Mübariz İbrahimov
Mübariz Ağakerim oğlu İbrahimov (d. 7 Şubat 1988; Bilesuvar Rayonu – ö. 18 Haziran 2010; Terter Rayonu), Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin askeriydi, gedikli subay olarak görev yapmaktaydı. İbrahimov, 2010 yılında ölümünden sonra Azerbaycan'da yılın adamı ve Azerbaycan ulusal kahramanı unvanlarına layık görüldü.
| Mübariz İbrahimov | |
|---|---|
 Mübariz İbrahimov'un mezarı | |
| Doğum | 7 Şubat 1988 Aliabad Köyü, Bilesuvar, Azerbaycan SSC, SSCB |
| Ölüm | 18 Haziran 2010 (22 yaşında) Çaylı Köyü, Terter, Azerbaycan |
| Ölüm sebebi | Çatışmada ölüm |
| Defin yeri | İkinci Fahri Hiyabanı Mezarlığı |
| Bağlılığı |  Azerbaycan |
| Branşı | Azerbaycan Kara Kuvvetleri |
| Hizmet yılları | 2007–2010 |
| Rütbesi | Gedikli subay |
| Çatışma/savaşları | 2010 Çaylı çatışmaları |
| Ödülleri |   |
| Ailesi | |
| Babası | Ağakerim İbrahimov |
| Annesi | Şamama İbrahimova |
| Kardeşleri | 2 erkek kardeşi vardı |
| İmza | |
 | |
Çocuk yaşlarından boksla ilgilenen İbrahimov, 2005 yılında ortaöğretimini tamamladıktan sonra askeri hizmete gitmiştir. Azerbaycan İçişleri Bakanlığına bağlı özel kuvvetlerde görev yapmış olan İbrahimov, iki yıl sonra hizmetini bitirmiş ve 2009 yılında Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin saflarında gönüllü hizmete başlamıştır.
İbrahimov, 18-19 Haziran gecesi bir mektup yazarak, kendi birliğinden kimseye haber vermeden Dağlık Karabağ Temas Hattına doğru ilerlemeye başladı. 1 km'lik mayınlı araziyi geçerek Ermenistan Silahlı Kuvvetleri'ne ait Terter rayonunun Çaylı köyünde bulunan karakola baskın düzenleyerek beş saat savaştı ve sabah saatlerinde öldü.
İbrahimov'un öldürdüğü asker sayısı hakkında çeşitli kaynaklar farklı sayılar vermektedir; öldürdüğü asker sayısı Ermenistan'a yakın kaynaklara göre 4, Azerbaycan'a yakın kaynaklara göre 140, kaynakların pek çoğunda ise 45 olarak geçmektedir. Vladimir Putin'in bir konuşmasında, İbrahimov'un 135 Ermeni askerini öldürdüğü bilgisinin kendisine aktarıldığını söylediği de iddialar arasındadır.
Savaştan sonra İbrahimov'un naaşı Ermenistan Silahlı Kuvvetleri'nin işgal ettiği topraklarda kaldı, ancak Ermenistan tarafı bunu uzun süre reddetti. Aylarca süren müzakerelerin ardından Ekim ayında Rusya'nın arabuluculuğuyla Astrahan kentinde imzalanan anlaşmaya göre İbrahimov'un naaşı 6 Kasım'da Azerbaycan tarafına teslim edildi. İkinci Fahri Hiyabanı Mezarlığı'na defnedildi.
İbrahimov, Azerbaycan toplumunda millî bir kahraman olmuştur. Bilesuvar'da onun adını taşıyan bir sokak ve bir okul var. İbrahimov'un heykelleri dikildi, anısına plaketler yapıldı, filmler çekildi, kitaplar yazıldı, yabancı dizilerde ondan bahsedildi. İkinci Karabağ Savaşı sırasında 4 Ekim 2020'de İbrahimov'un öldüğü yer Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri'nin kontrolüne geçmiş ve buraya Azerbaycan bayrağı dikilmiştir.
