Lira

Lira, günümüzde Türkiye'nin yanı sıra Suriye, Mısır ve Lübnan'ın resmî para birimlerinin adıdır.

Euro Alanı üyelerinden İtalya (1807-1813, 1861-2001), Kıbrıs (1879-2007), Malta (1972-2007), Vatikan (1866-1870, 1929-2001), Fransa (781-1794) ve bunlardan ayrı olarak İsrail'in (1948-1980) geçmiş para birimi lira idi. Ayrıca lira terimi, Birleşik Krallık ve deniz aşırı kolonileri, Sudan ve Güney Sudan'ın ayrıca İrlanda'nın Euro öncesi para birimi (1997-2001) olan pound sözcüğünün de Türkçe karşılığıdır.

Kökeni

Türkçeye, İtalyanca üzerinden Latinceden geçmiştir. Latince libra sözcüğü, "terazi" anlamındadır. Libra, Roma İmparatorluğu döneminde, değerli metallerin ölçümünde 327,45 gramlık bir ağırlık birimi olarak kullanılmış ve böylece para birimi anlamında da kullanılır olmuştur. Öte yandan "pound" sözcüğü de Latince pondus (ağırlık) sözcüğünden türemiştir.

Kullanan ülkeler

ÜlkePara birimiISO 4217 koduSembolüKullanım durumuTedavülde kaldığı tarihler
Günümüzde kullanılmaya devam edilenler
Türk lirasıTRYKullanılıyor1844–1923

(Osmanlı

lirası)

1923-Günümüz
Suriye lirasıSYP₤SKullanılıyor1919-1939

(Suriye-Lübnan lirası)

1939-Günümüz
Lübnan lirasıLBP₤LKullanılıyor1939-Günümüz
Tedavülden kalkanlar
Fransız lirası1794'te Frank'a, ardından

2002'de Euro'ya geçildi.

781–1794
İtalyan lirasıITL2002'de Euro'ya geçildi.1861–2002
Venedik lirası1807'de tedavülden kalktı.1807'ye kadar.
Ceneviz lirası1797'de tedavülden kalktı.1797'ye kadar.
Lucca lirası1847'de tedavülden kalktı.1826–1847
Napoli lirası1813'te tedavülden kalktı.1812–1813
Parma lirası1859'da tedavülden kalktı.1815–1859
Sardinya lirası1861'de tedavülden kalktı.1816–1861
Toskana lirası1826'da tedavülden kalktı.1814–1826
Trablus lirası1951'de tedavülden kalktı.1943–1951
İtalyan Doğu Afrika lirasıAOI1941'de tedavülden kalktı.1938–1941
İtalyan Somaliland lirası1926'da tedavülden kalktı.1925–1926
San Marino lirasıSML₤, £ or L2002'de Euro'ya geçildi.1860'lar–2002
Vatikan lirasıVAL₤V2002'de Euro'ya geçildi.1866–1870

(Papalık

lirası)

1929–2002
Malta lirasıMTL₤M2008'de Euro'ya geçildi.1825–2008
Kıbrıs lirasıCYP₤C2008'de Euro'ya geçildi.1879–2008
İsrail lirasıILP1980'de Şekel'e, ardından

1985'te Yeni Şekel'e geçildi.

1948–1980
Sterlinler (Poundlar)
İngiliz sterliniGBP£Kullanılıyor1694-Günümüz
Falkland Adaları sterliniFKP£Kullanılıyor
Cebelitarık sterliniGIP£Kullanılıyor
Saint Helena sterliniSHP£Kullanılıyor
Jersey sterliniJEP£Kullanılıyor
Guernsey sterliniGGP£Kullanılıyor
Manx sterliniIMP£Kullanılıyor
Sudan sterliniSDG₤SKullanılıyor2007-Günümüz
Güney Sudan sterliniSSP£SSKullanılıyor2011-Günümüz

Kaynakça