Somatoparaphrenia
Somatoparaphrenia เป็นอาการหลงผิดเฉพาะเรื่อง (monothematic delusion) ชนิดหนึ่งที่คนไข้ปฏิเสธว่าเป็นเจ้าของแขนขาหรือร่างกายทั้งซีกถึงแม้ว่าจะให้หลักฐานที่ปฏิเสธไม่ได้ว่า แขนขาเป็นของคนไข้และสืบเนื่องอยู่กับร่างกายคนไข้กลับกุเรื่องราวขึ้นว่า เป็นแขนขาของใครจริง ๆ และถึงเรื่องราวที่แขนขานั้นมาติดอยู่กับกายตนได้อย่างไร[1][2] ในบางกรณี ความหลงผิดมีความพิสดารจนกระทั่งว่า คนไข้อาจจะปฏิบัติต่อแขนขานั้นเหมือนกับเป็นบุคคลอื่น[1]
Somatoparaphrenia ต่างจากโรคที่คล้ายกันอีกอย่างหนึ่งคือ asomatognosiaซึ่งกำหนดโดยการสูญเสียการรู้จำซีกหนึ่งของร่างหรือแขนขาข้างหนึ่งซึ่งอาจจะมีสาเหตุจากอัมพาตหรือภาวะละเลยกึ่งปริภูมิ (hemispatial neglect)[3] ยกตัวอย่างเช่น คนไข้โรค asomatognosia อาจจะถือเอาแขนของตนผิดว่าเป็นของคุณหมอแต่ว่า คุณหมอยั้งสามารถชี้แจงให้คนไข้เห็นว่าเป็นแขนของตน ถึงแม้จะเป็นการแก้ความผิดพลาดได้แต่เพียงชั่วคราว[1]
Somatoparaphrenia เกิดขึ้นโดยมากที่แขนซ้าย[4] ซึ่งมักจะมาพร้อมกับอัมพาตด้านซ้ายและภาวะเสียสำนึกความพิการ คือปฏิเสธหรือไม่รู้ถึงความเป็นอัมพาตนั้นมีความสัมพันธ์กันระหว่าง Somatoparaphrenia กับความเป็นอัมพาตในเค้สทางคลินิกหลายกรณี[5] จึงทำให้เกิดคำถามขึ้นว่า ความเป็นอัมพาต หรือความเสียสำนึกความพิการ หรือทั้งสองอย่างจำเป็นที่จะทำให้อาการ somatoparaphrenia นั้นเกิดขึ้น
เหตุ
มีงานวิจัยที่เสนอว่า ความเสียหายต่อสมองด้านหลัง (ที่ส่วนเชื่อมระหว่างสมองกลีบขมับและสมองกลีบข้าง)อาจมีบทบาทสำคัญต่อการเกิดขึ้นของ Somatoparaphrenia[6][7] ถึงอย่างนั้น งานวิจัยหลังจากนั้นกลับบอกเป็นนัยว่า ความเสียหายต่อเขตลึก ๆ ในสมองเช่น insula ด้านหลัง[8] และโครงสร้างใต้เปลือกสมองเช่น basal ganglia[9] ก็อาจมีบทบาทสำคัญในการให้เกิดอาการนี้ด้วย
เชื่อกันว่า โรคนี้มีเหตุจากโรคหลอดเลือดสมองที่ทำความเสียหายแก่สมองกลีบข้างซีกเดียวหรือทั้งสองซีก[ต้องการอ้างอิง] แต่เกิดขึ้นบ่อยในกรณีที่มีความเสียหายต่อด้านหลังของเปลือกสมองโดยเฉพาะส่วนเชื่อมระหว่างสมองกลีบขมับและสมองกลีบข้าง (temporoparietal junction) ที่สมองซีกขวา[3]
การบำบัดรักษา
วิธีการรักษาแบบหนึ่งสามารถเสริมสร้างความตระหนักรู้คือให้คนไข้ดูแขนขานั้นที่กระจกเงา กรณีที่คนไข้ที่ปฏิเสธว่าแขนขาเป็นของ ๆ ตน คนไข้ก็จะบอกว่า แขนขานั้นจริง ๆ แล้วเป็นของ ๆ ตนแต่ว่าความรู้สึกว่าเป็นเจ้าของนี้ จะไม่ดำรงอยู่หลังจากนำกระจกเงาออกไปแล้ว[10]
ในสื่อ
ในตอนที่ 5 ในซีซันที่ 4 ของแพทย์มือใหม่ หัวใจเกินร้อย ชายผู้มีภาวะ somatoparaphreniaแต่รับการวินิจฉัยผิดว่าเป็นโรคคิดว่าตนเองมีรูปร่างหรืออวัยวะผิดปกติ (body dysmorphic disorder)ต้องการให้คุณหมอตัดเท้าของตนออกเพราะว่ามันไม่ใช่ของเขา
ในตอนที่ 5 ในซีซันที่ 7 ของเซาท์พาร์กกล่าวได้ว่า อีริก คาร์ตแมน มีโรค somatoparaphrenia เกี่ยวกับมือของตน
ดูเพิ่ม
- อาการหลงผิดเฉพาะเรื่อง (monothematic delusion)
เชิงอรรถและอ้างอิง
- "Sometimes, common sense morality belies what seems like reality". สืบค้นเมื่อ 2 ก.ค. 2557.
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help)