Антенна
Анте́нна (лотинӣ antenna — мӯйлаби ҳашарот, мавҷгир) — таҷҳизотест (одатан якҷоя бо радиоирсолкунанда ё радиоқабулкунанда) барои афканиш ва (ё) қабули радиомавҷҳо.
Антенна тағйирдиҳандаи ҷараёни электрикии ҳудуди радиобасомад ба афканишоти электромагнитӣ ва баръакс мебошад. Шакл, андоза ва сохти антеннаҳо гуногун буда, ба дарозии мавҷҳои ирсолкунандаю қабулкунанда ва таъйиноти антенна вобаста аст. Антенна дар шакли порчаи сими металлӣ, инчунин порчаҳои ба ҳам пайвастшуда, карнайҳои металлӣ, оинаҳои металии инъикоскунандаи сохташон гуногун, мавҷбарҳо бо девораҳои металлӣ, ки дар онҳо сӯрохиҳо бурида шудаанд, истифода мегарданд. Ҳар як Антенна ҳамчун афзори хаттии ғайрифаъол бо реҷаи ирсол кардан ва қабули мавҷ кор карда метавонад. Дар ҳар ду реҷа Антенна бо хусусиятҳои самтгирӣ, қутбнокӣ, фазавӣ ва импеданси даромад (муқовимати электрикие, ки системаи акустикӣ барои қувватдиҳанда пешниҳод мекунад) тавсиф дода мешавад.
Барраси
Барои ҳама гуна қабулкунаки радио ё интиқолдиҳанда мавҷгирҳо лозиманд, то пайвасти барқии худро ба майдони электромагнитӣ анҷом диҳанд.[1][2] Мавҷҳои радиоӣ мавҷҳои электромагнитӣ мебошанд, ки сигналҳоро тавассути ҳаво (ё тавассути фазо) бо суръати рӯшноӣ бидуни талафоти интиқол қариб ки надоранд.[3][4][5]
Антеннаҳоро метавон ҳамчун ҳамаҷониба тасниф кард, ки энергияро тақрибан дар ҳама самтҳои уфуқӣ баробар паҳн мекунад ё самтнок, ки мавҷҳои радио дар баъзе самт(ҳо) мутамарказ шудаанд. Мавҷгири ба ном мавҷгири чӯбӣ як мавҷгири якҷонибест, ки барои аксуламали максималӣ дар самти як истгоҳи дигар пешбинӣ шудааст, дар ҳоле ки бисёре аз мавҷгирҳои дигар барои ҷойгир кардани истгоҳҳо дар самтҳои гуногун тарҳрезӣ шудаанд, аммо воқеан ҳамаҷониба нестанд.
Намудҳои антенна
Антеннаҳоро аз рӯи принсипҳои кор ё аз рӯи татбиқашон гурӯҳбандӣ кардан мумкин аст. Антеннаҳо дар андозаҳои гуногун меоянд. Чӣ қадаре ки басомад баланд бошад, дарозии мавҷ ҳамон қадар кӯтоҳтар ва мавҷгири хурдтар аст.[6] Андоза ва намуди антенна ба диапазон таъсир мерасонад. Мақомоти гуногун мавҷгирҳоро ба категорияҳои тангтар ё васеътар тасниф карданд. Чун қоида, ба инҳо дохил мешавандАнтеннаҳои диполӣ ва монополияПанҷараҳои антеннаАнтеннаҳои ҳалқавӣАнтеннаҳои диафрагмаАнтеннаҳои мавҷи ҳаракаткунандаАнтеннаи даврии логарифмӣАнтеннаи спиралӣАнтеннаи шох
Мутақобила
Хусусияти асосии мавҷгирҳо дар он аст, ки аксари хусусиятҳои электрикии мавҷгир, ба монанди онҳое, ки дар боби оянда тавсиф шудаанд (масалан, фоида, шакли радиатсионӣ, муқовимати умумӣ, фарохмаҷро, басомади резонансӣ ва поляризатсия), новобаста аз он ки мавҷгир интиқол медиҳад ё қабул мекунад.[7][8]
Адабиёт
- Антенна // А — Асос. — Д. : СИЭМТ, 2011. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир А. Қурбонов ; 2011—2023, ҷ. 1). — ISBN 978-99947-33-45-3.
- Пистолькорс А. А. Антенны. — Москва: Связьиздат, 1947.
 | Ин мақолаи хурд аст. Бо густариши он ба Википедия кӯмак кунед. Дар сурати имкон ин ёддошт бояд дақиқтар ҷойгузин шавад. |