Europa (mitoloji)
Yunan mitolojisinde Europa (/jʊəˈroʊpə, jə-/) Argos Yunan kökenli bir Fenike prensesi ve Girit Kralı Minos'un annesiydi. Avrupa kıtasına onun adı verilmiştir. Zeus tarafından boğa şeklinde kaçırılmasının hikâyesi bir Girit hikâyesiydi; Klasikçi Károly Kerényi'nin belirttiği gibi, "Zeus ile ilgili aşk hikayelerinin çoğu, onun tanrıçalarla evliliklerini anlatan daha eski hikayelerden kaynaklanmaktadır. Bu özellikle Europa'nın hikayesi için söylenebilir."[1]
Europa'nın en eski edebi referansı, genellikle MÖ 8. yüzyıla tarihlenen İlyada'dadır.[2] Oxyrhynchus'ta keşfedilen Hesiodic Kadınlar Kataloğu'nun bir parçasında ona bir başka atıfta bulunulur.[3] Europa'yı anlattığı kesinlikle söylenebilen en eski vazo resmi, MÖ 7. yüzyılın ortalarından kalmadır.[a]
Etimoloji
Yunanca (Eurṓpē) sözcüğü; εὐρύς (eurus), "geniş,genel"[4] ve ὤψ/ὠπ-/ὀπτ- "göz, yüz, surat" öğelerini içerir.[5]
Antik Yunan mitolojisinde ve coğrafyasında toprakları veya nehirleri kadın figürleriyle özdeşleştirmek yaygındır. Bu nedenle, Europa ilk olarak Ege Denizi'nin batı kıyısına atıfta bulunarak, Homerik İlahi de Delian Apollon'a coğrafi bir bağlamda kullanılmıştır.[6] Bilinen dünyanın bir bölümünün adı olarak ilk kez MÖ 6. yüzyılda Anaksimandros ve Hekataios tarafından kullanılmıştır.[7]
Aile
Kaynaklar, Europa'nın ailesiyle ilgili ayrıntılarda farklılık gösterir, ancak onun Fenikeli olduğu ve nihayetinde bir düveye dönüştürülmüş Zeus'un sevdiği efsanevi nympha prenses İo'nun soyundan ve Argos soyundan geldiği konusunda kaynaklar hemfikirdir. Genellikle Fenikeli Tire Kralı Agenor'un kızı olduğu söylenir; Syracusalı şair Moschus[8] annesini Kraliçe Telephassa ("uzakta parlayan") olduğunu belirtir, ancak başka kaynaklarda annesi Argiope'dir ("gümüş yüzlü").[b] İlyada gibi diğer kaynaklar, onun Agenor'un oğlu "kırmızı güneş" Phoenix'in kızı olduğunu iddia eder.[9] Alfabeyi anakara Yunanistan'a getiren Kadmos ve adını Anadolu'da bulunan Kilikya bölgesine veren Cilix'in erkek kardeşi olduğu herkes tarafından kabul edilir, Bibliotheke'nin yazarı Phoenix'i üçüncü erkek kardeş olarak ekler. Bazıları, Europa'nın erkek kardeşi Phoenix'in (Agenor'un oğlu olduğu varsayıldığında) üç çocuğuna kardeşlerinin adını verdiği ve bu Europa'nın da(bu durumda, Phoenix'in kardeşi olan Europa'nın yeğeni) Zeus tarafından sevildiği şeklinde yorumlar, ancak ikisi de aynı isme sahip olduğundan karışıklığa sebep olmuştur. Europa, Girit'e vardıktan sonra, Zeus'tan üç oğlu oldu: Minos, Rhadamanthys ve Sarpedon. Minos ve Rhadamanthys öldükten sonra, Aegina'lı Aiakos ile birlikte Yeraltı Dünyasında yargıç oldular.[10][11] Europa, Girit'te Asterion ile evlendi ve Asterius'u doğurdu. Ve Crete'in annesi (veya üvey annesi) oldu. Bazı anlatımlarda, Europa ve Zeus'un çocukları listesine Carnus[12] ve Alagonia da eklenir.[13]
| İlişki | Adlar | Kaynaklar | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Alcman | Hom. | Sch. Iliad | Hes. | Hella. | Bacchy. | Sch. Eurip | Mosc | Con | Diod. | Apollod. | Hyg. | Pau. | Non. | Nat. | |||
| Ebeveynler | Phoenix | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ||||||||||
| Phoenix ve Cassiopeia | ✓ | ||||||||||||||||
| Phoenix ve Telephassa | ✓ | ||||||||||||||||
| Phoenix ve Telephe | ✓ | ||||||||||||||||
| Phoenix ve Perimede | ✓ | ||||||||||||||||
| Agenor | ✓ | ||||||||||||||||
| Agenor ve Telephassa | ✓ | ||||||||||||||||
| Agenor ve Argiope | ✓ | ✓ | |||||||||||||||
| Kardeşler | Phineus | ✓ | ✓ | ✓ | |||||||||||||
