Bilecik (il)

Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nde bir il

Bilecik, eski adıyla "Ertuğrul",[2] Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nde yer alan bir ildir.

Bilecik
İlin Türkiye'deki konumu
İlin Türkiye'deki konumu
Harita
İl sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
Coğrafi bölgeMarmara Bölgesi
İdare
 • ValiŞefik Aygöl
Yüzölçümü
 • Toplam4.177 km²
Rakım513 m
Nüfus
 • Toplam209.925
 • Yoğunluk52/km²
 • Kır
46.416
 • Şehir
163509
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu228
İl plaka kodu11

İlin nüfusu 228.334'dür. Bu nüfusun %86,13'ü şehirlerde yaşamaktadır (2021 sonu). İlin yüzölçümü 4.177 km2'dir. İlde km2'ye 55 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 109’dur.)[3] İl merkezinin denizden yüksekliği 513 metredir.

04 Şubat 2020 TÜİK verilerine göre 8 İlçe, 11 belediye, bu belediyelerde 62 mahalle, ayrıca 244 köy bulunmaktadır.[3]

Şeyh Edebali'nin türbesi buradadır. Bilecik, Marmara Bölgesi'nin güneydoğusunda yer almaktadır. Bilecik; Marmara, Karadeniz, İç Anadolu ve Ege Bölgeleri'nin kesiştiği noktadadır. Şehrin bilinen en eski adları "Agrilion" ve "Belekoma"dır. Bilecik, Osmanlı İmparatorluğu'nun kurulduğu topraklardır.

Bilecik'te Batı Anadolu ağzı kullanılmaktadır.[4]

Yönetim

İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclisleri oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)

İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[5][6]

Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.

Bilecik Valisi, Batman doğumlu Şefik AYGÖL'dür. Ağustos 2023'te Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürü iken atanmıştır.

Bilecik Belediye Başkanı, 1965-Bilecik doğumlu 'Semih Şahin (CHP), 31 Mart 2019 seçimlerinde %50,64 oy oranıyla seçilmiştir.[7]

2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Bilecik İl Genel Meclisi üye sayısı, 10 AK Parti, 7 CHP, 2 İYİ Parti ve 2 MHP olmak üzere 21’dir. Bilecik Belediye meclisi ise 15 CHP ve 10 AK Parti olmak üzere 25 üyeden oluşur.[8]

2018 Türkiye genel seçimleri sonucuna göre Bilecik'in Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki üye sayısı 2'dir: AK Parti (Selim Yağcı) ve CHP (Yaşar Tüzün)[9]

İlçeler

Bilecik'in ilçeleri Bozüyük, Gölpazarı, İnhisar, Osmaneli, Pazaryeri, Söğüt ve Yenipazar'dır.

  • Bozüyük: Bozüyük Frigler döneminde oluşmuş bir yerleşim merkezidir. 1908’den sonra Ertuğrul Livası’na bağlanarak Kaza merkezi yapılmıştır. Bozüyük Bilecik’in il olması ile birlikte 1924 yılında ilçe statüsüne kavuşturulmuştur. Bozüyük ilçesi birçok fabrikasıyla üretim merkezi durumundadır.
  • Gölpazarı: Bizanslılar döneminde Harmankaya Tekfurluğu’na bağlı olan Gölpazarı, Osman Gazi tarafından alınmıştır. Gölpazarı kuruluşundan itibaren sıra ile Resulşel, Dönen ve Akçaova (Akçaoba) adlarıyla anılmış, son olarak Gölpazarı adını almıştır. Gölpazarı civarında meyvecilik yaygındır.
  • İnhisar: İnhisar önceleri Söğüt’e bağlı bir bucak iken mütevazı nüfusuna rağmen coğrafi konumu dikkate alınarak 1991 yılında ilçe yapılmıştır.
  • Osmaneli: Osmaneli çok eski bir yerleşim yeridir. Trakyalılar, Romalılar ve Bizans'a ait kalıntılar bunu göstermektedir. İlçede her yıl karpuz festivali düzenlenmektedir.
  • Pazaryeri: Pazaryeri'nde ilk yerleşim 1273 yılında olmuştur. Pazaryeri'nde hediyelik ve turistik toprak ev eşyası ve ağaç eşya yapımcılığı da sürdürülmektedir. Ünü civar illere yayılmış olan Pazaryeri Bozası vardır. Ayrıca bira mayası üretimi için kullanılan şerbetçiotu bitkisinin Dünya'da en kaliteli yetiştirildiği bölge Pazaryeri'dir.
  • Söğüt: Söğüt, Ertuğrul Gazi tarafından bir kuşatma ve mücadele sonucunda 1232 yılında Bizanslılardan alınmıştır. Ertuğrul Gazi Türbesi'nin de içinde bulunduğu ilçe önemli bir turizm merkezidir. Her yıl Söğüt Şenlikleri düzenlenmekte ve çok büyük katılım olmaktadır.
  • Yenipazar: Eski adı Kırka olan Yenipazar, Cumhuriyetten önce Bolu'nun Göynük ilçesine bağlıydı. 1926’da bucak olarak Gölpazarı’na bağlanmış, 1988’de de ilçe olmuştur.
Bilecik panaroması

Nüfus

Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2024 verileri[10])

Bilecik ili nüfusu: 228.058'dir. Bu nüfusun %85,92si şehirlerde yaşamaktadır (2023 sonu). İlin yüzölçümü 4.177 km2'dir. İlde km2'ye 55 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 106'dır.) İlde yıllık nüfus artış oranı %0,15 olmuştur.  Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: İnhisar (%12,44)- Merkez(-%2,19)

06 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 8 ilçe, 11 belediye, bu belediyelerde 62 mahalle ve ayrıca 244 köy vardır.