Yaşam öyküsü
7 Şubat[1] 1988 yılında Bilesuvar rayonunun Aliabad köyünde doğan İbrahimovun,[2] babasının ismi Ağakerim,[3] annesinin ismi Şamama idi. Behruz ve Reşat adında 2 erkek kardeşi vardı.[2] Bekardı. İbrahimov'un notlarına göre seyyid soyundandır.[4] Dindar müslüman idi ve namaz kılıyordu. İbrahimov, 1994 yılında Malik Piriyev adına Aliabad köy ilköğretim okuluna gitmiştir. Tarihe büyük bir ilgisi vardı. Özellikle Hocalı Katliamı ve Birinci Dağlık Karabağ Savaşı'na alakası yüksekti ve defterine savaş sırasında işgal edilen rayonların adıyla beraber işgal edildiği tarihleri listelemiş ve komando yeminini yazmıştı. Sporla da ilgisi yüksekti ve 12 yaşında en büyük tutkusu olan boksa başlamıştı. İbrahimov, Ukrayna'da kendi yaşıtları arasında yapılacak olan spor yarışlarına eli yaralandığı için katılamadı. 2005 yılında ortaöğretimini tamamladıktan sonra askeri hizmete gitmiştir. Azerbaycan İçişleri Bakanlığına bağlı özel kuvvetlerde görev yapan İbrahimov, askerlik görevini 2007 yılında çavuş rütbesiyle tamamladı.[2] Bir süre sivil işlerde çalıştıktan sonra,[5] Eylül 2009'da subay eğitim kurslarına gitti, ardından Naftalan'da görev yaptı.[6] İbrahimov, aynı yılın ağustos ayında gönüllü olarak Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerine askerlik yapmak için başvurmuş ve Terter rayonunda Dağlık Karabağ Temas Hattı'na yakın konumdaki birliklerden birinde gedikli subay olarak göreve başlamıştır.[2][5]
Ölümü
Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri'nde görev yapan Gedikli subay Mübariz İbrahimov, 18 Haziran 2010 günü[7] saat 23.30 sularında bir mektup yazarak, görev yaptığı birlikteki kimseye haber vermeden Dağlık Karabağ Temas Hattına doğru ilerlemeye başladı. Gecenin karanlığı ve kamuflajı sayesinde görünmeden tek başına[8] 1 kilometre (0,62 mi) mayınlı alanı geçerek, Terter rayonunun o dönem işgal altındaki Çaylı köyünde bulunan Ermenistan Silahlı Kuvvetleri'nin karakoluna baskın düzenledi.[5][9] İbrahimov burada karakoldaki cephaneyi kullanarak Ermeni kuvvetleriyle beş saat savaştı ve sabah saat 5 civarında öldü.[5] Ermeni iddiasına göre İbrahimov bu savaşta 4 Ermeni askerini öldürmüş,[10][8] 4 Ermeni askerini de yaralamıştı.[11] Ancak farklı kaynaklara göre 45[5][12][13][14] veya 140[15][16] Ermeni askerini öldürmüştür. Vladimir Putin'in bir konuşmasında, İbrahimov'un 135 Ermeni askerini öldürdüğü bilgisinin kendisine aktarıldığını söylediği de iddialar arasındadır.[17]
İbrahimov'un babası, birliğinde olmadığı anlaşılınca olayın sabahı gün erkenden ona arama geldiğini ve oğlunun eve gelip gelmediğini sorduklarını ve birçok silah ve mühimmatı götürüp bölgeden uzaklaştığını söylediklerini anlattı. Babası cevabında şunu demiştir:
Ben oğlumu tanıyorum, sınıra doğru gidin.[18]
Ermeni karakoluna gittiği anlaşılan İbrahimov'un mektubunda şöyle yazıyordu:
Babama ve anneme mektup.
Canım babam ve annem. Beni merak etmeyin. İnşallah cennette buluşacağız. Benim için bol bol dua edin. Vatanımın zor günlerine artık yüreğim dayanmıyor. Allah rızası için bunu yapmalıyım. En azından kalbim sakinleşir. İnşallah şehit düşenedek bu şerefsizlerin üzerine gideceğim. Şehit düşersem ağlamayın aksine o mertebeye yükseldiğim için sevinin. Allah'a ibadetlerinizi aksatmayın. Çok çok sadaka verin.
Seyit torunu olarak bunu yapmalıyım.
Allah büyüktür. Vatan sağolsun.
Hakkınızı helal edin.
Oğlunuz Mübariz.
