Rodos Heykeli
Rodos Heykeli (Grekçe: ὁ Κολοσσὸς Ῥόδιος, Ko kayıplar ve dev heykel anlamına gelir.)[1] Yunan güneş tanrısı Helios'un heykeliydi ve MÖ 280 yılında Lindoslu Haris tarafından Rodos'a dikilmiştir. Antik Dünyanın Yedi Harikasından biridir. Adayı, MÖ 305 yılında 1 yıl boyunca büyük bir orduyla kuşatmış olan Makedonyalı I. Demetrios Poliorketes komutanlığındaki Antigonitlerin saldırısına karşı şehrin başarılı savunmasını kutlamak için, tanrılara hediye olarak inşa edilmişti.
.jpg) | |
 | |
| Koordinatlar | 36°27′04″K 28°13′40″D / 36.45111°K 28.22778°D |
|---|---|
| Konum | Rodos Adası |
| Tasarlayan | Lindoslu Haris |
| Malzeme | Tunç |
| Yükseklik | 70 kübits veya 32 metre (105 fit) |
| Başlangıç tarihi | MÖ 292 |
| Tamamlanma tarihi | MÖ 280 |
Çağdaş tanımların çoğuna göre, heykel yaklaşık 70 kübits veya 32 metre (105 fit) yüksekliğindeydi –yaklaşık olarak tepeden ayağa modern Özgürlük Heykeli'nin yüksekliğinde– Antik dünyadaki en uzun heykeldir. Tunçtan yapılmış, yapımı 12 yıl sürmüş ve MÖ 280 yılında tamamlanmıştır.[2] MÖ 226 Rodos depremi sırasında bazı kısımları korunmuş olmasına rağmen yıkılmıştır. Belirli bir kehanete göre Rodoslular onu tekrar inşa etmedi.[3] John Malalas, Hadrian'ın hükümdarlığı sırasında heykeli yeniden diktiğini yazdı,[4] ama yanılıyordu.[5] Suda'ya göre Rodoslular, heykeli adaya diktikleri için Koloseliler (Κολοσσαεῖς) olarak anılırdı.[6]
653'te I. Muâviye komutasındaki bir Arap kuvveti Rodos'u fethetti ve İtirafçı Theophanes Chronicle'ına göre,[7] heykel tamamen yok edildi ve kalıntılar satıldı;[8] bu güvenilmez bir bilgi olabilir.
2008'den bu yana, Rodos Limanı'nda yeni bir Colossus inşa etmek için henüz gerçekleşmemiş bir dizi teklif açıklandı, ancak orijinal anıtın asıl yeri hâlâ tartışmalıdır.[9][10]
Heykelin şekli yapılan çizimler ve anlatılanlardan yola çıkarak hazırlanmış, Fransız heykeltıraş Frederic Auguste Bartholdi New York'ta bulunan Özgürlük Heykeli'ni Rodos Heykeli'den esinlenerek yapmıştır.[11]Liman girişinde duran heykelin bacaklarının arasından gemilerin geçtiği şeklinde bir söylence vardır ancak o zamanların yapım teknikleri ve malzemeleriyle böyle bir heykelin yapılmasının mümkün olmadığı düşünülmektedir.[kaynak belirtilmeli]
Rodos Kuşatması
.jpg)
MÖ dördüncü yüzyılın başlarında, I. Ptolemy ile müttefik olan Rodos, ortak düşmanları I. Antigonus Monophthalmus tarafından düzenlenen kitlesel bir istilayı önledi.
MÖ 304'te Ptolemaios tarafından gönderilen gemilerden oluşan bir yardım kuvveti geldi ve Makedonyalı Demetrius (Antigonus'un oğlu) ve ordusu, kuşatma ekipmanlarının çoğunu geride bırakarak kuşatmayı terk etti. Rodoslular, zaferlerini kutlamak için geride bıraktıkları ekipmanı 300 talents karşılığında sattılar[12] ve parayı koruyucu tanrıları Helios'un devasa bir heykelini yapmak için kullanmaya karar verdiler. İnşaat, daha önce büyük ölçekli heykellerle uğraşan Rodos'taki Lindoslu Chares yönetimine bırakıldı. Öğretmeni heykeltıraş Lysippos, Yaşlı Plinius'a göre kırk arşın yüksekliğinde bir bina (72 fit) inşa etmişti.[13] Zeus'un Tarentum'daki bronz heykelinden bile büyüktü.
