San Francisco
San Francisco ([sˈan.frˈansˌisko]) (resmi adıyla City and County of San Francisco), Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletinin kuzeyindeki San Francisco Körfezi Bölgesi'nin en önemli kültürel, ticari ve finansal merkezi.
| San Francisco, Kaliforniya | |
|---|---|
City and County of San Francisco San Francisco Şehri ve Kontluğu | |
 | |
 Bayrak  Mühür | |
Takma adlar: Körfezde Şehir, S.F., Frisco, Batının Paris'i[1] | |
Sloganlar: "Oro en Paz, Fierro en Guerra" "Barışta Altın; Savaşta Demir" | |
.svg) San Francisco Kontluğu'nun Kaliforniya içindeki konumu. | |
  San Francisco, Kaliforniya San Francisco'nun ABD'deki konumu. | |
| Ülke |  ABD |
| Eyalet |  Kaliforniya |
| Konsolide Sehir ve Kontluk | San Francisco Sehri ve County |
| Assisili Francesco adına | Kurulma:29 Haziran 1776 Şehir olma:15 Nisan 1850[2] |
| Kurucu | Tegmen José Joaquin Moraga ve Francisco Palóu |
| İdare | |
| • Tür | Konsey ve Belediye Başkanı |
| • Belediye Başkanı | London Breed (D) |
| Yüzölçümü | |
| • Şehir ve County | 600,6 km² |
| • Su | 479,2 km² (185 mil²) |
| Rakım | 16 m |
| Nüfus (2013)Nüfus Tahmini | |
| • Şehir ve County | 825.111 |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| • Kent | 3.273.190 |
| • Metropol | 4.335.391 |
| Zaman dilimi | UTC-08.00 (PST) |
| • Yaz (YSU) | UTC-07.00 (PDT) |
| Alan kodu | 415 |
Resmî site www.sfgov.org | |
Şehir, San Francisco Yarımadası'nın kuzeyine kurulmuştur. Şehrin batısında Büyük Okyanus, kuzey ve doğusunda ise San Francisco Körfezi bulunur. Kaliforniya'da idari bakımdan San Francisco Konsololide Edilmiş Şehir ve Kontluğu niteliğini taşıyan tek şehirsel yerel idare birimidir. Bu idari bölgenin yüzölçümü resmen 600,6 km2 olup bunun %79,79'u su alanı ve San Francisco Yarımadası'nın kuzeyinde bulunan 121,4 km2'si ise kara alanıdır.[3]
1776 yılında İspanyollar, bugün Golden Gate Köprüsü'nün bulunduğu yere bir kale ve adı Assisili Francesco ile anılan bir Hristiyan misyonerlik binası yaptı. 1848'de başlayan Kaliforniya Altına Hücum döneminde şehir çok hızlı bir şekilde büyüdü ve kısa sürede Batı Kıyısı'nın en büyük şehri konumuna ulaştı. San Francisco 1906 yılında meydana gelen yıkıcı deprem ve yangınlarla adeta yok oldu, fakat kısa sürede tekrar inşa edildi. II. Dünya Savaşı boyunca San Francisco Pasifik Cephesi'ne çok sayıda asker göndermiştir. Savaştan sonra; görevdeki askerlerin dönüşü, büyük göç dalgası, bölgedeki liberalcilik akımı ve diğer faktörlerle şehir hızla büyümüştür. Gelişen hippi akımı, gay hakları hareketi ile San Francisco, Birleşik Devletler içerisinde liberalizmin adeta kalesi durumuna gelmiştir.
Günümüzde San Francisco bir uluslararası finans, ulaşım ve kültür merkezidir. Şehir ayrıca yaz sisleri, dik kayaları, ilginç tramvay sistemi, Çin mahalleleri ve içlerinde Golden Gate Köprüsü'nü de bulunduran modern ve Viktorya Mimarisi ile popüler bir turizm merkezidir.
