përpjestim dhe anasjelltas. Ligji i Bojlit është emërtuar sipas Robert Boyle, i cili publikoi ligjin origjinal në 1662. ^[3]