Kontent qismiga oʻtish

Indoneziya — Yaponiya munosabatlari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Indoneziya — Yaponiya munosabatlari

Indoneziya

Yaponiya
Diplomatik vakolatxona
Indoneziya elchixonasi Tokioda. Yaponiya elchixonasi Jakartada.
Elchixona
Indoneziyaning Yaponiyadagi elchisi Heri Ahmadiy (2020) Yaponiyaning Indoneziyadagi elchisi Kenji Kanasugi (2020).

Indoneziya va Yaponiya diplomatik munosabatlarni 1958-yilda oʻrnatgan. Ikkala davlat ham tarixiy, iqtisodiy va siyosiy aloqalarni birlashtirgan Osiyo davlatidir. Ikkala xalq ham Ikkinchi Jahon urushida qiyin davrni boshdan kechirishgan. Ikkinchi Jahon urushi davrdagi Gollandiyaning Sharqiy Hindistoni (Indoneziya) Yaponiyaning imperator armiyasi tomonidan uch yarim yil davomida egallab olingan[1]. Yaponiya Indoneziyaning asosiy savdo sherigi hisoblanadi. Yaponiya Indoneziyaning eng yirik eksport hamkori, shuningdek, Yaponiya xalqaro hamkorlik agentligi orqali Indoneziyaga rivojlanish yordamining asosiy sarmoyadori hisoblanadi. Indoneziya Yaponiyaga suyultirilgan gaz kabi tabiiy resurslarning muhim yetkazib beruvchisidir. Ikkala davlat ham G20 va Osiyo-Tinch okeani iqtisodiy hamkorlik tashkiloti aʼzolaridir. Bugungi kunda Indoneziyada 11 000 ga yaqin yaponiyalik muhojir boʻlsa, Yaponiyada 24 000 ga yaqin Indoneziya fuqarolari ishlamoqda va oʻqimoqda.

Indoneziyaning Tokioda elchixonasi va Osakada konsulligi bor. Yaponiyaning Jakartada elchixonasi, Surabayada bosh konsulligi va Medan, Denpasar hamda Makassarda konsulliklari bor.

2017 BBC Jahon Xizmati Xalqaro fikr soʻrovi Yaponiya taʼsiriga mamlakatlar boʻyicha qarashlar(ijobiy — salbiy boʻyicha tartiblangan)
Soʻrovda qatnashgan mamlakatlarijobiysalbiyneytralfarq
Xitoy bayrogʻi Xitoy
22%
75%
3-53
 Ispaniya
39%
36%
253
 Turkiya
50%
32%
1818
 Pokiston
38%
20%
4218
 Hindiston
45%
17%
3828
 Rossiya
45%
16%
3929
 Peru
56%
25%
1931
Nigeriya bayrogʻi Nigeriya
57%
24%
1933
 Buyuk Britaniya
65%
30%
535
 Meksika
59%
23%
1836
 Keniya
58%
22%
2036
 Germaniya
50%
13%
3737
 Indoneziya
57%
17%
2640
 AQSh
65%
23%
1242
 Yunoniston
52%
9%
3943
 Fransiya
74%
21%
553
 Braziliya
70%
15%
1555
 Avstraliya
78%
17%
561
 Kanada
77%
12%
1165

Tariximanbasini tahrirlash

Tilshunos Ann Kumar (2009) baʼzi avstroneziyaliklar Yaponiyaga koʻchib oʻtishgan, ehtimol Yavaʼdan elita guruhi va yapon-ierarxik jamiyatni yaratgan. Olib borilgan tadqiqotlar natijasida avstroneziya va yapon oʻrtasidagi 82 ta mantiqiy qarindoshlikni aniqlagan[2].

Indoneziyaning Yaponiyadagi elchixonasi

Mustamlaka davri munosabatlarimanbasini tahrirlash

Oda Nobunaga Daimyo hukmronligi davrida, Sengoku davrida Nagasaki shahrida XVI asrda barcha katolik missionerlarining surgun qilinishi bilan katolik mamlakatlari savdogarlari ham mamlakatdan quvib chiqarildi. Ular bilan birga yarim yapon va yarim yevropalik bolalari ham ketishga majbur boʻldi. Koʻpchilik Jagataraga (Jakarta) yuborilgan.