San Francisco dünyanın cinsel kölelik merkezlerinden biridir.[4]
Tarih
San Francisco şehrine ait en eski yerleşim ile ilgili arkeolojik kanıtlar, ilk yerleşimin MÖ 3000 yılında yapıldığını gösterir.[5] Ohlone yerlileri bölgeyi Kuzey Kaliforniya'yı 6. yüzyıl civarı ele geçirmişlerdir.[6] Bu kabilelerin bulunduğu bölgelere, 16. yüzyılın başından itibaren İspanya tarafından göz dikildi. Böylece bölge halkı 1769'a kadar Avrupalılarla göreceli olarak ilişkilerde bulundular. 1769'dan itibaren Gaspar de Portola'nın liderliğini üstlendiği bir grup Yukarı Kaliforniya'yı sömürgeleştirmek için bir takım keşiflerde bulundular ve San Francisco Körfez Bölgesi'nin varlığını öğrendiler.[7] Yedi yıl sonra, 1776'da, Juan Bautista de Anza tarafından yönetilen bir grup keşifçi, daha sonraları José Joaquin Moraga tarafından kurulacak olan San Francisco Garnizonu için arazi belirlediler. Aynı yıl, Fransisken misyoneri Francisco Palóu, Assisili Francesco Misyonerlik Binası'nı (Mission Dolores) kurdu.[8] Ohlone yerlilerinden bir kabile olan ve bölgede çok sayıda yerleşim yeri bulunan Yelamular bölgedeki misyonerlik faaliyetleri ile Katolik mezhebine geçmiştir.
Bölge, 1821'de İspanya'dan bağımsızlığını kazanarak Meksika'nın bir parçası haline geldi. Meksika yönetimi altındaki bölgede misyonerlik faaliyetleri kademeli olarak azaltıldı ve bölge özelleştirildi. 1835'te İngiliz William Richardson bölgenin ilk bağımsız çiftliğini Portsmouth Meydanı civarına kurdu.[9] Richardson, bölgenin belediye başkanı Francisco de Haro ile bölgenin planlamasını yaptı ve bölgeyi Yerba Buena adıyla Amerikan yerleşimcilerine açtı. Komodor John D. Sloat, Meksika-Amerika Savaşı savaşı sırasında, 7 Temmuz 1846'da Kaliforniya'yı Birleşik Devletler'e katmak istedi ve Yüzbaşı John B. Montgomery bu amaca iki gün sonra ulaştı. Yerba Buena adı ertesi yıl San Francisco olarak değiştirildi[10] ve Meksika bölgeyi savaş sonunda resmi olarak Birleşik Devletler'e terk etti. San Francisco tersane ve liman açısından bir cazibe merkezi olmasına rağmen zorlu coğrafyası ile hala küçük bir yerleşim merkeziydi.[11]
Kaliforniya Altına Hücumu bir sel gibi altın arayıcılarını bölgeye çekti. Altın arayıcıları San Francisco'dan, şehrin hısım şehri Benicia'ya kadar biriktiler.[12] Bölgenin çok sayıda insan çekmesiyle 1848'de 1.000 civarı olan nüfus 1849'da 25.000'e ulaşmıştı.[13] Zenginlik vaadi o kadar büyüktü ki San Francisco limanına ulaşan gemi tayfaları, limana gelir gelmez gemilerini yüzüstü bırakarak hızla limandan uzaklaşıyor; altın aramaya koyuluyorlardı.[14] Kaliforniya kısa sürede imtiyazlı eyalet oldu ve Birleşik Devletler Ordusu San Francisco Körfezi'nin güvenliğini sağlamak amacıyla Golden Gate bölgesinde Fort Point Kalesini ve Alcatraz Adası'na bir hisar kurdu. Bölgede gümüşün bulunması ile nüfus inanılmaz derecede arttı.[15] Sürekli şehre gelen madenciler ile şehir geniş bir alana yayıldı. Kanunsuzluk yaygın hale geldi ve şehrin Barbary Coast kısmı cinayet, fuhuş ve kumarıyla kötü bir nam saldı.[16]
