องค์การสวนยาง

กิจการสวนยางในประเทศไทย เริ่มต้นในปี พ.ศ. 2482 โดยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ได้มอบเงินจำนวนหนึ่งให้พระยาอนุวัติวนรักษ์ หัวหน้ากองการยาง กรมป่าไม้ เพื่อซื้อที่ดินสวนยาง ต่อมาในปี พ.ศ. 2484 ได้มีพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตหวงห้ามที่ดินในท้องที่ตำบลช้างกลาง อำเภอฉวาง จังหวัดนครศรีธรรมราช^[2] หวงห้ามที่ดินดังกล่าวไว้เพื่อการเกษตร รวมเนื้อที่ประมาณ 12,000 ไร่ แต่ในช่วงเวลาดังกล่าวเกิดสงครามมหาเอเชียบูรพา ทำให้ไม่สามารถดำเนินการได้อย่างเต็มที่ โดยในระหว่างปี พ.ศ. 2485 ถึงปี พ.ศ. 2490 กิจการสวนยางดังกล่าวอยู่ในความดูแลขององค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ และโอนไปรวมกับบริษัท แร่และยาง จำกัด ในปี พ.ศ. 2490 แต่ยังไม่ทันได้ดำเนินการบริษัท แร่และยาง จำกัด ก็ต้องเลิกกิจการไปเสียก่อน จึงต้องโอนกลับมาสังกัดองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้เช่นเดิม

ในปี พ.ศ. 2491 กรมสวัสดิการทหารบก ได้เข้ามาศึกษาดูกิจการสวนยาง แต่ก็ไม่ได้มีการเข้ามาดำเนินการแต่อย่างใด จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2492 คณะรัฐมนตรีได้มีมติให้ยกฐานะกิจการสวนยางขึ้นเป็น "องค์การสวนยางนาบอน" สังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อผลิตยางแผ่นรมควัน น้ำยางสดจำหน่าย และดำเนินการค้นคว้าทดลอง ฝึกอบรมเกษตรกรไทยในการผลิตยาง ด้วยเงินทุนจากกระทรวงการคลัง จำนวน 3.4 ล้านบาท

กระทั่งในปี พ.ศ. 2504 ได้มีการตราพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์การสวนยาง พ.ศ. 2504^[3] กำหนดให้องค์การสวนยางเป็นนิติบุคคล

ต่อมาเมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2558 ได้ยุบรวมกับหน่วยงานอื่นอีกสองหน่วยงานเป็น การยางแห่งประเทศไทย ซึ่งเป็นรัฐวิสาหกิจ ตามพระราชบัญญัติการยางแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2558^[4]

องค์การสวนยาง มีพื้นที่ทำประโยชน์ จำนวน 41,800 ไร่ ดังนี้

1. ที่ดินในหมู่ที่ 16 ตำบลช้างกลาง อำเภอช้างกลาง จังหวัดนครศรีธรรมราช จำนวน 10,200 ไร่ เป็นที่ดินตามพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตหวงห้ามที่ดินในท้องที่ตำบลช้างกลาง อำเภอฉวาง จังหวัดนครศรีธรรมราช พ.ศ. 2484
2. ที่ดินในตำบลกรุงหยัน อำเภอทุ่งใหญ่ จังหวัดนครศรีธรรมราช จำนวน 31,600 ไร่ เป็นที่ดินที่กรมป่าไม้มอบให้ทำประโยชน์ ตามมติคณะรัฐมนตรี