Naaşının tutsak tutulması
Azerbaycan Savunma Bakanlığı'ndan yapılan ilk açıklamaya göre, Ermenistan Silahlı Kuvvetlerinin Terter bölgesine yönelik saldırısını püskürtürken Mübariz İbrahimov şehit oldu.[21] Dağlık Karabağ Cumhuriyeti yetkilileri, temas hattında yer alan Ermeni Silahlı Kuvvetlerine ait birliklerin, Azerbaycan'a ait 20 kişilik istihbarat-sabotaj biriminin aniden saldırıya uğradığını iddia etti.[22] Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı'nın iddiasına göre, silah arkadaşları geri çekilirken Mübariz İbrahimov'un naaşı Ermenilere ait temas hattının yanında bırakıldı.[23] Hem Ermeni hem de Dağlık Karabağ Cumhuriyeti yetkilileri, bunun çatışmanın Azerbaycan güçleri tarafından kışkırtıldığının kanıtı olduğunu belirtti.[9] Azerbaycan hükûmeti bu iddiaları yalanlayarak savaşa yalnızca Mübariz İbrahimov'un katıldığını belirtti.[23] Mübariz İbrahimov'un ölümünden sonra cenazesi 141 gün boyunca Ermeni kuvvetlerin kontrolünde kaldı.[24] Ermeni Ulusal ve Uluslararası Araştırma Merkezi Direktörü ve "Janes Bilgi Hizmetleri" eski askeri analisti Richard Giragosyan, savaşın ya "Ermenilerin tepkisini test etme niteliğinde" ya da "Azerbaycan ordusunda komuta ve disiplin eksikliğinin bir işareti" olarak değerlendirdi.[25] Thomas de Waal'a göre cesetlerin Ermeni kontrolündeki topraklarda olması, çatışmanın daha çok Azerbaycan tarafının saldırısı olduğunu gösteriyor. Yine de o asıl manzaranın hiçbir zaman bilinmeyeceğini belirtti.[26]
Çatışmanın ardından Azerbaycan tarafı, Mübariz İbrahimov'un naaşının iadesini talep etti.[27] Ancak Ermeni hükûmeti daha sonra ilk iddiayı yalanladı ve naaşının Ermeni tarafında değil,[28] tarafsız bölgede olduğunu açıkladı.[29] Ancak 2 Ağustos'ta Mübariz İbrahimov'un cansız bedenine ait olduğu iddia edilen fotoğraflar Rus internet sitelerinden birinde yayılmaya başladı.[30][31] Azerbaycan kamuoyu bu resimlere duygusal tepki vermiş,[32] Azerbaycan Savunma Bakanlığı da Ermeni tarafının bu resimleri yayınlayarak uluslararası hukuk normlarına uymadığını açıklamıştı. Kurum ayrıca Azerbaycan tarafının Mübariz İbrahimov'un naaşının Ermenistan'dan alınması için çabalarını sürdüreceğini ve bu konuda tüm imkanlarını seferber edeceğini belirtmiştir. Kayıp kişileri ve rehineleri, savaş esirlerini aramayla ilgili uluslararası grubun eski koordinatörü Avaz Hasanov da, naaşının iade edilmemesinin Cenevre Sözleşmeleri'ne aykırı olduğunu kaydetti. Azerbaycan hükûmeti Uluslararası Kızılhaç Komitesi'nin Bakü'deki temsilciliğine başvurdu. Buradaki daire başkanı İlaha Huseynova, bu talebi Erivan'da bulunan temsilcilik aracılığıyla Ermeni hükûmetine ilettiklerini belirtti. Komitenin Bakü temsilciliği, Mübariz İbrahimov'a ait olduğu iddia edilen elleri bağlı cansız bedene ait fotoğrafların internette dağıtıldığı bilgisini hem Cenevre'deki merkeze hem de Erivan'daki temsilciliğe iletti.[30] Azerbaycanlı siyaset bilimci Fariz İsmayilzade'ye göre yaşanan gerginlik savaşa yol açabilecek düzeydeydi.[33]