Jagatara Oharu (Jakartalik Oharu) yoki Jeronima Haru Marino (Jeronima Simonsen) (1625-yil Nagasaki? - 1697-yil aprel, Bataviyada) 72 yoshida Yaponiyadan haydalgan. Keyinroq Gollandiyaning Sharqiy Hindistonidagi Bataviyaga joylashdi.

XVII asr boshlarida yapon koʻchmanchilari birinchi marta Gollandiyaning Sharqiy Hindistoni (Indoneziya)ga joylashganligi qayd etilgan. Kattaroq toʻlqin XVII asrda, Qizil muhr kemalari (qizil muhrlangan harflar patenti bilan Janubi-Sharqiy Osiyo portlariga yoʻl olgan yapon qurolli savdo yelkanli kemalari) Janubi-Sharqiy Osiyoda savdo qilganda paydo boʻldi. 1898-yilda Gollandiya Sharqiy Hindiston mustamlakachilik yozuvlari Gollandiya Sharqiy Hindistonida 614 yapon istiqomat qilganini koʻrsatadi (166 erkak, 448 ayol)[3]. Yaponiya aholisining oʻsishi bilan 1909-yilda Bataviyada Yaponiya konsulligi tashkil etildi, ammo dastlabki bir necha yil ichida uning aholisi statistikasi noaniq boʻlgan[4]. 1920-yillarning oxiridan boshlab Okinava baliqchilari Sulavesi shimoliga joylasha boshladilar. Manadoda 1939-yilga kelib 18 oʻquvchi boʻlgan yapon boshlangʻich maktabi mavjud edi[5]. 1938-yilga kelib Indoneziyada jami 6349 yapon yashagan[6].

1942-yilda Yaponiya imperiyasi Janubi-Sharqiy Osiyo mamlakatlariga, jumladan Indoneziyaga ham bostirib kirdi. Yaponlar Gollandiya qoʻshinlarini magʻlub etib, Borneo, Yava, Sumatera va Niderlandiyaning asosiy neft qazib olish zonalarini (Gollandiyaning yangi Gvineyasi (zamonaviy Indoneziyaning Papua viloyati; shuningdek, mis qazib olishga ham qulay edi)) egallab olishdi. Koʻpchilik Yavaning tub aholisi tomonidan yaponlar ozodlik qahramonlari sifatida kutib olindi. Koʻpgina mahalliy aholi mahalliy Yava bashoratining amalga oshishini koʻrdi. Yaponlar Indoneziyada millatchilik tuygʻusining tarqalishini ragʻbatlantirdilar. Lekin bu Indoneziya mustaqilligini altruistik qoʻllab-quvvatlashdan koʻra koʻproq Yaponiyaning siyosiy ustunligi uchun qilingan boʻlsa-da, bu yordam Indoneziyaning yangi institutlarini va Sukarno kabi yuqori siyosiy rahbarlarni yaratdi. Indoneziya millatchi rahbarlarini yollash orqali yaponlar Indoneziyani qoʻllab-quvvatlashga va Indoneziya xalqini Yaponiya urush harakatlarini qoʻllab-quvvatlashga safarbar qilishga harakat qilishdi. Yaponiyaning Indoneziyani bosib olish tajribasi mamlaatning qaysi hududiga qaratilganiga qarab oʻzgarib turardi. Urush uchun zarur deb hisoblangan hududlarda yashaganlarning koʻpchiligi qiynoqlar, jinsiy qullik, oʻzboshimchalik bilan hibsga olish, qatl qilish va boshqa urush jinoyatlarini boshdan kechirgan. Oʻlim darajasi juda yuqori boʻlgan Yaponiya harbiy loyihalari uchun minglab odamlar Indoneziyadan majburiy mehnat yoki romusha sifatida olib ketilgan.