Girişimciler, Altına Hücum'dan kaynaklanan zenginliklerini kullanmak istediler. Bu girişimler içinde ilk kazananlar ilk fark edileni 1852'de kurulan Wells Fargo olmak üzere bankacılık sektörü ve demiryolu sektörüydü. San Francisco Limanı'nın gelişmesi ile şehir bir ticaret merkezi haline geldi. Bölge halkının ihtiyaçlarına cevap vermek adına birçok firma açılmıştı. Bunlardan bazıları Levi Strauss'in kurduğu kumaş mamülleri ticarethanesi ve Domingo Ghirardelli'nin kurduğu çikolata fabrikasıdır. Şehre yeni göç eden işçiler, şehrin çok dilli olmasına neden oldu. Demiryollarında çalışan Çinliler, Çin Mahallesi'ni kurdular. İlk tramvay 1873 yılında Clay Street'te faaliyete geçmiştir. Şehirdeki Viktorya evleri bu dönemde şeklini almaya başlamış ve şehrin sivil liderlerinin bölgeye bir park açılması ile ilgili kampanyaları, Golden Gate Parkı'nın planlanması ile sonuçlamıştır. San Franciscolular nitelikli okullar, kiliseler, tiyatrolar gibi sosyal yaşam binaları inşa etmişlerdir.[17] Sonraki yüzyılda; San Francisco, dikkat çekici stili, görkemli otelleri ve Nob Hill'deki gösterişli köşkleri ile bilinir oldu.[18]
18 Nisan 1906'da saat 5.12 sularında, büyük bir deprem San Francisco'yu ve Kuzey Kaliforniya'yı vurdu. Birçok binanın sarsıntıdan yıkılmasıyla birlikte, gaz hatlarındaki kopmalar yangına sebep oldu. Yangın şehre yayıldı ve birkaç gün kontrol altına alınamadı. Su şebekesinin servis dışı kalmasıyla beraber; askeri birimler yangını frenlemek adına bir yangın önleme şeridi oluşturmaya karar verdiler ve dinamitle bazı binaları patlattılar.[20] San Francisco'nun özünü de oluşturan şehir merkezi de dahil olmak üzere kentin dörtte üçü küle döndü.[21] Yayımlanan raporda 498 kişinin yaşamını yitirdiğini açıklansa da, günümüz tahminleri bu sayının 3000'den fazla olduğunu gösteriyor.[22] Şehrin o günkü nüfusu olan 400.000 kişinin yarısından fazlası da evsiz kalmıştır.[23] Evsizler geçici olarak Golden Gate Parkı'na, sahile ve birçok yere geçici çadırlar kurmuşlardır. Birçok insan bölgeyi terk ederek Doğu Körfezi'ne göç etmiştir.
Yıkılan şehir çok hızlı bir şekilde yeniden inşa edildi. San Franciscolular, şehri en kısa sürede yeniden inşa etmeyi, şehrin tamamını kare şeklinde dizayn etmeye tercih ettiler.[24] Amadeo Giannini'nin daha sonra Amerika Bankası adını alacak olan İtalya Bankası geçim kaynağı yok olmuş insanlara kredi verdi. Nob Hill'de yıkılan köşklerin yerine büyük oteller inşa edildi. Belediye Binası yeniden yerinde yükseldi ve şehir Panama Kanalı'nın açıldığı gün 1915'te yeniden doğumunu kutladı.[25]
Takip eden yıllarda şehir finansal bir merkez olma durumunu sağlamlaştırdı; 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı gerçekleştiğinde hiçbir San Francisco menşeli banka batmadı.[26] Gerçekten de kriz San Francisco'yu teğet geçmişti. Krizin tepe noktasında dahi San Francisco, iki devasa mühendislik projesini; San Francisco – Oakland Körfez Köprüsü'nü ve Golden Gate Köprüsü'nü sırasıyla 1936 ve 1937 yıllarında bitirmişti. Bu periyotta daha önceleri askeri amaçla kullanılan Alcatraz, yüksek derecede suç işleyen Al Capone gibi mahkûmlara ev sahipliği yapan bir cezaevine dönüştürüldü. San Francisco yeniden kazandığı azametini Dünya Fuarı'nı gerçekleştirerek göstermiştir.
II. Dünya Savaşı boyunca San Francisco Tersanesi Pasifik Cephesi'ne yapılan operasyonlar için merkez konumuna geldi.[27] Savaş yüzünden birçok insan askere alındı. Savaş sonrasında göreve gidenler geri döndü ve bunların yerine çalışmaya gelenlerin çoğu şehirde kalmayı tercih ettiler. Birleşmiş Milletler kuruluş belgesi olan Birleşmiş Milletler Sözleşmesi 1945 yılında Konferans bu kentte imzalandı. Yine Japonya ile savaşı bitiren antlaşması da 1951 yılında bu kentte imzalanmıştır.