Kafkasya Dini Konseyi'nin 12. Şeyhülislamı Allahşükür Paşazade, Moskova ve Tüm Rusya Patriği Kirill aracılığıyla Ermeni Apostolik Kilisesi başkanı II. Karekin'e başvurarak bu konuda yardım istedi.[34] Eylül ayında II. Karekin, Mübariz İbrahimov'un naaşının Azerbaycan'a iade edilmesi için dönemin Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan ile bir araya geldi. Bazı siyaset bilimcileri ve politikacılar Katolikos'un bu konuda yanlış kişiye başvurduğuna inanıyordu. Onlar II. Karekin'in Sarkisyan yerine dönemin Dağlık Karabağ Cumhuriyeti başkanı Bako Sahakyan ile konuşması gerektiğini iddia ediyorlardı. Muhalefetteki Ermenistan Miras Partisi'nin parlamento grubu lideri Stepan Safaryan, "Ermenistan tarafı en azından bu konunun Ermenistan yetkililerine değil, Dağlık Karabağ yetkililerine yöneltilmesi gerektiğini anlamalıdır" açıklamasını yapmıştır.[23]
4 Ağustos'ta, çoğu Ağdamlı olan onlarca yerinden edilmiş kişi ve Birinci Karabağ Savaşı gazileri, Mübariz İbrahimov'un naaşının Ermeni yetkililerden iadesini talep ederek Bilesuvar'da bir protesto düzenledi. Bölge sakinleri kendi inisiyatifleriyle eyleme başladı. Katılımcılar, 15-20 hafif araba ve bir büyük otobüsle hareket etti, ellerinde Azerbaycan bayrakları, İbrahimov'un fotoğrafları ve üzerinde "Hamımız Mübarizik!" (Türkçe: Hepimiz Mübariziz!) yazılı slogan taşıyan pankartlar kaldırmıştırlar.[9][35]
Mübariz İbrahimov'un naaşının Ermenistan tarafından rehin tutulduğu dönemde hakkında birçok dezenformasyon yayıldı.[36] İnsan hakları savunucusu Avaz Hasanov'a göre hem Azerbaycan hem de Ermenistan durumu propaganda amacıyla kullanmaya çalıştı. "Azerbaycan'da askeri söylemin yoğunlaşması"nın Ermeni basınında sürekli yer aldığını söyleyen Hasanov, "Azerbaycan ateşkesi ihlal ederek bu söylemi güçlendirmeye çalışıyor" dedi. Dolayısıyla Hasanov'a göre "Ermeni basını böyle bir gerçeğin dünya kamuoyuna gösterilmesiyle ilgilendi". Bunun Ermeniler için gerekli bir konu olduğunu, çünkü bu şekilde "Azerbaycan barış görüşmeleri yürütüyor olsa da askerleri ön cephede dört savaşçımızı öldürüyor" diyebileceklerini ifade etti. Hasanov'a göre Ermenistan bu durumdan uluslararası propaganda, Azerbaycan ise iç propaganda için yararlanmıştır.[30]
Defni
27 Ekim 2010'da Rusya'nın Astrahan kentinde Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya cumhurbaşkanlarının üçlü toplantısında ortak deklarasyon imzalandı. Bu bildirgeye göre savaş esirlerinin değiştirilmesi ve ölenlerin cenazelerinin gecikmeksizin karşı tarafa teslim edilmesi gerekmekteydi.[37] Anlaşma, 4 Kasım'da yürürlüğe girdi.[38]
Mübariz İbrahimov ve 4 Eylül'de Terter bölgesi yönünde Ermenistan ordusuyla çıkan çatışmada ölen kıdemli üsteğmen Ferid Ahmedov'un naaşları,[39][40] 6 Kasım'da Ağdam'ın Baş Qərvənd köyü yakınında, Dağlık Karabağ Temas Hattı'nda, tarafsız bölgede Azerbaycan tarafına teslim edildi. Bu sürece Uluslararası Kızılhaç Komitesi ve Savaş Esirleri, Rehineler ve Kayıp Kişiler Devlet Komisyonu'nun temsilcileri de katıldı. Aynı zamanda Azerbaycan tarafı, ön bölgede hayatını kaybeden eski Ağdere rayonuna bağlı Sugovuşan'da yaşamış köylülerden 86 yaşındaki Gavrusha Arustamyan'ın naaşını da Ermenistan tarafına teslim etti.[41][42]