Gʻarbiy Ittifoq kuchlariga qarshi urushda Indoneziya xalqidan harbiy yordam olish uchun Yaponiya indoneziyalik yoshlarni harbiy tayyorgarlik va qurollar bilan taʼminlash, shu jumladan PETA (Pembela Tanah Air — Vatan himoyachilari) deb nomlangan koʻngillilar armiyasini shakllantirish orqali Indoneziya millatchilik harakatini qoʻllab-quvvatlay boshladi). Urushdan soʻng indoneziyalik yoshlarning yapon harbiy mashgʻulotlari dastlab Yaponiya imperiyasining qulashi uchun mahalliy aholini qoʻllab-quvvatlashga qaratilgan edi. Biroq, keyinchalik bu harbiy tayyorgarlik Indoneziya Respublikasi uchun 1945-yildan 1949-yilgacha boʻlgan milliy inqilob davrida muhim boylikka aylandi.

1945-yilda yaponiyaliklar magʻlubiyat yoqasida boʻlganida, gollandlar Indoneziyadagi oʻz hokimiyatlarini tiklashga harakat qilishdi va yapon armiyasidan Indoneziyada „qonun va tartibni saqlashni“ soʻradilar[7]. Gollandiyaliklar uchun afsuski, yaponlar Indoneziya millatchilariga oʻzini oʻzi boshqarishga tayyorgarlik koʻrishga yordam berishni maʼqul koʻrdilar. 1944-yil 7-sentabrda, urush yaponiyaliklar uchun yomon kechayotgan bir paytda, Bosh vazir Kuniaki Koiso Indoneziyaga mustaqillik berishni vaʼda qildi, ammo Bosh vazir bu mustaqillik sanasini aniq belgilamadi[8]. 1945-yil 29-aprelda Yaponiyaning 16-armiyasi BPUPK (yaponcha: Dokuritsu Junbi Chou-sakai; Mustaqillikka tayyorgarlik ishlari boʻyicha tergov qoʻmitasi), Yaponiya tomonidan tashkil etilgan qoʻmita „Yava oroli hukumati mintaqasida mustaqillikka tayyorgarlik koʻrish“ boʻyicha ish olib boradi[9]. Tashkilot 1945-yil 29-aprelda Yavadagi 16-armiya qoʻmondoni, general-leytenant Kumakichi Xarada tomonidan tashkil etilgan. ,Unda Indoneziya mustaqilligi bilan bogʻliq masalalar muhokama qilindi, lekin 1945-yil 17-avgustda Indoneziyaning mustaqillik eʼlon qilinishi Yaponiyaning rasmiy yordamisiz Sukarno va Hatta tomonidan mustaqil ravishda amalga oshirilgan[10].

Mustaqillikdan keyingi munosabatlarmanbasini tahrirlash

Yaponiya elchixonasi (oʻngda) Jl. Thamrin, Markaziy Jakarta.

Yaponiya istilosi tugagandan soʻng, taxminan 3000 yaponiyalik Imperator armiyasi askarlari Indoneziyada qolishni va Indoneziya milliy inqilobida Gollandiya mustamlakachilariga qarshi mahalliy xalq bilan birga kurashishni tanladilar; Guruhning taxminan uchdan bir qismi oʻldirilgan, ularning koʻplari Kalibata Qahramonlar qabristoniga dafn etilgan, yana uchinchisi janglar tugaganidan keyin Indoneziyada qolishni tanlagan, ularning baʼzilari Indoneziya mustaqilligi qahramonlari sifatida ulugʻlanadi[11][12].

Inqilobdan keyin Indoneziyaning mustaqilligi 1949-yil oxiriga kelib tan olindi. 1950-yillarning oʻrtalarida San-Fransisko kelishuvi imzolangandan soʻng Yaponiya va Indoneziya oʻrtasidagi urush tovonlari toʻgʻrisida muzokaralar boshlandi va 1958-yilda tovon toʻlash toʻgʻrisidagi bitim va diplomatik munosabatlarning ochilishi bilan yakunlandi. Indoneziya Respublikasi va Yaponiya oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlar rasman 1958-yil aprel oyida oʻrnatilgan.