_enters_San_Francisco_Bay,_December_1942.jpg)
1950'ler ve 60'larda, kentsel dönüşüm projesiyle özellikle şehrin batı tarafında geniş bir yıkım ve yeniden inşa gerçekleşti. Daha önceleri vatandaşlar tarafından karşı çıkılan ve yapımı durdurulan çevre yolu projeleri hayata geçirildi.[28] 1972 yılında Transamerica Piramidi yapıldı[29] ve 1980'lerdeki Manhattanlılaşma ile şehir merkezi bölgelerinde yüksek yapılı gökdelenler yükseldi.[24] Bölgedeki liman aktiviteleri Oakland'a kaydı ve şehir turizme döndü. Turizm şehir ekonomisinin en önemli gelir kalemi oldu. Banliyölerdeki hızlı büyüme ile San Francisco büyük bir demografik değişime uğradı. Şehirdeki en büyük grup olan beyaz nüfus şehri terk etti ve Amerika Birleşik Devletleri'ne Asya ve Latin Amerika'dan yeni göç eden insanlar şehrin en büyük nüfus grubunu oluşturdular.[30][31] Bu süreçte San Francisco karşıt kültürlerin kavşağı konumuna geldi. 1950'lerde Beat Kuşağı San Francisco Rönesansı'nı gerçekleştirdiler ve North Beach semtine yerleştiler.[24] 1960'lar boyunca Hippiler Haight-Ashbury'de toplandılar ve 1967'de Summer of Love'da doruk noktalarına ulaştılar.[32] 1970'lerde şehir gay hakları hareketinin merkezi konumuna geldi. The Castro kent bölgesi, gay belediyesi haline geldi.[33]
1989 Loma Prieta depremi, Körfez Bölgesi'nde yıkıma ve yaşam kayıplarına neden oldu. Deprem San Francisco'da özellikle Marina ve South of Market bölgelerindeki binalarda hasara neden oldu. Embarcadero Çevre yolu ve Merkezi Çevre yolu çöküntülere uğradı. Bütün bunlar; şehrin tarihi bölgelerini ıslah etmesine neden oldu.
1990'ların sonuna kadar olan süreçte internet teknolojisinin gelişmesi yeni bir iş sahasının oluşmasına ve birçok yeni şirketin açılmasına vesile oldu. Yatırımcıların ve bilgisayar mühendislerinin, daha sonra satış ve pazarlama uzmanlarının şehre göçü ile sosyal manzara değişti. Şehrin fakir bölgeleri hızla zenginleşti. 2001 yılında gelişen olumsuz olaylarla, kurulmuş birçok şirket battı ve bu şirketin elemanları şehri terk etti. Buna karşın yüksek teknoloji ve yatırımcılık, San Francisco ekonomisinin dayanak noktasını oluşturmaya devam etmektedir.[34]
Demografi
San Francisco konsolide şehir ve kontluğu sınırları içinde bulunan toplam nüfus (2013 Nüfus Tahmini itibarıyla) 825.111 kişi olup böylece bu sınırlar içindeki nüfus yoğunluğu 6.800 kişi/km2 olmaktadır. Böylece bu sınırlar içinde San Francisco, Kaliforniya eyaleti içinde bulunan (200.000'den daha fazla nüfuslu olarak tanımlanan) büyük şehirlerden en yoğun nüfuslu olanıdır ve New York Şehrinden sonra tüm ABD'de ikinci sırada nüfus yoğunluğu olan büyük şehir olmaktadır. Nüfus sayısına göre ise San Francisco Kaliforniya eyaletinde (Los Angeles, San Diego ve San Jose'den sonra) dördüncü sırada ve tüm ABD şehirleri içinde ise 15. kalabalık şehir sırasında olmaktadır. Şehir ile varoşları ile birlikte oluşan "Şehirleşmiş Büyük San Francisco" nüfusu 3.273.190 kişi ve "ABD Nüfus Sayım Bürosu"'nun metropoliten bölge tanımlamasına göre 9.128 km2 yüzey alanlı "San Francisco Metropoliten Bölgesi"'nin nüfusu yaklaşık 4.335.391 kişi olduğu tahmin edilmiştir. Bunlardan daha büyük "San Francisco Körfezi Bölgesi Birleşik İstatistik Bölgesi" veya "San Jose-San Francisco-Oakland" bölgesinin nüfusunun ise yaklaşık 8.4 milyon kişi olduğu bildirilmektedir.