Ertesi gün Mubariz İbrahimov ve Ferid Ahmadov'un cenazeleri saat 12'de morgdan alınarak Taze Pir Camii'ye götürüldü ve burada cenazeler dini geleneklere göre defnedilmek üzere hazırlandı. Azerbaycan Sağlık Bakanlığı Adli Tıp Uzmanlığı ve Patolojik Anatomi Birliği'nden cenazelere, kalabalık ve ilgili devlet kurumlarının temsilcileri, Devlet Trafik Polisi araçları eşliğinde camiye kadar eşlik edildi. Şeyhülislam Allahşükür Paşazade, cenazeleri Taze Pir Camii'de karşıladı. Daha sonra her iki askerin naaşları Azerbaycan Savunma Bakanlığı'na götürüldü ve burada veda töreni düzenlendi. Törene başta cumhurbaşkanı İlham Aliyev olmak üzere çok sayıda asker ve sivil de katıldı.[21][43]
Mubariz İbrahimov ve Ferid Ahmedov, 7 Kasım'da Bakü'de bulunan II. Fahri Hiyabanı Mezarlığı'na oldukça geniş katılımlı bir törenle toprağa verildi.[7][44][45] Cenaze törenine katılan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, iki askerin anısına saygı duruşunda bulunarak Dağlık Karabağ sorununun güç kullanılarak çözülmesine ilişkin tehditlerini yineledi. Aliyev, Azerbaycan "ülkenin toprak bütünlüğünü askeri yollarla her an yeniden tesis edebilir" diye açıklama yaptı.[46] Ayrıca, Ermenistan'ı "Azerbaycan'ın tarihi toprakları" olarak adlandırdı.[47]
11 Kasım'da Taze Pir Camii'de İlham Aliyev adına Mübariz İbrahimov ve Ferid Ahmedov anısına tören düzenlendi. Törene askerlerin ebeveynleri, akrabaları, yakınları, Kafkasya Dini Konseyi Başkanı Şeyhülislam Allahşükür Paşazade, İçişleri, Savunma Bakanlıkları yöneticileri ve personeli, Bakü Valiliği, sosyo-siyasi figürler, aydınlar topluluğu ve kamu temsilcileri katılmıştır.[48]
Hatırası
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in 22 Temmuz 2010 tarihli kararnamesi ile Mübariz İbrahimov'a Azerbaycan'ın Ulusal Kahramanı unvanı verildi.[44][49][50] Kararnamede, Mübariz İbrahimov'a "Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bağımsızlığı ve toprak bütünlüğünün korunmasında gösterdiği olağanüstü hizmet ve cesaret nedeniyle" Milli Kahraman unvanının verildiği belirtildi. Ayrıca, Aliyev'in İbrahimov'un anısını yaşatmak için imzaladığı kararnamede şöyle deniyordu:
- 1. "Azerbaycan Bakanlar Kurulu Bilesuvar Rayonu'nun okullarından birine Mübariz İbrahimov'un adının verilmesini temin etsin."[51]
- 2. "Bilesuvar Valiliği Bilesuvar Rayonu'nda sokaklardan birine Mübariz İbrahimovun adının verilmesini temin etsin."[50][51][52]
15 Haziran 2011 tarihinde Azerbaycan Merkez Bankası sponsorluğunda Mübariz İbrahimov'un adını taşıyan okulun önünde 4 metrelik granit heykelinin açılışı yapıldı.[53][54] Mübariz İbrahimov, 2010 yılında ANS Şirketler Grubu tarafından Azerbaycan'da "Yılın Adamı" seçildi.[55]
İbrahimov'un naaşının rehin tutulduğu dönemde Azerbaycan'ın tüm şehirlerindeki binalar, otobüsler ve arabalar İbrahimov'un resimleriyle süslendi. Türkiye'de faaliyet gösteren Palmalı Şirketler Grubu'nun sahibi Mübariz Mansimov, tankerlerinden birine Mübariz İbrahimov'un adını verdi.[27] Şubat 2011'de Uluslararası Basın Merkezi'nde "Kaspi" gazetesinin Mübariz İbrahimov'a ithaf ettiği yazı yarışması düzenlendi. Yarışmayı 83 eser kazanmaya hak kazandı. Yazar ve düşünce yazarı Hafız Mirza'nın "Gayret" adlı öyküsü birinciliğe (1.000 manat) layık görüldü.[56] Hazar Denizi'nde 30 kilometre (19 mi) mesafeyi 8,5 saatte yüzen Lenkeranlı Elşan Salayev, başarısını Mübariz İbrahimov'a adadı.[57]
