İhlas Suresi
İhlas Suresi (Arapça: سورة الإخلاص), Kur'an'ın 112. suresidir.[1] Sure, 4 ayetten oluşur.[2]
 | |
| Sınıfı | Mekkî |
|---|---|
| İsmin anlamı | samimi olmak dine içtenlikle bağlanmak |
| Başka isimleri | İhlâs-ı Şerif Kul hüvallah (halk dilinde) Kul hü (halk dilinde) |
| Geliş zamanı | Mekke Dönemi |
| Sayısal bilgiler | |
| Sure numarası | 112 |
| Ayet sayısı | 4 |
| Kelime sayısı | 15 |
| Harf sayısı | 47 |
Mekke'de indirilmiş olan İhlas Suresi, Kur'an'ın en kısa surelerinden biridir ve İslam'daki tevhid (birlik) inancının en kısa ve öz ifadesi olarak kabul edilir.[3] Surede Allah'ın mahiyeti; kısa, öz ve net bir şekilde belirtilmektedir.
''İhlas'' kelimesinin anlamı
İhlas, ''samimi olmak, dine içtenlikle bağlanmak, esaslarını sırf Allah rızası için uygulamak'' anlamına gelir.[4] Allah’a bu surede anlatıldığı şekilde inanan, tevhit inancını tam anlamıyla benimsemiş ihlaslı bir inanan olacağı için, sure bu adla anılmaktadır.[5]
Surenin meali
Bismillâhirrahmânirrahîm
1: De ki: "O, Allah'tır, bir tektir."
2: "Allah Samed'dir."(Her şey O'na muhtaçtır,o,hiçbir şeye muhtaç değildir).
3: "Ne doğurdu, ne de doğuruldu.
4: "Hiçbir şey O'na denk ve benzer değildir."[6]
Surenin tefsiri
İslam dinindeki inanç esaslarının birincisi ve diğerlerinin temeli Allah'a, onun varlığına, yani yaratıcı olarak ibadet edilmeyi hak eden tek Tanrı olduğuna, onun dışında ibadet edilen her şeyin ise 'batıl' olduğuna inanmaktır; yani tevhiddir. Allah'a iman, İslamiyet'teki iman esaslarının birincisidir.
Müslüman inanışına göre tüm insanlar Allah'a muhtaç olmalarının yanı sıra, Allah'ın kendisi de hiç kimseye veya hiçbir şeye muhtaç değildir. Surede bu özellik, samed kelimesiyle ifade edilmektedir ve samed, İslam'da Allah'ın 99 isminden biridir.[7]
Allah'ın, yaratılmışlara ait olan sıfatlardan münezzeh olduğunu ifade eden 3. ayette ise, Allah’a herhangi bir çocuk edinmeyi nispet edenler ve biyolojik soy kavramına giren her şey reddedilmektedir. Örneğin Müslümanlara göre bu ayet, aynı zamanda "İsa Mesih, Tanrı'nın oğludur." diyen Hristiyanların ve meleklerin de Allah’ın kızları olduğunu söyleyen dönemin Mekkeli paganların iddialarını reddetmektedir. Çünkü İslam inancına göre Allah'ın varlığının bir başlangıcının ve sonunun olmaması, onun bu tip niteliklere sahip olmadığını göstermektedir.[8]
Ayrıca, Allah’ın sıfatlarında ve fiillerinde denksiz ve benzersiz olduğu da son ayette belirtilmiştir. İnanca göre Allah, kendisinden başka var olan her şeyi yarattığına göre, onun yarattıklarının da O’na denk olması mümkün değildir.[8]
Etimoloji
Surede ''hiçbir şeye muhtaç olmayan'' anlamında geçen samed kelimesi, İslam inancında Allah'ın 99 isminden biridir ve bu isim, Mezopotamya'da Akadların güneş tanrısı Şamaş veya Kenanlıların güneş tanrıçası olan Şapaş ile benzer fonetiğe sahiptir ve muhtemelen aynı isimlerin farklı dil ve lehçelerdeki farklı telaffuzundan ibarettir. Bu ve benzeri durumdaki diğer isimler, Muazzez İlmiye Çığ tarafından (tanrı veya tanrıçalara verilen isimlerin Allah'a atfedilmesi) tektanrıcılığa giden yolda değişik adımlar atılması olarak değerlendirilir.[9] Aynı değerlendirmeler, Mezopotamya'dan Mısır'a kadar olan bölgelerde bir savaş tanrıçası olarak tapınılan anat ile ahad arasındaki fonetik benzerlikler için de yapılabilir.[kaynak belirtilmeli]