2023 yılı sonunda Bilecik ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri[11]
İlçeNüfus

2022

Nüfus

2023

FarkNüfus

Artışı %

Belediye

Sayısı

Mahalle

Sayısı

Köy

Sayısı

Köy

Nüfusu

Şehir

nüfusu

Şehirde

oturan %

Alanı

 km2[12]

 km2'ye

düşen kişi

Bozüyük79.53879.8533150,40214444.67675.17794,1486093
Gölpazarı9.4449.8313874,0215483.6066.22563,3267015
İnhisar2.0992.37727812,441491.3281.04944,1324410
Merkez84.24382.416-1.827-2,19320466.70675.71091,86793104
Osmaneli21.87421.87510,0114275.39316.48275,3549045
Pazaryeri9.9829.967-15-0,1516243.9476.02060,4032431
Söğüt18.69318.8441510,8115234.61614.22875,5052336
Yenipazar2.8002.895953,3414231.8331.06236,6827311
Bilecik228.673228.058-615-0,27116224432.105195.95385,92417755

İlin yıllara göre nüfusları

Bilecik il nüfus bilgileri
YılToplamSıraFarkŞehir - Kır
1927[13]113.66052
  %14     15.927
97.733     %86  
1935[14]125.42155%10
  %15     18.490
106.931     %85  
1940[15]127.97755%2
  %14     17.928
110.049     %86  
1945[16]136.05354%6
  %14     19.315
116.738     %86  
1950[17]137.03057%1
  %14     19.804
117.226     %86  
1955[18]139.23361%2
  %20     28.011
111.222     %80  
1960[19]145.69963%5
  %21     30.913
114.786     %79  
1965[20]139.04166-%5
  %26     36.356
102.685     %74  
1970[21]138.85666-%0
  %31     43.601
95.255     %69  
1975[22]137.12066-%1
  %34     47.219
89.901     %66  
1980[23]147.00167%7
  %39     56.981
90.020     %61  
1985[24]160.90966%9
  %44     71.521
89.388     %56  
1990[25]175.52669%9
  %51     90.373
85.153     %49  
2000[26]194.32672%11
  %64     124.380
69.946     %36  
2007[27]203.77770%5
  %71     145.126
58.651     %29  
2008[28]193.16972-%5
  %71     137.677
55.492     %29  
2009[29]202.06171%5
  %73     148.330
53.731     %27  
2010[30]225.38168%12
  %77     173.389
51.992     %23  
2011[31]203.84971-%10
  %75     153.017
50.832     %25  
2012[32]204.11671%0
  %76     154.952
49.164     %24  
2013[33]208.88871%2
  %77     160.798
48.090     %23  
2014[34]209.92571%0
  %78     163.509
46.416     %22  
2015[35]212.36171%1
  %79     167.692
44.669     %21  
2016[35]218.29771%3
  %80     174.671
43.626     %20  
2017[35]221.69371%2
  %81     179.248
42.445     %19  
2018[35]223.44871%1
  %81     180.302
43.146     %19  
2019[35]219.42771-%2
  %81     178.534
40.893     %19  
2020[35]218.71771-%0
  %82     178.781
39.936     %18  
2021[35]228.33471%4
  %83     189.956
38.378     %17  

Konum

Konum Bilgileri
İlçeKuruluş Yılı[36]Önceden bağlı olduğu ilçeAlanı km²Rakım mt.Merkeze Uzaklık km[37]Ulaşan Yollar[37]
Bilecik Merkez793513 -02, -03=> ,
Bozüyük192686075734 / -07, -03, ,
Gölpazarı192667053943 -03,
İnhisar1990Söğüt24420857 -03=> =>
Osmaneli192649010733 -03=>
Pazaryeri1953Bozüyük32480630 -03=>
SöğütCumh.önce52368230 -03=> , =>
Yenipazar1987Gölpazarı27362279 -03=>
BİLECİKCumh.önce4.179

Spor

2018-2019 Sezonu sonunda, Futbol takımı Bozüyük Vitraspor, BAL (Bölgesel Amatör Lig)'i grubunda 12.sırada tamamlamıştır. Voleybol kadınlar 2. Liginde Bozüyük İdmanyurdu, 1.lige çıkmıştır. Bilecik'in basketbol ve voleybol bölgesel liglerinde 2 takımı daha liglere katılmıştır.

Ziraat Türkiye Kupası'nda, Bozüyük Vitraspor 3.turda Denizlispor'a elenmiştir.

Bilecik'in önemli spor tesisleri, Şeyh Edebali Stadı (5.150), Bozüyük İlçe Stadyumu (4.100), Bilecik Kapalı Spor Salonu (2.000), Merkez kapalı Yüzme Havuzu-y.olimpik (500).

Kaynakça

Dış Bağlantışlar