Semtler
San Francisco Golden Gate Köprüsü'nü haritanızın tepesine aldığınızda karşınıza aslında son derece düzgün yapılanmış bir şehir çıkacaktır. Doğusunda Golden Gate’e gidene dek birçok Pier (rıhtım), köprü girişinin batısında ise Pasifik’in en güzel manzaralarını sunan sahil yolları mevcuttur. Toplu taşımanın kolaylıkla sağlandığı bu şehirde, (yine Kaliforniya eyaletinde bulunan Los Angeles’a nazaran çok küçük olduğu için) bir bölgeden diğerine geçiş kolay ve çabuktur. Coit Tower ve Twin Peaks’den şehrin hemen tümünü kuşbakışı görebilir, Fisherman’s Wharf’tan Alcatraz’a bakarken mahkûmların bu kadar kısa mesafeyi yüzerek neden kaçmadığına hayret edebilirsiniz. Russian Hill, Nobb Hill, China Town ve Golden Gate Park şehri ilk ziyaret edenlerin gözbebeği olmayı hak eder. Kaliforniya şarabının tadına bakmak için doğru bölgedesiniz. Öte yandan komşuluk, aile ve ghetto yaşamın kaynaştığı Mission Street ise Hispanik, Yakındoğu ve Siyah kültürün izlerini taşır.
Ekonomi
Akademisyen Rob Wilson'a göre San Francisco, şehrin Kaliforniya Altına Hücum'daki popülaritesinden önceki durumuyla da bir küresel şehirdi.[35] Bu tür şehirler, etnik kümelenme, uluslararası bağlantı ağları ve teknolojik yeniliklerin yakınsaması ile nitelendirilir.[36] San Francisco gibi küresel şehirlerin karmaşık olduğu ve yüksek düzeyde yetenek ile düşük ücretli geniş işçi kitleleri gerektirdiği düşünülür. Etnik şehirde genellikle alt sınıf mahalleler ve yeni gelişen binalarıyla pahalı mahalleler arasında bölünme yaratılır. Bu da çoğu göçmen olan ve her ikisi de artan sayıdaki fırsatlardan etkilenen mavi yakalı işçilerin yanı sıra yüksek eğitimli, beyaz yakalı bireylerden oluşan bir nüfus yaratır.[37] Bu fırsatlar için rekabet, dünya merkezlerinde büyümeyi ve uyumu zorlar.[38]
San Francisco, finansal hizmetler, turizm ve (giderek artan bir şekilde) yüksek teknoloji dahil olmak üzere çok çeşitli profesyonel hizmetlere yayılmış istihdam ile çeşitlendirilmiş hizmet ekonomisine sahiptir.[39] 2016 yılında, çalışanların yaklaşık %27'si profesyonel iş hizmetlerinde; %14'ü eğlence ve ağırlamada; %13'ü devlet hizmetlerinde; %12'si eğitim ve sağlık hizmetlerinde; %11'i ticaret, ulaşım ve kamu hizmetlerinde; ve %8'i finansal faaliyetlerde idi.[39] 2019'da beş eyalette San Francisco metropol alanı GSYİH, reel olarak %3,8 artarak 592 milyar dolara ulaştı.[40][41] Ayrıca, 2019'da 14 ilçenin San Jose–San Francisco–Oakland birleşik istatistik alanının GSYİH'si 1.086 trilyon dolardı,[41] CSA'lar arasında 3. sırada ve 16 ülke'nin hepsinin çok önündeydi. 2019 itibarıyla, San Francisco İlçesi ABD'de (3,142 ilçe arasında) 7. en yüksek gelirli ilçeydi ve kişi başına düşen kişisel gelir 139,405$ idi.[42] Marin County, doğrudan Golden Gate Köprüsü üzerinden kuzeye ve San Mateo County, Yarımada, sırasıyla 6. ve 9. en yüksek gelirli ilçelerdi.
