Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı
Birleşmiş Milletler HIV ve AIDS Ortak Programı (UNAIDS) (Fransızca: Programme commun des Nations Unies sur le VIH/sida, ONUSIDA), HIV/AIDS salgınına karşı hızlandırılmış, kapsamlı ve koordineli küresel eylemin ana savunucusu programdır.
UNAIDS'in misyonu; HIV bulaşmasını önlemeyi, virüsle yaşayanlara bakım ve destek sağlamayı, bireylerin ve toplulukların HIV'e karşı savunmasızlığını azaltmayı ve etkisini hafifletmeyi içerir ve ana hedefi HIV/ AIDS'e karşı genişletilmiş bir müdahaleye öncülük etmek, güçlendirmek ve desteklemektir. UNAIDS, HIV/AIDS salgınının ciddi bir salgına dönüşmesini önlemeyi amaçlar.
UNAIDS'in genel merkezi, Dünya Sağlık Örgütü ile bazı saha tesislerini paylaştığı İsviçre'nin Cenevre kentindedir. Birleşmiş Milletler Kalkınma Grubu üyesidir.[1] Şu anda, Winnie Byanyima[2] UNAIDS'i yönetici direktör olarak yönetmektedir. Eski yönetici direktörler Peter Piot (1995–2008) ve Michel Sidibé'dir (2009–2019).[3]
UNAIDS; bir halk sağlığı tehdidi olarak HIV'i sona erdirmek için yol haritaları oluşturmak ve HIV/AIDS için aşılar ve tedaviler hakkındaki bilimsel bulgularla güncellemeler yapmak dahil olmak üzere, AIDS salgınının durumu hakkında düzenli olarak makaleler ve raporlar yayınlamaktadır.[4]
Ajans, 1994'te formüle edilen ve 2001 ve 2006'da Birleşmiş Milletler tarafından onaylanan GIPA ilkesini (HIV ile yaşayan insanların daha fazla katılımı) desteklemektedir.[5]
Hedefler
- Salgınla ilgili etkili eylem için liderlik ve savunuculuk;
- Dünya çapında AIDS'e karşı gösterilen çabalara rehberlik edecek stratejik bilgi ve teknik destek;
- Pandeminin ve ona verilen yanıtların izlenmesi ve değerlendirilmesi;
- Sivil toplum katılımı ve stratejik ortaklıkların geliştirilmesi;
- Etkili bir müdahaleyi desteklemek için kaynakların seferber edilmesi.
Rol
UNAIDS'in amacı birçok sektörün ve hükûmet ve sivil toplumdan ortakların çabalarını birleştirerek, HIV/AIDS'e yönelik genişletilmiş bir müdahalenin oluşturulmasına ve desteklenmesine yardımcı olmaktır.
ECOSOC'un 26 Temmuz 1994 tarihli 1994/24 sayılı kararıyla kurulan UNAIDS, Ocak 1996'da resmi olarak görevine başladı. Kuruluşlara, tüm coğrafi bölgelerden 22 hükûmetin temsilcilerinden, UNAIDS Yardımcı Sponsorlarından ve HIV/AIDS ile yaşayan insanların dernekleri de dahil olmak üzere beş sivil toplum kuruluşu (STK) temsilcisinden oluşan bir Program Koordinasyon Kurulu rehberlik etmektedir.
Personel, Sponsorlar ve Ortaklar
Yardımcı sponsorlar
- Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK)
- Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF)
- Dünya Gıda Programı (WFP)
- Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP)
- Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA)
- Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC)
- Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)
- Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO)
- Dünya Sağlık Örgütü (WHO)
- Dünya Bankası
- BM Kadınları
Eş sponsorlar ve UNAIDS Sekreterliği, her yıl iki kez toplanan Eş Sponsor Kuruluşlar Komitesi'ni oluşturur.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- unaids.org – UNAIDS Ana Sayfası 9 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- BM 2001 HIV/AIDS Taahhüt Beyannamesi 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Küresel AIDS Salgınına İlişkin UNAIDS Raporu: Yönetici Özeti (PDF) 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- HIV & AIDS Terminoloji Yönergeleri 15 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.