Ankara Büyükşehir Belediyesi

Ankara'nın metropolitan belediyesi

Ankara Büyükşehir Belediyesi veya kısaca ABB, Ankara ilinin belediye işlerini yürüten kamu kurumudur. 2019 yerel seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi'nden aday gösterilen ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Mansur Yavaş, mazbatasını 8 Nisan 2019'da alarak göreve başlamıştır.[1]

Ankara Büyükşehir Belediyesi

Belediye merkez binası
Harita
KısaltmaABB
Kuruluş16 Şubat 1924 (1924-02-16) (100 yıl, 72 gün önce.)
TürBüyükşehir belediyesi
MerkezYenimahalle, Ankara
Büyükşehir Belediye BaşkanıMansur Yavaş (CHP)[1]
Genel sekreterReşit Serhat Taşkınsu
Bütçe7 milyar 150 milyon₺ (2020)[2]
Resmî siteankara.bel.tr

Tarihçe

16 Şubat 1924 tarihinde 417 sayılı yasa ile Ankara Şehremaneti kurulmuştur. Şehremaneti Yasası 1930 yılında çıkarılan 1580 sayılı yasa ile yürürlükten kaldırılmıştır.

Büyükşehir belediyelerinin kuruluşu, 23 Mart 1984 tarihinde kabul edilen Büyükşehir Belediyelerinin Kuruluşu Hakkındaki 195 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile olmuştur. Daha sonra bu kararname 9 Haziran 1984 tarihinde 3030 sayılı yasa ile değiştirilmiştir.

10 Haziran 2004 tarihinde çıkarılan 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile belediyelere yeni düzenlemeler gelmiştir. 6 Aralık 2012 tarihinde çıkarılan 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna göre ilin bütün sınırları Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırlarına dahil edilmiştir.

Logo tartışmaları

27 Mart 1994 tarihinde Büyükşehir Belediye başkanı olarak seçilen Melih Gökçek, 1995 yılında Hitit Güneş Kursu olan belediye logosunu Atakule-cami minaresi ve 3 yıldızlı logoya çevirdi. Bunun üzerine eski CHP Trabzon Milletvekili Avukat Rahmi Kumaş, Gökçek'in Hitit Güneş Kursu yerine belirlediği Atakule-cami minaresi ve 3 yıldızdan oluşan amblemini yargıya taşıdı. Ankara 2. İdare Mahkamesi, amblemi, “Belediyenin amblem belirleme yetkisi olmadığı" gerekçesiyle iptal etti. Dava, Ankara 3. İdare Mahkemesi'ne taşındı. 3. İdare Mahkemesi, "Ankara’yı temsil etmediği" gerekçesiyle amblemi bu kez esastan iptal etti. İdare Mahkemesi’nin kararında, "amblemde kullanılan simge ve işaretlerin anlamlarının ortalama bir bilinç ile doğrudan çıkarımını olanaklı kılan açıklık ve anlaşılırlık özelliğinin bulunmadığı, kullanılan sembol figürlerin, Ankara'yı tarihsel ve kültürel derinliği ve ağırlığı ile orantılı biçimde tanıtıcı öğe niteliği taşımadığı" belirtildi. Belediyenin, iptal kararının bozulması için Yargıtay 8. Dairesi'ne başvurusu reddedildi. Belediye, bunun üzerine karar düzeltme yöntemiyle kararın bozulmasını istedi, ancak Danıştay 8. Daire de belediyeyi haksız buldu. Danıştay 8. Daire, karar düzeltmeyi 4’e karşı 1 oyla reddetti. Rahmi Kumaş'ın, Melih Gökçek'in Atakule-cami minareli amblemin yıldız sayısını 25 Temmuz 2011'de[3], 3'ten 5'e çıkararak belirlediği yeni logoya ilişkin açtığı dava ise hala devam ediyor.

Kullanımdaki mevcut amblemde Atakule'ye eklenmiş iki minare ile hilâl ve beş yıldız yer almaktadır. Amblem kentin dönüşümünde temel etken olan cumhuriyetin çağdaş uygarlığı temel alan felsefesi ve dayandığı değerlere işaret etmektedir.[4][5]

Organizasyon yapısı

Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi ve Ankara Büyükşehir Belediye Encümeni olmak üzere üç ana gruba ayrılır.

Bağlı birimler

Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin 32 daire başkanlığı ve dört denetleyici ve düzenleyici kurumu bulunmaktadır.[6]

Bunun dışında Etik Komisyonu olmak üzere bir komisyon bulunmaktadır.

Bağlı iştirakiler

Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin 16 anonim şirketi, kamu kuruluşu olarak ise ASKİ ve EGO olmak üzere iki kuruluşu bulunmaktadır.