Kaliforniya'da altına hücumun mirası San Francisco'yu yirminci yüzyılın başlarında Batı Kıyısı'nın başlıca bankacılık ve finans merkezi yaptı.[43] Finans bölgesi'ndeki Montgomery Caddesi, San Francisco Federal Rezerv Bankası'na, Wells Fargo şirket merkezine ve artık feshedilmiş Pasifik Kıyısı Menkul Kıymetler Borsası 'na ev sahipliği yapan "Wall Street of the West" olarak tanındı.[43] Bankacılık hizmetlerini orta sınıf için erişilebilir hale getirmede öncü olan Bank of America, San Francisco'da kuruldu ve 1960'larda şirket merkezi için 555 California Street adresinde dönüm noktası niteliğindeki modern gökdeleni inşa etti. Birçok büyük finans kurumu, çok uluslu banka ve risk sermayesi şirketi şehirde yerleşmiştir veya bölgesel merkezleri vardır. 30'dan fazla uluslararası finans kurumu,[44] altı Fortune 500 şirketi,[45] ve hukuk, halkla ilişkiler, mimarisi ve tasarım dahil olmak üzere profesyonel hizmetlerden oluşan geniş bir destek altyapısı ile San Francisco, Alfa(-) Dünya Şehri olarak belirlendi.[46] 2017 Küresel Finans Merkezleri Endeksi, San Francisco'yu dünyanın altıncı en rekabetçi finans merkezi olarak sıraladı.[47]
1990'lardan bu yana, San Francisco'nun ekonomisi finans ve turizmden giderek büyüyen yüksek teknoloji, biyoteknoloji ve tıbbi araştırma alanlarına doğru çeşitlendi.[48] Teknoloji meslekleri, 1990'da San Francisco ekonomisinin sadece yüzde 1'ini oluşturuyordu, 2010'da yüzde 4'e ve 2013 sonunda yüzde 8'e yükseldi.[49] San Francisco, 1990'ların dot-com balonu ve ardından 2000'lerin (onyıl) sonlarında sosyal medya patlaması sırasında İnternet'in yeni kurulan şirketler merkezi haline geldi.[50] 2010'dan bu yana San Francisco, yakındaki Silikon Vadisi ile karşılaştırıldığında risk sermayesi yatırımlarından artan bir pay aldı ve 2013'te 4.58 milyar ABD Doları değerinde 423 finansman çekti.[51][52][53] 2004 yılında, şehir Mission Bay mahallesinde, Kaliforniya Üniversitesi, San Francisco (UCSF)'nun ikinci kampüsü ve hastanesinin bulunduğu bölgede büyümeyi teşvik etmek için biyoteknoloji şirketleri[54] için bordro vergi muafiyetini onayladı. Mission Bay, UCSF Tıp Merkezi, Kaliforniya Rejeneratif Tıp Enstitüsü, Kaliforniya Kantitatif Biyolojik Bilimler Enstitüsü ve Gladstone Enstitüleri'nin yanı sıra 40'tan fazla özel-sektör yaşam bilimleri şirket kuruluşuna ev sahipliği yapar.[55]
Şehirdeki en büyük işveren, şehrin işgücünün %5,6'sını (31,000+ kişi) istihdam eden şehir yönetiminin kendisidir ve onu 25,000'den fazla çalışanı olan UCSF takip eder.[56] En büyük özel sektör işvereni, 2018 itibarıyla 8,500 çalışanıyla Salesforce'dur.[57] 10'dan az çalışanı olan küçük işletmeler ve serbest meslek sahibi firmalar şehir kuruluşlarının %85'ini oluşturur ve[58] 1000'den fazla çalışanı olan firmalar tarafından istihdam edilen San Fransiskanların sayısı 1977'den bu yana yarı yarıya azaldı.[59]
Ulusal big box ve formula retail zincirlerinin şehre büyümesi, siyasi ve sivil fikir birliği ile kasıtlı olarak zorlaştırıldı. San Francisco'da küçük özel sektöre ait işletmeleri desteklemek ve şehrin benzersiz perakende kişiliğini korumak amacıyla Küçük İşletme Komisyonu, yerel ekonomide perakende doların daha çok payını korumak için 2004 yılında bir tanıtım kampanyası başlattı,[60] ve Süpervizörler Kurulu, San Francisco seçmenleri tarafından onaylanan bir çabayla formül retail kuruluşlarının dükkân açabileceği mahalleleri sınırlamak için planlama kodunu kullandı.[61][62] Bununla birlikte, 2016 yılına kadar San Francisco, bir İş Dostu Anketinde küçük işletmeler tarafından düşük puan aldı.[63]