İnşaat
İnşaat MÖ 292'de başladı. Bir dereceye kadar farklılık gösteren eski hesaplar, yapının, deriyi oluşturmak için pirinç plakaların sabitlendiği demir bağlantı çubuklarıyla inşa edildiğini anlatıyor. Rodos liman girişinin yakınında 15 metre (49 fit) beyaz mermer kaide üzerinde duran yapının içi, daha sonra inşaat ilerledikçe taş bloklarla dolduruldu. MÖ yaklaşık 150'de Bizanslı Philo'nun ve MS yaklaşık 50'de Pliny (Plineus Caius Secundus) hesapları kırık kalıntıların görüntülenmesine dayanmaktadır. Diğer kaynaklar, Rodos Heykeli'nin limandaki bir mendireğin üzerine yerleştirildiğini söyler. Çağdaş tanımların çoğuna göre, heykelin kendisi yaklaşık 70 arşındı veya 32 metre (105 fit) boyundaydı.[14] Demirin ve bronzun çoğu, Demetrius'un ordusunun geride bıraktığı çeşitli silahlardan ve terk edilmiş ikinci kuşatma kulesinden yeniden dövüldü. İnşaat sırasında alt katların etrafında iskele için kullanılmış olabilir.
Bizanslı Philo De septem mundi miraculis'te, Chares'in, "heykeli yerinde yatay sıralar halinde dökerek ve ardından her bölümün etrafına devasa bir toprak yığını yerleştirerek yarattığını" yazdı. "Tamamlandı, böylece bitmiş iş birikmiş toprağın altına gömüldü ve bir sonraki parçanın dökümü aynı seviyede yapıldı."[15]
Modern mühendisler, heykelin inşası için zamanın teknolojisine (deprem mühendisliğinin modern ilkelerine dayanmayan) Philo ve Pliny'nin hesaplarına dayanan makul bir hipotez öne sürdüler.[16]
Kaidenin en az 18 metre (59 fit) çapında ve dairesel veya sekizgen olduğu söylendi. Ayaklar taşa oyulmuş ve birbirine perçinlenmiş ince bronz levhalarla kaplanmıştır. Yayılan yatay bir konuma yerleştirilmiş sekiz dövme demir çubuk, ayak bileklerini oluşturdu ve giderek küçülürken bacakların hatlarını takip edecek şekilde yukarı döndü. Kenarları içe dönük, ayrı ayrı dökülmüş kavisli bronz plakalar 1,5 metre (60 in) kare, bir dizi halka oluşturmak üzere döküm sırasında oluşturulan deliklerden perçinlerle birleştirildi. Alt plakalar dizine kadar 25 milimetre (1 in) kalınlığında ve dizden karına 20 milimetre (3⁄4 in) kalınlığındaydı, üst plakalar ise omuz, boyun vb. eklemlerde ek kuvvetin gerekli olduğu yerler dışında kalındı.
Arkeolog Ursula Vedder, heykelin geleneksel Yunan yöntemleri izlenerek büyük bölümler halinde döküldüğünü ve Philo'nun açıklamasının "antik Yunanistan'da arkeolojinin kanıtladığı durumla uyumlu olmadığını" öne sürdü.[15]
Ayakta duran dev (MÖ 280–226)
On iki yıl sonra, MÖ 280'de heykel tamamlandı. Yunan şiir antolojilerinde korunan, Rodos Heykeli için gerçek ithaf metni olduğuna inanılan metindir;[17]
| “ | Αὐτῷ σοὶ πρὸς Ὄλυμπον ἐμακύναντο κολοσσὸν
χάλκεον ἁνίκα κῦμα κατευνάσαντες Ἐνυοῦς
οὐ γὰρ ὑπὲρ πελάγους μόνον κάτθεσαν, ἀλλὰ καὶ ἐν γᾷ,
τοῖς γὰρ ἀφ' Ἡρακλῆος ἀεξηθεῖσι γενέθλας
| „ |
Türkçesi:
| “ | Sana, ey Güneş, Dorian Rodos halkı, savaş dalgalarını yatıştırıp düşmandan aldıkları ganimetlerle şehirlerini taçlandırdıktan sonra Olimpos'a kadar uzanan bu bronz heykeli diktiler. Sadece denizlerde değil, karada da özgürlük ve bağımsızlığın güzel meşalesini yaktılar. Herakles'in torunları için deniz ve kara hakimiyeti aittir. | „ |
Çöküş (MÖ 226)
Heykel, MÖ 226'da meydana gelen bir depremde yıkılan liman ve ticari binalar da dahil olmak üzere, Rodos'un büyük bir bölümünde ciddi hasara yol açana kadar 54 yıl ayakta kaldı.[18] Heykel dizlerinden kırılarak karaya devrildi. III. Ptolemy heykelin yeniden inşası için ödeme yapmayı teklif etti, ancak Oracle of Delphi Rodosluları Helios'u gücendirdikleri konusunda korkuttu ve heykeli yeniden inşa etmeyi reddettiler.
Galeri
Eskiden Rodos Heykelinin olduğu yer, Rodos - Mandraki
1745 tarihli gravürde "Rodos Heykeli" bu şekilde betimlenmiş.
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Colossus of Rhodes ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