KurumKuruluşGenel MüdürFaaliyet Alanı/Ek Bilgi
Anonim ve limited şirketler
Anfa Ltd. Şti.1991Yıldırım ÖzerPark ve bahçe işletimi, fuar ve kongre hizmetlerinin düzenlenmesi.
Anfa Güvenlik Ltd. Şti.1992Bektaş ArslanÖzel güvenlik hizmetleri.
Anket A.Ş.2000Hakan TürkoğluKültür-sanat hizmetleri ve etkinlik tanıtımları.
BELKA A.Ş.1988Dursun ÇiçekEvsel, tıbbi ve katı atık toplanması ve bertarafı, elektrik enerjisi üretimi.
Belko A.Ş.1986Baki KerimoğluKömür dağıtımı, otobüs ve soğuk hava deposu işletmeciliği.
Belplas A.Ş.1989Adnan DemirciYol çizgi boyası, gübre ve temizlik malzemeleri üretimi.
BelPa A.Ş.1989Ferhan ÖzkaraSosyal hizmetler, temizlik ve veterinerlik hizmetleri.
Beltema Ltd. Şti.2019Ali ÇalışkanSigorta hizmetleri.
BELTAŞ A.Ş.1993Alparslan YılmazOtopark işletmeciliği ve yol güvenlik hizmetleri.
BUGSAŞ A.Ş.1990Vecihi Halil İyigünRaylı taşımacılık hizmetleri.
Ankara Halk Ekmek A.Ş.1979Tamer EskiUnlu mamul gıda üretimi.
Metropol İmar A.Ş.1987Rıfat MenekşeToplu konut alanlarının yönetimi.
PORTAŞ-Mesut ÖzarslanToplu konut yapımı ve asfalt üretimi.
Seğmen Su A.Ş.-Merih Demirdelenİçme suyu üretimi ve işletimi.
Başkent Finansal Teknolojiler A.Ş.2021Hamza YıldızElektronik ödeme sistemleri.
Ankara İnovatif Teknoloji A.Ş.2020Bora BezciBilgisayar ve bilişim.
Kamu kuruluşları
ASKİ1987Erdoğan ÖztürkSu ve kanalizasyon hizmetleri.
EGO1942Nihat AktaşToplu ulaşım hizmeti.

Meclis

ABB Meclis dağılımı
  CHP: 90 sandalye
  AK Parti: 45 sandalye
  MHP: 10 sandalye
  Yeniden Refah Partisi: 1 sandalye
  Büyük Birlik Partisi: 1 sandalye
  Bağımsız: 1 sandalye

Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi, Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin faaliyetleriyle ilgili kararları almak için oluşturulan bir organdır. 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 13. maddesine göre her ayın ikinci haftası birleşim gerçekleşmektedir.

Yerel seçimler

Ankara Büyükşehir Belediyesi seçim sonuçları
SeçimBelediye BaşkanıPartiOy Oranı
1984Mehmet AltınsoyANAP%53,2
1989Murat KarayalçınSHP%44,1
1994Melih GökçekRP%27,3
1999Melih GökçekFP%33,8
2004Melih GökçekAK Parti%55,0
2009Melih GökçekAK Parti%38,5
2014Melih GökçekAK Parti%44,8
2019Mansur YavaşCHP%50,9
2024Mansur YavaşCHP%60,38

Hizmet binası

Ankara Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası

Belediyenin mevcut 3, kullanılan 2 binası vardır. Tandoğan, Kızılay, Ulus ve Varlık'taki binalar, eski terminal alanında yapılan belediyeye ait 23 katlı yeni yapının bitmesiyle 2009 yılında kullanımdan çıkarılmıştır. Anadolu Meydanı ve AKM arasındaki Ankara Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası 23 katlı olup 2008 yılı sonunda hizmete girmiştir. Zabıta, İtfaiye ve Çevre Koruma Daire Başkanlıkları hariç tüm birimler yeni binaya toplanmıştır.

Belediye başkanları

Büyükşehir Belediye Başkanları (1984-günümüz)
Büyükşehir Belediye BaşkanıGörev BaşlangıcıGörev BitişiParti
1Mehmet Altınsoy25 Mart 198426 Mart 1989Anavatan Partisi
2Murat Karayalçın26 Mart 198921 Eylül 1993Sosyaldemokrat Halkçı Parti
3Vedat Aydın21 Eylül 199327 Mart 1994
4Melih Gökçek27 Mart 199418 Nisan 1999Refah Partisi
Fazilet Partisi
18 Nisan 199928 Mart 2004
Bağımsız
Demokrat Parti
Adalet ve Kalkınma Partisi
Adalet ve Kalkınma Partisi
28 Mart 200429 Mart 2009
29 Mart 200930 Mart 2014
30 Mart 201428 Ekim 2017
5Mustafa Tuna6 Kasım 20178 Nisan 2019
6Mansur Yavaş8 Nisan 2019GörevdeCumhuriyet Halk Partisi

Kaynakça

Dış bağlantılar