1970-yillarda yapon ishlab chiqaruvchilari, ayniqsa elektronika sohasi vakillari Indoneziyada fabrikalar tashkil qila boshladilar; bu yaponiyalik muhojirlarning yangi toʻlqini, asosan, yirik yapon korporatsiyalari bilan bogʻliq boʻlgan menejerlar va texnik xodimlarning migratsiyasini ragʻbatlantirdi[13]. Yaponiya avtomobilsozlik sanoati ham Indoneziya bozorida hukmronlik qila boshladi va bugungi kunda yapon avtomobil ishlab chiqaruvchilari Indoneziyadagi eng katta bozor ulushlariga ega. Bir vaqtning oʻzida yapon isteʼmol mahsulotlari ham Indoneziya bozoriga kela boshladi.

Biroq, Yaponiyaning Indoneziya ustidan iqtisodiy hukmronligi xalq muxolifatiga olib keldi, bu esa 1974-yil 15-yanvarda Yaponiyaga qarshi va xorijiy sarmoyalarga qarshi namoyishlar hamda tartibsizliklarga olib keldi. Bu Malari hodisasiga (indonezcha qisqartmasi: Malapetaka Limabelas Januari yoki „Oʻn besh yanvar falokati“) aylanib ketdi. Yaponiya Bosh vaziri Kakuey Tanakaning 1974-yil 14-17-yanvar kunlari Jakartaga davlat tashrifi paytida malari hodisasi roʻy berdi.

1980-yillardan XXI asrgacha davom etgan munosabatlar natijasida Indoneziyadagi yapon investitsiyalari doimiy ravishda oʻsib bordi.

Mamlakatni taqqoslashmanbasini tahrirlash

MamlakatIndoneziya IndoneziyaYaponiya Yaponiya
Hudud1,904,569 km2377,973 km2
Aholi261 115 456 (2016)126 440 000 (2016)
Aholi zichligi138/km2334/km2
Poytaxt Jakarta Tokio
Eng katta shaharJakarta — 10 075 310 (30 214 303 metro)Tokio — 13 839 910 (38 140 000 metro)
HukumatUnitar prezidentlik konstitutsiyaviy respublikaUnitar parlamentar konstitutsiyaviy monarxiya
Til (lar)Indoneziya (rasmiy)yapon (milliy); Davlat darajasida rasmiy til yoʻq
Dinlar86,7 % islom, 10,72 % nasroniylik, 1,7 % hinduizm, 0,8 % buddizm, 0,03 % konfutsiylik51,8 % sintoizm — dinsizlar, 34,9 % buddizm, 4,0 % Kyoxa Shinto , 2,3 % xristianlik va boshqalar.
Etnik guruhlar42,6 % yava, 15,4 % sundan, 3,4 % malay, 3,3 % madurez, 3 % batak, 2,7 % minangkabau, 2,5 % betavi, 2,4 % bugis va boshqalar.94,9 % Yamato, 1,5 % Uchinaanchu, 0,6 % koreyslar, 0,5 % xitoylar, 0,2 % filippinlar, 0,2 % braziliyaliklar, 0,1 % aynular va boshqalar.
YaIM1,074 trillion dollar (nominal, 2018-yil);5,167 trillion dollar (nominal, 2018-yil);
Aholi jon boshiga YaIM4 051 dollar (nominal, 2018-yil);40 105 AQSh dollari (nominal, 2018-yil);
YaIM oʻsish sur’ati5,1 % (2017)1,0 % (2018)
Asosiy sanoat tarmoqlariPalma yogʻi, koʻmir, neft, toʻqimachilikAvtomobil, elektronika, mashinasozlik, poʻlat
Ishchi kuchi125 million (2016)65 million (2017)
Inson taraqqiyoti indeksi0,718 (Yuqori)0,909 (juda yuqori)