Birçok ABD şehri gibi, San Francisco bir zamanlar 1969'da yaklaşık 60,000 işçi çalıştıran önemli bir imalat sektörüne sahipti ancak 1980'lerde neredeyse tüm üretim daha ucuz yerlere gitti.[64] 2014 itibarıyla San Francisco 2011'den bu yana ikiye katlanan 500 şirkette 4,000'den fazla imalat işiyle imalatta küçük bir canlanma gördü. Şehrin en büyük imalat işvereni Anchor Brewing Company ve en büyük gelire göre Timbuk2'dir.[64]
Teknoloji
San Francisco, 1990'ların internet patlaması sırasında teknolojik güdümlü ekonomik büyüme için bir merkez haline geldi ve bugün hâlâ dünya şehir ağında önemli bir konuma sahiptir.[36][38] "yeni ekonomi"ye yönelik yoğun yeniden geliştirme, işletmeyi daha teknolojik hale getirir. 1999 ve 2000 yılları arasında, iş büyüme oranı %4.9 idi ve teknoloji firmaları ve internet içerik üretiminde 50,000'den fazla iş yaratıldı.[36] 2000'lerin ortalarında sosyal medyanın yönlendirdiği ikinci teknolojik patlamada San Francisco, Apple, Google, Facebook ve Twitter gibi şirketlerin teknoloji ofislerini kurmak ve çalışanlarının yaşaması için bir yer haline geldi.[65] O zamandan beri, teknoloji istihdamı artmaya devam etti. 2014 yılında, San Francisco'nun teknoloji istihdamı 2010 ile 2014 arasında yaklaşık %90 oranında büyüyerek Silikon Vadisi'nin aynı dönemdeki %30'luk büyüme oranını geride bıraktı.[66]
Teknoloji sektörünün Körfez Bölgesi'ndeki hakimiyeti uluslararası düzeyde tanınmakta ve dünyanın her yerinden yeni işletmeleri ve genç girişimcileri çekmeye devam etmektedir.[66] San Francisco artık yeni teknoloji girişimleri için dünyanın en önemli şehri olarak kabul ediliyor.[67] Bölgeye girişim sermayesinde yakın zamanda 7 milyar dolarlık bir yatırım yapıldı.[66] Bu başlangıç şirketleri, şehrin iyi eğitimli bir vatandaşa sahip olmasına yardımcı olan teknoloji endüstrisinde çalışmak isteyen iyi eğitimli bireyleri işe alıyor. San Fransiskenlerin %50'den fazlası dört yıllık üniversite diplomasına sahiptir, bu nedenle şehir, nüfusunun eğitim düzeyi açısından üst sıralarda yer almaktadır.[65]
Eğitim
.jpg)
Kolejler ve üniversiteler
San Francisco'daki Kaliforniya Üniversitesi, tamamen sağlık ve biyomedikal bilimler alanında lisansüstü eğitime ayrılmış Kaliforniya Üniversite sistemi'nin tek kampüsüdür. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en iyi beş tıp fakültesinden biridir.[68]
Kaliforniya üniversitesi, Kaliforniya'nın bir numaralı, ülkenin ise 5 numaralı hastanesi olan UCSF Tıp Merkezi'ni işletir.[69] UCSF büyüklükte il ve ilçe yönetiminden sonra ikinci sırada olup büyük bir işverendir.[70][71][72] UCSF San Francisco'da 20'den fazla tesis işletmektedir.[73]
43-akre (17 ha) büyüklükteki Mission Bay kampüsü, Parnassus Heights'taki asıl tesisini tamamlarak 2003 yılında açılmıştır. Kampüs, Biyoteknoloji ve yaşam bilimleri girişimciliğini destekleyen araştırma alanlarını ve tesislerini kapsar.[74]
