Gordon Moore
Gordon Earle Moore (talaffuzi: Gordon Erl Mur; 1929-yil 3-yanvar — 2023-yil 24-mart) amerikalik ishbilarmon va muhandisdir. 1968-yili Robert Noyce bilan birgalikda Intel korporatsiyasiga asos solgan. Bundan tashqari, Moore qonunini ishlab chiqqan[1][2][3][4][5].
| Gordon Moore | |
|---|---|
.JPG) Moore 2004-yilda | |
| Tavalludi | 3-yanvar 1929-yil San-Fransisko, Kaliforniya, AQSh |
| Vafoti | 24-mart 2023-yil (94 yoshda) Gavayi, AQSh |
| Fuqaroligi |  AQSh |
| Ish joylari | Intel Gordon va Betty Moore Jamgʻarmasi Kaliforniya texnologiya instituti Johns Hopkins universiteti Amaliy fizika laboratoriyasi |
| Institutlar | Berkeley universiteti (Kaliforniya) (bakalavr) Kaliforniya texnologiya instituti (PhD) |
| Tezis sarlavhasi | I. Infrared Studies of Nitrous Acid, The Chloramines and Nitrogen Dioxide II. Observations Concerning the Photochemical Decomposition of Nitric Oxide (1954) |
| Mashhur ishlari | Intel Moore qonuni Gordon va Betty Moore Jamgʻarmasi |
2023-yilning fevraliga koʻra, Moorening boyligi $7 milliardga baholangan[6].
Taʼlimi
Moore Kaliforniyaning San-Fransisko shahrida dunyoga kelgan. Bolaligi Pescadero shahrida oʻtgan. Kaliforniyadagi Berkeley universitetiga oʻqishini koʻchirishidan oldin San Jose davlat universitetida ikki yil tahsil olgan[7]. Berkeley universitetida 1950-yili kimyo boʻyicha bakalavrlik darajasini olgan[8].
1950-yilning sentyabrida Moore Kaliforniya texnologiya institutida oʻqishni boshlagan[9]. 1954-yilda esa uni tamomlab, PhD (falsafa doktori) darajasini olgan[10][8][11].
1953-yildan 1956-yilgacha Johns Hopkins universitetining Amaliy fizika laboratoriyasida ishlagan[8].
Faoliyati
Fairchild Semiconductor Laboratory
Moore Massachusetts texnologiya instituti va Kaliforniya texnologiya instituti bitiruvchisi William Shockley rahbarligi ostida Beckman Instruments shirkatining „Shockley Semiconductor Laboratory“ laboratoriyasida maʼlum muddat ishlagan. Biroq, Shockley bilan kelishmovchiliklar ortidan Moore, Julius Blank, Victor Grinich, Jean Hoerni, Eugene Kleiner, Jay Last, Robert Noyce va Sheldon Robertsdan iborat muhandislar jamoasi — „makkor sakkizlik“ „Shockley Semiconductor Laboratory“ laboratoriyasidan ketishgan va Fairchild Semiconductor korporatsiyasiga asos solishgan[12][13].
Moore qonuni
1965-yili Moore Fairchild Semiconductor korporatsiyasida research and development (R&D) direktori boʻlib ishlay boshlagan. 1965-yilning 19-aprelida „Electronics“ jurnalida chop etilgan maqolada Moore integral sxemadagi komponentlar (tranzistorlar, rezistorlar, diodlar yoki kondensatorlar) soni har yili ikki barobar ortib borishini kuzatib, bu oʻsish surati keyingi oʻn yilda ham davom etishini taxmin qilgan[14]. 1975-yilga kelib esa integral sxemadagi komponentlar soni har yilda emas, balki har ikki yilda ikki barobar ortishini taʼkidlagan[15]. Carver Mead „Moore qonuni“ degan iborani ommalashtirgan. Moorening prognozi texnologik oʻzgarishlarning koʻplab sohalariga keng qamrovli taʼsir oʻtkazgan[1][13].
Intel
1968-yilning iyulida Robert Noyce va Moore Intel (avvalboshda nomi „NM Electronics“ boʻlgan) korporatsiyasiga asos solishgan[16][17]. Moore ushbu korporatsiyada 1975-yilga qadar ijrochi vitse-prezident lavozimida faoliyat yuritgan. 1979-yilning aprelidan esa korporatsiyaning raisi va bosh ijrochi direktoriga aylangan. 1997-yilda faxriy rais (chairman emeritus) unvonini olgan[18].
Vafoti
Moore 2023-yilning 24-martida 94 yoshida Gavayidagi uyida vafot etdi[19].
Manbalar
Havolalar
 | Vikiomborda Gordon Moore haqida turkum mavjud |
- Center for Oral History. „Gordon E. Moore and Jay T. Last“. Science History Institute.
- Brock, David C.; Lécuyer, Christophe. Gordon E. Moore and Jay T. Last, Transcript of an Interview Conducted by David C. Brock and Christophe Lécuyer at Woodside, California on 20 January 2006. Chemical Heritage Foundation, 20-yanvar 2006-yil.
- Moore, Gordon E.. „The Accidental Entrepreneur“. Engineering & Science (1994-yil yoz), s. 23–30. Qaraldi: 8-yanvar 2015-yil.
- Kaplan, David A.. „Gordon Moore's journey“. Fortune (24-sentabr 2012-yil). Qaraldi: 2015-yil 8-yanvar.
- „1996 Horatio Alger Award Winner Gordon E. Moore“. Horatio Alger Association. 2015-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-yanvar 2015-yil.
- „Gordon E. Moore Retired Chief Executive Officer and Chairman of the Board, Chairman Emeritus“. Intel. 21-oktabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 2-mart.