| Astypale | ✓ | ✓ | |||||||||||||||
| Phoenice | ✓ | ||||||||||||||||
| Peirus | ✓ | ||||||||||||||||
| Cadmus | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ||||||||||
| Thasus | ✓ | ||||||||||||||||
| Phoenix | ✓ | ||||||||||||||||
| Cilix | ✓ | ||||||||||||||||
| Adonis | ✓ | ||||||||||||||||
| Eşler | Zeus | ✓ | ✓ | ✓ | |||||||||||||
| Asterius | ✓ | ||||||||||||||||
| Çocuklar | Minos | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ||||||||||||
| Rhadamanthys | ✓ | ✓ | |||||||||||||||
| Sarpedon | ✓ | ||||||||||||||||
| Carnus | ✓ | ||||||||||||||||
| Alagonia | ✓ | ||||||||||||||||
SOYAĞACI
Mitoloji
Klasik Mitoloji Sözlüğü, Zeus'un Europa'ya aşık olduğunu ve onu baştan çıkarmaya veya ona tecavüz etmeye karar verdiğini açıklar, ikisi Yunan mitinde neredeyse eşdeğerdir.[14] Zeus, kendini beyaz bir boğaya dönüşür ve Europa'nın babasının sürülerine karışır. Europa ve yardımcıları çiçek toplarken boğayı görür, Europa boğanın böğrünü okşar ve sonunda sırtına biner. Zeus bu fırsatı değerlendirir ve sırtında kız ile birlikte denize koşar ve Girit adasına yüzer. Daha sonra gerçek kimliğini ortaya çıkarır ve Europa, Girit'in ilk kraliçesi olur. Zeus ona Hephaistos[3] tarafından yapılmış bir kolye ve üç hediye daha verir: Talos, Laelaps ve asla hedefi şaşmayan bir mızrak. Zeus daha sonra, şimdi Boğa Takımyıldızı (Taurus) olarak bilinen yıldızları, beyaz boğanın şekline sokarak yaratır. Minator'un babası olan ve Herakles tarafından yakalanan Girit Boğası ile karıştırılmamalıdır. Roma mitolojisi , Zeus'un yerine tanrı Jüpiter'i koyarak "Europa'nın Kaçırılması" ve ayrıca "Europa'nın Baştan Çıkarılması" olarak da bilinen Raptus masalını benimsemiştir.
Europa ve Zeus miti, Fenike tanrıları Aštar ve Aštart (Astarte) arasında kutsal birliktelikte bir kökene sahip olabilir. Zeus'tan üç erkek çocuk dünyaya getiren Europa, bir kral olan Asterios ile evlenir, bu aynı zamanda Minotor'un adı ve muhtemelen 'Astar' adından türetilen Zeus'un bir sıfatıydı.[15]
Herodot'un rasyonalize yaklaşımına göre, Europa, Argos prensesi İo'nun kaçırılmasının intikamını almak isteyen Yunanlar (muhtemelen Giritliler) tarafından kaçırılmıştır. Herodot'un değişken öyküsü, önceki miti rasyonalize etme girişimi olabilir; ya da mevcut mit, daha sonra Herodot tarafından açıklanmadan dile getirilen gerçeklerin - Fenikeli bir aristokratın kaçırılmasının - çarpıtılmış bir versiyonu olabilir.
Kült
Fenike'de Sidon topraklarında, Samosata'lı Lucian (MS 2. yüzyıl), ay tanrıçası ile bağdaştırdığı Astarte tapınağının Europa için kutsal olduğu konusunda bilgilendirildi:
- Aynı şekilde Phoenicia'da Sidonlulara ait çok büyük bir tapınak vardır. Buraya Astarte tapınağı diyorlar. Bu Astarte'yi ay tanrıçasından başkası olarak görmüyorum. Ancak rahiplerden birinin anlattığına göre bu tapınak Kadmos'un kız kardeşi Europa için kutsaldır. Agenor'un kızıydı ve Dünya'dan kaybolduğunda Fenikeliler onu bir tapınakla onurlandırdılar ve onun hakkında kutsal bir efsane anlattılar; Zeus'un güzelliğinden dolayı ona nasıl âşık olduğunu ve bir boğaya dönüşerek onu Girit'e nasıl götürdüğünü. Bu efsaneyi diğer Fenikelilerden de duydum; ve Sidonlular arasındaki madeni para akımı, Zeus'tan başkası olmayan bir boğanın üzerinde oturan Europa'nın tasvirini taşır. Dolayısıyla söz konusu tapınağın Europa için kutsal olduğu konusunda hemfikir değiller.
Lucian'a göründüğü gibi, paradoks, Europa , dolunay "geniş yüzlü" ay Astarte ile aynı kişiyse çözülecekti.