13 Kasım 2010'da Azerbaycan'ın güney bölgelerinden Bakü'ye araba yürüyüşü düzenlendi. Çoğunlukla dindar kişilerin düzenlediği yürüyüş, Mübariz İbrahimov ve Ferid Ahmedov'un anısına adandı. Eylem, Bakü'de ulusal kahramanların defnedildiği II. Fahri Hiyabanı Mezarlığı'nda devam etti.[7] Kasım 2015'te dindarlar Mübariz İbrahimov'u anmak için Şehitler Hiyabanı'na yürüdü. Bu kapsamda Müslüman İttihat Hareketi lideri Şii ilahiyatçı Taleh Bağırzade, Yasamal ilçe polis karakoluna çağrıldı, ardından Bağırzade'nin yardımcısı Elçin Gasimov da gözaltına alındı. Bu, onun destekçilerinin Sabuncu rayon polis teşkilatı önünde protesto yapmasına neden oldu.[58]
2014 yılında Azerbaycan toplumunun girişimiyle Kanada'nın Ottawa kentinde bulunan Minto Park'a Mübariz İbrahimov'un adını taşıyan bir anıt plaket dikildi.[59][60] 2016 yılında Sumgayıt'ta bir caddeye İbrahimov'un adı verildi.[61] 2016 yılında Azerbaycan Devlet Petrol ve Sanayi Üniversitesi'ne heykeli dikildi.[62]
2008 yılında Azerbaycan Savunma Sanayii Bakanlığı tarafından üretilen "İstiklâl" keskin nişancı tüfeği ailesinden ikinci 12,7 mm'lik tüfeğe onun onuruna "Mübariz" adı verildi.[63] Mayıs 2016'da Cemşid Nahçivanski Askerî Lisesi'nde Mübariz İbrahimov'un anısına askeri oyunlar düzenlendi. Azerbaycan Savunma Bakanlığı Basın Servisi'ne göre, öğrenciler koşma, el bombası atma, atış ve halat çekme dallarında yarıştı. Dereceye giren öğrenciler ödüllendirildi.[64]
Eylül 2010'da Bakü'de Mübariz İbrahimov'un yaşam öyküsünü anlatan bir belgesel film gösterildi.[23] Ayrıca, "Era" film stüdyosu onun hakkında Mübariz filmini çekti.[59] Mübariz İbrahimov hakkında, Mustafa Çemenli'nin Mübariz romanı, Elhan Elatlı'nın İntikam Gecesi romanı, Maarif Köçkü'nün Mübariz'in cesareti anlatı şiiri, Bakseyiş Abbasoğlu'nun Ölüm bir son değil... ya da sonsuzluğun şarkısı romanı, Cengiz Gacar'ın Turan bahaduru ve Zaur Ustacın Orientir yıldızı adlı eseri aittir.[59] Ayrıca, 28 Aralık 2016 tarihinde Azerbaycan Diller Üniversitesi'nde Azerbaycan Yazarlar ve Gazeteciler Birliği üyesi, Dünya Türk Halkları Kongresi Başkanı, yazar, profesör Yahya Caniyar'ın Mübariz İbrahimov'un hayatını anlatan Turan mübarizi adlı kitabının tanıtım töreni yapıldı.[65] Raset Pirisoyu, Mübariz İbrahimov'a ithaf edilmiş bir ağıt yazdı.[66] 2013 yılında yayınlanan Sakarya Fırat dizisinde Mübariz İbrahimov'un adı bir kaç kez anıldı.[67] 2014 yılında TRT 1 kanalında yayınlanan Kızıl Elma dizisinde kendisi hakkında bilgiler verilmiştir.[68] 2015 yılında sanatçı Vasif Saftarov tarafından filoloji filozofu Şamil Sadık'ın senaryosundan yola çıkarak Mübariz İbrahimov'u anlatan bir çizgi roman hazırlandı.[69] 2022 yılında Azerbaycan Gençlik ve Spor Bakanlığı'nın desteğiyle "Sanal Karabağ" Bilişim Gençlik Kamu Birliği tarafından Türkiye'de Mübariz İbrahimov'u anlatan bir animasyon filmi yapıldı.[70]
İkinci Karabağ Savaşı sırasında 4 Ekim 2020'de Mübariz İbrahimov'un öldüğü yer Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri'nin kontrolüne geçti ve burada Azerbaycan bayrağı göndere çekildi.[71]
Yaklaşım
