Liu Shan
Liu Shan (Çince: 劉禪; pinyin: Líu Shàn; MS 207-Aralık MS 223), Çin'de Shu Han'ın ikinci ve son imparatorudur.[1] Saltanatı MS 223'ten MS 271 yılına kadar sürmüştür.
| Liu Shan | |
|---|---|
 | |
| Shu Han İmparatoru | |
| Hüküm süresi | Haziran MS 223-Aralık MS 263 |
| Önce gelen | Liu Bei |
| Sonra gelen | Cao Huan |
| Doğum | MS 207 Xinye, Han Hanedanı |
| Ölüm | MS 271 Luoyang, Jin Hanedanı |
| Hanedan | Shu Han |
| Babası | Liu Bei |
Liu Shan, 16 yaşında tahta çıktığında Şansölye Zhuge Liang ve İmparatorluk Sekreterliği Li Yan'ın bakımına emanet edildi. 40 yıllık saltanatı, Üç İmparatorluk dönemindeki en uzun saltanatıydı. Liu Shan'ın saltanatı sırasında, başta Zhuge Liang ve halefi Jiang Wei tarafından rakip devlet Wei Hanedanı'na karşı birçok kampanya yürütüldü, ancak çok az başarı elde etti. Liu Shan, Deng Ai'nin Shu Han'ın başkenti Çengdu'ya sürpriz bir saldırı başlatmasının ardından 263'te Wei'ye teslim oldu. Hızla Wei'nin başkenti Luoyang'a yerleştirildi ve orada, MS 271'de büyük olasılıkla doğal sebeplerden ölmeden önce son yıllarını huzur içinde geçirdi.
Liu Shan genellikle aciz bir hükümdar olarak algılanırdı. Ayrıca devlet işlerini ihmal ederken zevklere dalmakla da suçlandı. Bununla birlikte, bazı modern bilim adamları, Liu Shan'ın Shu Han'daki uzun saltanatı kanlı saray darbeleri ve kan dökülmesinden uzak olduğu ve Üç İmparatorluk döneminde nispeten kansız kalan tek saray olduğu için, Liu Shan'ın kabiliyeti hakkında farklı görüşler aldı. Sadece bu değil, Üç Krallığın Hikâyesi yazarı Zhuge Liang'ın Liu Shan'ı son derece zeki olarak övdüğü kaydedildi. Bununla birlikte, bebeklik adı olan "Adou" adı bugün hala Çincede, önemli bir yardımla bile hiçbir şey elde edemeyecek olan aciz insanları tanımlamak için yaygın olarak kullanılmaktadır.
Üç Krallığın Kayıtları yazarı Chen Shou'nun belirttiği gibi, geleneğin aksine, Zhuge Liang, Liu Shan'ın sarayında bir tarih bürosu kurmadı ve Zhuge'nin ölümünden sonra, Liu'nun bu görevi canlandırmadığı ortaya çıktı. Bu nedenle, saltanatı sırasındaki olayların çoğu kayıt dışıydı ve Liu Shan'ın saltanatı hakkında tarihsel kayıtlarda sınırlı ayrıntılara neden oldu.
Kaynakça
Konuyla ilgili yayınlar
- Chen, Shou (3rd century). Üç Krallığın Kayıtları (Sanguozhi).
- de Crespigny, Rafe (2007). A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms 23-220 AD. Leiden: Brill. ISBN 9789004156050.
- Fan, Ye (5th century). Hou Hanshu.
- Pei, Songzhi (5th century). Sanguozhi Zhu .
- Sima, Guang (1084). Zizhi Tongjian.
Dış bağlantılar
Liu Shan | ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Liu Bei | Shu Han imparatoru MS 223 - MS 263 | Sonra gelen: Cao Huan |