Iqtisodiy aloqalarmanbasini tahrirlash

2012-yilda Indoneziyada 1200 dan 1300 tagacha yapon korporatsiyasi faoliyat yuritgan, Indoneziyada 12 000 ga yaqin yapon fuqarolari yashagan. Yaponiya oʻnlab yillar davomida Indoneziyaga, xususan, avtomobilsozlik, elektron mahsulotlar, energetika va togʻ-kon sanoati sohalariga sarmoya kiritib kelmoqda. Indoneziya Respublikasi tashkil topgunga qadar yaponlar Indoneziyaga tabiiy resurslarning muhim manbai sifatida qarashgan. Yaponiyaning tabiiy resurslarga boʻlgan ehtiyoji Ikkinchi Jahon urushi paytida harbiy bosqinchilik natijasida xalqni janubga yanada kirib borishiga sabab boʻlgan. Bugungi kunda Indoneziya Yaponiyaning tabiiy kauchuk, suyultirilgan gaz, koʻmir, minerallar, qogʻoz pulpasi, qisqichbaqalar va orkinos kabi dengiz mahsulotlari va qahva uchun asosiy yetkazib beruvchi hisoblanadi. Anʼanaga koʻra Indoneziya yapon avtomobil va elektron tovarlarning asosiy bozori sifatida qaraladi. Yaponiya korxonalari uchun Indoneziya arzon ishlab chiqarish kuchlari mavjud joy boʻlib kelgan, shuningdek, ishlab chiqarish operatsiyalari uchun zarur boʻlgan turli xil tabiiy resurslar manbai boʻlgan. Indoneziyada 1000 ga yaqin yapon kompaniyasi ishlaydi, ularda 300 000 ga yaqin kishi ishlaydi[14]. Yirik yapon fabrikalari Jakartaning sharqida, Bekasi, Cikarang va Karawang, Gʻarbiy Yavada yuqori konsenratsiyalarda joylashgan.

Indoneziyada daromadlar, aholining koʻpligi va iste’mol tovarlari iste’molining ortishi natijasida Yaponiyaning Indoneziyaga toʻgʻridan-toʻgʻri sarmoya kiritilishining yangi tendensiyasi paydo boʻldi. Binobarin, Yaponiyaning toʻgʻridan-toʻgʻri investitsiyalari endi anʼanaviy sektorlar bilan cheklanib qolmay, balki chakana savdo, ommaviy axborot vositalari va isteʼmol mahsulotlari sohalarini ham oʻz ichiga oladi.  Ootoya, Yoshinoya, Sukiya va Ebisu Curry kabi yapon restoranlari tarmogʻi, Sogo, AEON va MUJI kabi moda, chakana savdo va maishiy texnika doʻkonlari hamda Books Kinokuniya kabi kitob doʻkonlari Indoneziya bozoriga yaqinda kirib keldi. Taisho Pharmaceutical Co. yaqinda Bristol Myers Indoneziyani sotib oldi.  Ushbu yangi korporatsiyalarning sarmoyasi bir nechta yapon kompaniyalarining muvaffaqiyati bilan ragʻbatlantirilmoqda. Ajinomoto Indoneziyada 50 million dollarlik yangi zavod qurishni rejalashtirmoqda.

2007—2011-yillardagi oʻzaro savdo hajmining tendensiyasi yiliga oʻrtacha 11,97 foizga oʻsganligini koʻrsatdi, chunki oʻzaro tovar ayirboshlash koʻrsatkichlari 2007-yildagi 30,15 milliard AQSh dollaridan 2011-yilda 53,15 milliard AQSh dollarigacha sezilarli oshganligini koʻrsatmoqda. 2018-yilda ikki davlat oʻrtasidagi tovar ayirboshlash hajmi qariyb 37,44 milliard dollarni tashkil etdi va Yaponiya Indoneziyaning Xitoydan (72,67 milliard dollar) keyin ikkinchi yirik savdo sherigi sifatida qayd etildi[15].

2020-yil 20-oktabrda Yaponiya Bosh vaziri Yosixide Suga Indoneziyaga[16] tashrif buyurdi. Yosixide Suga Indoneziyaga koronavirus pandemiyasi yuzaga keltirgan iqtisodiy inqirozni yengishda yordam berish uchun Janubi-Sharqiy Osiyo davlati prezidenti Joko Vidodo bilan muzokaralar olib borishda unga 50 milliard Yen (473 million dollar) miqdorida past foizli kreditlar berishga vaʼda berdi[17].

Madaniy almashinuv va turizmmanbasini tahrirlash

JGSDF(Yaponiyaning quruqlikdagi oʻzini-oʻzi mudofaa kuchlari) askarlari 2004-yil Ache sunamisidan keyin tabiiy ofatlarga yordam berish paytida yordam tarqatmoqda.