1878'de Civic Center'da kurulan Kaliforniya Üniversitesi Hukuk fakültesi, Kaliforniya'nun en eski hukuk fakültesidir.[75] San Francisco'nun iki Kaliforniya Üniversite kurumu, Hukuk, Bilim ve Sağlık Politikası üzerine UCSF/UC Hukuk SF Konsorsiyumunda resmi bağlantı kurmuştur.[76]
San Francisco Eyalet Üniversitesi, Kaliforniya Eyalet Üniversite sisteminin parçasıdır ve Merced gölü'nün yakınındadır.[77] Okulun yaklaşık 30.000 öğrencisi vardır ve 100'den fazla disiplinde lisans, yüksek lisans ve doktora derecesi verilir.[77]
Ana tesisi Ingleside bölgesindeki City College of San Francisco, ülkedeki en büyük iki yıllık devlet kolejleri'ndendir. Yaklaşık 100.000 kayıtlı öğrencisi vardır ve kapsamlı sürekli eğitim programı sunar.[78]
.JPG)
1855 yılında kurulan Lone Mountain'daki özel bir Cizvit üniversitesi olan San Francisco Üniversitesi, San Francisco'daki en eski yüksek öğrenim kurumudur ve Mississippi Nehri'nin batısında kurulmuş en eski üniversitelerdendir.[79]
Golden Gate Üniversitesi, 1901 yılında kurulan ve Finans Bölgesi'nde özel, mezhepsel olmayan, karma eğitim veren bir üniversitedir.
13.000 kayıtlı öğrencisiyle Academy of Art University, ülkedeki en büyük sanat ve tasarım enstitüsüdür.[80] 1871'de kurulan San Francisco Art Institute Mississippi'nin batısındaki en eski sanat okulu'dur.[81]
Potrero Hill'in kuzeyindeki California College of the Arts'nda mimarlık, güzel sanatlar, tasarım ve yazarlık programları vardır.[82]
Batı Yakası'ndaki tek bağımsız müzik okulu olan San Francisco Müzik Konservatuvarı'nda orkestra enstrümanları, oda müziği, kompozisyon ve orkestra şefliği dallarında dereceler verilir.
Le Cordon Bleu programıyla bağlantılı California Culinary Academy, mutfak sanatları, fırıncılık ve pastacılık sanatları ile konaklama ve restoran yönetimi alanlarında programlar sunar.
1968 yılında kurulan California Institute of Integral Studies, Profesyonel Psikoloji ve Sağlık ile Bilinç ve Dönüşüm okullarında çeşitli yüksek lisans programları sunar.
Kardeş şehirler
San Francisco'nun resmen 19 tane kardeş şehri vardır:
Abidjan, Fildişi Sahili
Amman, Ürdün
Assisi, İtalya
Bangalore, Hindistan
Barselona, İspanya
Cork, İrlanda
Hayfa, İsrail
Ho Chi Minh Kenti, Vietnam
Kraków, Polonya
Manila, Filipinler- Napoli, İtalya
Osaka, Japonya
Paris, Fransa
Seoul, Güney Kore
Şanghay, Çin
Sidney, Avustralya
Taipei, Tayvan
Selanik, Yunanistan
Zürih, İsviçre
Panoramalar
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
- San Francisco resmi websitesi8 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- DMOZ Open Directory Projesi "San Francisco" maddesi (İngilizce)
- Wiki Voyage websitesi "San_Francisco" maddesi4 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- San Francisco Fotoğraflı Gezi Rehberi
- http://madeinatlantis.com/travel/san_francisco.htm 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- San Francisco Resimleri (İngilizce)
- "Work and Travel USA" websitesi San Francisco Rehberi (İngilizce)
| SAN FRANCISCO'dan yönler | |||||||||||
| Sausalito | Berkeley, Richmond | ||||||||||
| Büyük Okyanus |
| Alameda, Oakland | |||||||||
| Brisbane, Daly City | |||||||||||
| SAN FRANCISCO KONTLUĞU (COUNTY)'den yönler | |||||||||||
| Marin County | Contra Costa County | ||||||||||
| Büyük Okyanus |
| Alameda County | |||||||||
| San Mateo County | |||||||||||