Tercüme
Europa'nın Helen dünyasına nasıl geldiğine dair birbirine rakip iki efsane,[16] onun kutsal boğanın en önemli olduğu Girit'e (Kríti) geldiği konusunda anlaşırlar. Daha yaygın olan hikâyede, Europa, ağzından soluyan bir boğa formundaki Zeus tarafından baştan çıkarılır[3] ve tanrı kızı sırtında Girit'e götürür - burada Asterion tarafından hoş karşılanacaktır.[c] ancak Herodot'un Pers-Helen çatışmalarının anlatımını başlatan daha gerçekçi versiyonuna göre,[d] Giritliler tarafından kaçırılmıştır. Efsanevi Europa, Levant'ta tapınılan kutsal boğa mitolojisinden ayrılamaz. 2012 yılında, Lübnanlı arkeolog Claude Doumet Serhal liderliğindeki British Museum'dan bir arkeolog topluluğu, Lübnan'ın Sidon kentindeki eski Amerikan okulunun sahasında, Europa'nın peçesi bir yay gibi her yerinde uçuşarak boğaya bindiğini gösteren para keşfetti. Bu da Europa'nın Fenike kökenli olduğunun kanıtıdır.[17]
Europa, klasik Yunanistan'da her yerde doğrudan saygı duyulan bir kült gibi görünmemektedir ama Pausanias, Boiotia'daki Lebadaea'da, Europa'nın Demeter için kullanılan bir sıfat olduğunu not etmiştir - "Onlara göre Demeter'in soyadı Europa'dır ve Trophonios'un dadısıdır." [18]
Sanat ve edebiyatta
Europa, pastoral bir şair ve İskenderiyeli dilbilimci Semadirekli Aristarkos'un arkadaşı, Syracuse'da doğan Moschus tarafından MÖ 2. yüzyılın ortalarında yazılmış kısa bir Helenistik destanın anafikrini sağladı.[e]
Metamorfozlar Kitabı II'de şair Ovidius, Jüpiter'in baştan çıkarmasının tasvirini yazdı:
|
Europa'nın hikâyesi ayrıca Nathaniel Hawthorne'un Tanglewood Masallarında da bahsedilmiştir. "Ejderhanın dişleri" başlıklı hikâye büyük ölçüde Kadmos hakkında olsa da, Europa'nın güzel boğa tarafından kaçırılmasının ayrıntılı bir anlatımıyla başlar.
Masal aynı zamanda Anthony Burgess'in Enderby (kurgusal karakter) dizisindeki bir şiir ve filme konu olmuştur. Floransalı yazar Giovanni Boccaccio'nun 1361-62 yıllarında yazdığı tarihi ve mitolojik kadınların biyografilerinden oluşan De Mulieribus Claris'te de bahsedilmiştir. De Mulieribus Claris, batı edebiyatında yalnızca kadın biyografilerine ayrılmış ilk koleksiyon olarak dikkate değerdir.[19]
Galeri
velificans, "Europa ve meltemde çırpınan tuniği… " (Zeugma Mozaik Müzesi)
Europa'nın Kaçırılması Titian (1562)
Europa'nın Kaçırılması, Jean-Baptiste Marie Pierre (1750)
Europa'nın Kaçırılması, Francisco Goya (1772)
Europa'nın Kaçırılması, Félix Vallotton tarafından (1908)
Europa'nın Kaçırılması, Valentin Serov (1910)
Europa'nın Kaçırılması, Carl Milles (1926)
Rapto de Europa, Juan Oliveira Viéitez (1989)
Avrupa, Léon de Pas (1997)
Mayıs Claerhout tarafından Avrupa (1999)
İsimler
Kıta
Europa/Avrupa adı, coğrafi bir terim olarak, Strabon gibi Antik Yunan coğrafyacıları tarafından Trakya'daki Balkan dağlarının altındaki kısmına atıfta bulunmak için kullanılmıştır.[20] Daha sonra Roma İmparatorluğu döneminde bir Trakya eyaletinin adı olarak kullanılmıştır.
Tüm dillerdeki sözcük, Yunanca Eurōpē sözcüğünden türemiştir. (Grekçe: Εὐρώπη) tüm Roman dillerinde, Cermen dillerinde, Slav dillerinde, Baltık dillerinde, Kelt dillerinde, İran dillerinde, Ural dillerinde (Macar Europa, Fince Eurooppa, Estonya Euroopa)
Avrupa Birliği de "Europa" sözcüğünü pan-Avrupacılığın bir sembolü olarak kullanmıştır, özellikle web portalına onun adını vererek ve Yunanistan'ın 2€'luk madeni parası ve birkaç altın ve gümüş hatıra madeni parası üzerinde (örneğin Belçika'nın 10€'luk madeni parası) tasvir edilmiştir. Adı, ilk kez 1956'da çıkarılan Avrupa Konseyi'ni kutlayan posta pullarında yer aldı. İkinci euro banknot serisi, Europa Serisi olarak bilinir ve filigran ve hologramdaki benzerliğini taşır.
Kimyasal element
Nadir bir toprak elementi olan metal evropiyum, adını Avrupa kıtasına ithafen 1901 yılında almıştır.[21]
Jüpiter'in Uydusu
Teleskobun icadı, çıplak gözle görülebilen ve tarih öncesi çağlardan beri insanlık tarafından bilinen Jüpiter gezegeninin bir uydu kümesine sahip olduğunu ortaya çıkardı. Bu uydular, tanrının erkek ve kadın aşıkları ve onunla ilişkili diğer mitolojik kişilerden adlarını almışlardır. Jüpiter'in Galile uydularının en küçüğüne Europa'nın adı verildi.