ดาวคะนอง (ภาพยนตร์)

ดาวคะนอง (By the time it gets dark) เป็นภาพยนตร์ไทย กำกับโดยอโนชา สุวิชากรพงศ์ นำแสดงโดยวิศรา วิจิตรวาทการ, อารักษ์ อมรศุภศิริ, อภิญญา สกุลเจริญสุข, เพ็ญพักตร์ ศิริกุล, รัศมี เผ่าเหลืองทอง และ อัจฉรา สุวรรณ์ เริ่มฉายรอบปฐมทัศน์โลกที่โลการ์โน ประเทศสวิตเซอร์แลนด์^[1] หลังจากนั้นออกฉายที่ประเทศเกาหลีใต้, อังกฤษ, แคนาดา และฮ่องกง ฯลฯ ส่วนในประเทศไทย อโนชาเลือกจะจัดฉายหนังรอบพิเศษสำหรับแขกรับเชิญเฉพาะกลุ่มในคืนวันที่ 6 ตุลาคม พ.ศ. 2559 เพื่อรำลึกถึงวาระครบรอบ 40 ปี เหตุการณ์ 6 ตุลาคม 2519 และฉายรอบปกติ 8 ธันวาคม พ.ศ. 2559 ดาวคะนอง ได้รับทุนสนับสนุน Prince Claus Film Fund Award และ Hubert Bals Plus Europe จากประเทศเนเธอร์แลนด์ ทุนไทยเข้มแข็ง จาก กระทรวงวัฒนธรรม และทุน Doha Film Fund จากประเทศกาตาร์

ดาวคะนอง
กำกับ	อโนชา สุวิชากรพงศ์
เขียนบท	อโนชา สุวิชากรพงศ์
อำนวยการสร้าง	โสฬส สุขุม เบญจวรรณ สมสิน Edward Gunawan ลี ชาตะเมธีกุล อโนชา สุวิชากรพงศ์ ชยัมพร เตรัตนชัย
นักแสดงนำ	วิศรา วิจิตรวาทการ อารักษ์ อมรศุภศิริ อภิญญา สกุลเจริญสุข เพ็ญพักตร์ ศิริกุล รัศมี เผ่าเหลืองทอง อัจฉรา สุวรรณ์
วันฉาย	10 สิงหาคม พ.ศ. 2559 (ปฐมทัศน์ที่สวิตเซอร์แลนด์) 8 ธันวาคม พ.ศ. 2559 (ไทย)
ความยาว	105 นาที
ประเทศ	ไทย
ภาษา	ไทย
ข้อมูลจาก IMDb

ชื่อของภาพยนตร์ไม่ได้เกี่ยวข้องกับดาวคะนองในเขตจอมทอง ผู้สร้างเห็นว่า เมื่อขับรถขึ้นไปทางด่วนมักจะเห็นป้ายดาวคะนองเสมอ จึงเปรียบดาวคะนองเป็นเหมือนทางผ่าน และอีกนัยยะหนึ่ง หมายถึงคน ซึ่งทุกคนก็เป็นดาวในตัวเอง^[2] อโนชาเริ่มเขียนบทภาพยนตร์ร่างแรกของ ดาวคะนอง ตั้งแต่ปี 2552 หลังจากเสร็จสิ้นจากภาพยนตร์ขนาดยาวเรื่องแรกของตนเองเรื่อง เจ้านกกระจอก โดย ดาวคะนอง เป็นภาพยนตร์ที่ว่าด้วยการเมืองในเดือนตุลาคม

ภาพยนตร์ เล่าเรื่องภาวะที่เกี่ยวข้องกันอย่างหลวม ๆ ระหว่างตัวละครหลากหลายกลุ่ม ได้แก่ ผู้กำกับภาพยนตร์หญิงและผู้เป็นแรงบันดาลใจของเธอ ซึ่งเคยเป็นอดีตนักศึกษา นักกิจกรรมในทศวรรษ 2510, บริกรสาวผู้เปลี่ยนงานอยู่เป็นประจำ และนักแสดงชาย หญิงคู่หนึ่ง

มติชนสุดสัปดาห์ วิจารณ์ว่า "หนังของอโนชากลับจัดวาง “เรื่องเล่า” หลาย ๆ ชั้น ไว้อย่างกระจัดกระจาย ปราศจากระบบระเบียบ จนกลายเป็น “องค์ขาด” ซึ่งไม่สามารถบอกเล่าถึง “ภาพรวม” ของประวัติศาสตร์หน้าไหนหรือการต่อสู้ใด ๆ ได้อย่างชัดเจน"^[3] อะเดย์ พูดในทำนองคล้าย ๆ กันว่าภาพยนตร์ "เหมือนเศษของดาวที่แตกกระจายเป็นเสี่ยง ๆ จนไม่ง่ายนักที่จะทำความเข้าใจ แต่เศษเสี้ยวนี้จะเข้าไปสร้างผลกระทบให้เกิดขึ้นในจิตใจคนดูแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ ความเข้าใจเรื่องสังคมไทยในหลายมิติ ทั้งประวัติศาสตร์การเมือง เศรษฐกิจ ระบบทุนนิยมและความล่องลอยของมนุษย์เมือง"^[4]

ดาวคะนอง ได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลภาพยนตร์แห่งชาติ สุพรรณหงส์ ครั้งที่ 26 มากที่สุด^[5] และได้รับรางวัลในสาขาภาพยนตร์ยอดเยี่ยม ผู้กำกับภาพยนตร์ยอดเยี่ยม ลำดับภาพยอดเยี่ยม^[6] อีกทั้งยังเป็นตัวแทนประเทศไทยเพื่อเข้าชิงรางวัลออสการ์ สาขาภาพยนตร์ต่างประเทศยอดเยี่ยมครั้งที่ 90

ภาพยนตร์ได้นำมาฉายใหม่อีกครั้งในช่วงไล่เลี่ย เหตุการณ์ 6 ตุลา เมื่อปี 2560 ที่ Doc Club Theater Warehouse 30 ซ.เจริญกรุง 30 ก่อนจะถูกระงับฉาย ทางด้าน อโนชา สุวิชากรพงศ์ ผู้กำกับภาพยนตร์ได้โพสต์ลงเฟซบุ้กส่วนตัวว่าถูกฝ่ายเจ้าหน้าที่งดฉาย โดยให้เหตุผลว่า มีความสุ่มเสี่ยงไม่เหมาะสมต่อช่วงเวลา^[7][8]