Eutheria
Eutheria (Yunanca εὐ-, eú- 'iyi, doğru' ve θηρίον, thēríon 'canavar'; lit. 'gerçek canavarlar'), keselilere göre etenelilerle daha yakından ilişkili olan tüm doğurgan memelileri (Theria) kapsayan bir kladdır.
Eutheria | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||
| |||||||||||
Altgruplar | |||||||||||
|
Eutherianlar, ayakların, ayak bileklerinin, çenelerin ve dişlerin çeşitli fenotipik özellikleri ile diğer memelilerden ayırt edilir. Mevcut tüm eutherianlar, diğer tüm canlı memelilerde (keseliler ve tek delikliler) bulunan epipubik kemiklerden yoksundur. Bu, hamilelik sırasında karın genişlemesine izin verir.[3]
Bilinen en eski eutherian türü, Çin'in erken Geç Jura (Oksfordiyen) döneminden 161 milyon yıl öncesine tarihlenen Juramaia sinensis'tir.[4]
Eutheria adı, 1872'de Theodore Gill tarafından seçildi; 1880'de Thomas Henry Huxley, onu Placentalia'dan daha geniş olarak tanımlanmış bir grubu kapsayacak şekilde tanımladı.[5]
Özellikleri
- kaval kemiğinin alt kısmında genişlemiş bir malleol ("küçük çekiç"), iki kaval kemiğinden daha büyük olan[6]
- ayaktaki birinci metatarsal kemik ile entokuneiform kemik (üç çiviyazılı kemiğin en içteki) arasındaki eklem, ikinci metatarsal ve orta çiviyazısı kemikleri arasındaki eklemden daha geriye doğru kaymıştır - metatherianlarda bu eklemler birbirleriyle aynı seviyededir.[6]
- çene ve dişlerin çeşitli özellikleri.[6]
Evrimsel tarih
Eutheria, soyu tükenmiş birkaç cinsin yanı sıra daha büyük gruplar içerir, birçoğunun karmaşık taksonomik geçmişleri hala tam olarak anlaşılmamıştır. Adapisoriculidae, Cimolesta ve Leptictida üyeleri daha önce plasentalı memeli grubu Insectivora içine yerleştirilmişken, Zhelestidler ilkel toynaklılar olarak kabul edilmiştir.[7] Bununla birlikte, daha yeni çalışmalar, bu esrarengiz taksonların, Placentalia'ya daha bazal olan kök grup eutherianları temsil ettiğini öne sürdü.[8][9]
Zayıf tercih edilen kladogram, Boreoeutheria'yı Atlantogenata'nın kardeş taksonu olarak bir bazal eutherian kladı olarak desteklemektedir.[10][11][12]
Eutheria |
| ||||||||||||||||||
En eski eutherian memelinin, 160 milyon yıl önce yaşamış Juramaia olduğu düşünülüyor.[4] Montanalestes Kuzey Amerika'da bulunurken, diğer tüm plasentalı olmayan eutherian fosilleri Asya'da bulundu. Bilinen en eski plasentalı memeli fosilleri ise Asya'da da bulunmuştur.[6] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
† = soyu tükenmiş |
Filogeni
Halliday vd. (2014) tarafından 177 eutherian taksonunun morfolojik analizi ile oluşturulmuş kladogram.[13]
Eutheria |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||