Mübariz İbrahimov'un naaşının rehin tutulduğu dönemde Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, Azerbaycan tarafını "Mübariz İbrahimov'u kahraman gibi göstererek Ermenilere gözdağı vermekle" suçlamış, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ise "Savaşın kendi kanunları vardır. Biz bunu yapmadık. O tek başına askerlerinin koruduğu hendeği yok ederek ondan fazla işgalci askerini öldürdü ve kahramanca canını feda etti. Savaş kanunlarına göre taraflar Kahramanlarına saygılı davranmalıdır. Mübariz İbrahimov gerçek bir kahramanlık örneği gösterdi ve haklı olarak Ulusal Kahraman unvanını kazandı" açıklamasında bulunmuştur.[72]
Mübariz İbrahimov, Azerbaycan toplumunda ulusal bir kahraman haline geldi.[33] Silahlı Kuvvetlerin Kamu Denetleme Birliği Başkanı Emin Hasanlı, Mübariz İbrahimov'un "eylemiyle Azerbaycan'da ebedî yaşayacağını" söyledi.[73] Tam tersine, Ermenistan'da Mübariz İbrahimov "sabotajcı" ve "suçlu" olarak adlandırılarak geniş çapta şeytanlaştırıldı. İbrahimov'un katıldığı 2010 Çaylı çatışmaları, Ermeniler arasında, Azerbaycan'ın ayrılıkçı Dağlık Karabağ bölgesinin kontrolünü ele geçirmek için güç kullanmayı planlayabileceği yönünde endişeleri artırmıştı.[23]
Azerbaycanlı siyasi aktivist Toğrul İsaoğlu, Mübariz İbrahimov'un Ermenistan Silahlı Kuvvetleri'nde görev yapan askerî personeli herhangi bir emir almadan öldürmesini "itaatsizlik" olarak nitelendirdi. Ona göre Mübariz İbrahimov hayatta kalsaydı, Azerbaycan mevzuatına göre "görev yaptığı askeri birliği terk etmek" suçundan tutuklanacak ve yargılanacaktı.[74] Mübariz İbrahimov'un ölümü Azerbaycan'da yeni bir tartışma başlattı. Blog yazarı Reşad Babalı'ya göre, "ateşkesten sonra Mübariz gibi Ermenilerin arasına girip onları öldürenlerin sayısı az değildi" ama "isimsiz kahramanlar haline geldiler" ve "birçok kişi yaptıklarından dolayı devletin onlara muamelesinden şikâyetçiydi." yaptı". Babalı, "Mübariz İbrahimov'un güçlü vaazlarından rahatsız olanlar olduğunu" ve bunların bir kısmının "hükümet kendisini propaganda aracına dönüştürdüğü için yetkililerin de karışık savaşçının eylemlerinden nefret ettiğini" kaydetti.[75]
Kaynakça
Konu ile ilgili yayınlar
- İsmayılzadə, Fariz (Kasım 2011). "The Nagorno-Karabakh Conflict: Current Trends and Future Scenarios" [Dağlıq Qarabağ münaqişəsi: Mövcud tendensiyalar və gələcək ssenarilər] (PDF). IAI WORKING PAPERS (İngilizce). Istituto Affari Internazionali. 11 (29).
- "Armenia and Azerbaijan: Preventing War" [Ermənistan və Azərbaycan: Müharibənin qarşısının alınması] (PDF). International Crisis Group (İngilizce). Şubat 2011.
- Soğancıoğlu, Şeyma (2022). "İkinci Qarabağ müharibəsinin Türkiyə mətbuatında əks olunması: "Cümhuriyyət" və "Sabah" qəzetləri". Avrasya İncelemeleri Dergisi. 11 (1) (89–120). 10.26650/jes.2022.005. İkinci Karabağ Savaşının Türk Basınına Yansımaları: "Cumhuriyet" ve "Sabah" Gazeteleri.
- Karasıoğlu, İsa Kağan (2016). "Iranian Encounters in Azerbaijan: The Case of Nardaran" [İranın Azərbaycanda görüşləri: Nardaran məsələsi.] (İngilizce). Columbia University Press. doi:10.7916/D8NP24R3.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Mubariz Ibrahimov ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