Yapon madaniyati Indoneziyada yapon oshxonasi, kimono, origami, samuray va karate kabi anʼanaviy oʻziga xos xususiyatlardan tortib, manga, anime, videooʻyinlar, J-pop va driftingning motorsport kabi zamonaviy madaniyatigacha yaxshi tanilgan. Doraemon, Power Rangers va Crayon Shinchan kabi mashhur yapon animatsion dasturlari, shuningdek, Super Mario, Street Fighter va Final Fantasy kabi videooʻyinlar 1990-yillarning oxiridan boshlab indoneziyaliklar orasida mashhurlikka erishdi. Jakartada joylashgan JKT48 mashhur pop guruhi Yaponiyadagi AKB48 guruhining birinchi xorijdagi qardosh guruhi edi. Koʻplab yaponlar ham Indoneziya madaniyatiga qiziqish bildirishgan. Batik, gamelan va Indoneziya raqslari kabi Indoneziya madaniy piktogrammalari yaponiyaliklarning eʼtiborini tortadi. Bali va Borobudur yapon sayyohlari uchun mashhur yoʻnalishlarga aylangan: Yaponiya Balidagi eng yirik turizm manbalaridan biridir.

85 000 dan ortiq indoneziyaliklar yapon tilini oʻrganishadi, bu Janubi-Sharqiy Osiyodagi eng koʻp va dunyoda oltinchi oʻrinda turadi. Indoneziyaliklarning yapon tiliga boʻlgan qiziqishi 1980-yillardan beri Indoneziyadagi yapon biznesining koʻpayishi va Indoneziyaga yaponiyalik sayyohlarning koʻpligi tufayli kuchaygan. Yapon tilini bilish indoneziyalik talabalar va ishchilar uchun pul topishda foydalidir.

Jakartada Grand Wijaya Center va Blok M yaponiyalik muhojirlarga xizmat koʻrsatadigan korxonalar klasterlariga ega, jumladan, import qilingan oziq-ovqat mahsulotlarini sotadigan restoranlar va supermarketlar ham bor[18]. Yapon uslubidagi biznes – koʻngilochar ob’ektlarning koʻpligi natijasida Blok M va Melawai Raya koʻchasi atrofidagi hudud Jakartaning „Kichik Tokio“ nomi bilan mashhur boʻlgan[19].

2014-yilda Yaponiya hukumati Yaponiya va Indoneziyadagi odamlar oʻrtasidagi almashinuvni kuchaytirish maqsadida oddiy biometrik pasportga ega boʻlgan Indoneziya fuqarolari uchun ham viza talablarini bekor qildi[20].

Yaponiyaning Indoneziyadagi sobiq elchisi Masafumi Ishii bir nechta Indoneziya oshxonalarini yaxshi koʻrishi bilan mashhur. Ishii Instagramda ovqatlanish faoliyatini tez-tez namoyish qilib turadi, bu Ishiini Indoneziya va Yaponiyada (xususan, Indoneziya) mashhur qilgan[21][22].

Yaponiya taraqqiyot yordamimanbasini tahrirlash

Yaponiya Indoneziyaga taraqqiyot yordamining eng yirik xayriyachilaridan biri hisoblanadi; Ushbu rivojlanish yordami Yaponiya xalqaro hamkorlik agentligi (JICA) va xalqaro agentliklar, xususan, Osiyo taraqqiyot banki orqali amalga oshiriladi. ASEAN davlatlari orasida Indoneziya Yaponiyaning Rivojlanish uchun rasmiy yordamini oluvchi eng yirik davlat hisoblanadi[23]. 1967-yildan 2007-yilgacha qirq yil davomida Yaponiyaning Indoneziyaga yordami birinchi navbatda Indoneziya boʻyicha hukumatlararo guruh, keyinroq Indoneziya boʻyicha maslahat guruhi doirasida amalga oshirilgan.

Yaponiyaning Indoneziyaga bergan iqtisodiy yordami miqdori[24](million dollar)
Krediy yordamiGrant yordamiTexnik hamkorlikJami
2000945.6652.07144.601,142.33
2001702.8345.16117.27865.26
2002441.5963.54126.46631.59
2003946.7782.36120.661,149.79
2004452.5225.47105.96583.95
20051,072.18172.2198.401,342.79
2006882.8360.6791.111,034.61
Umumiy24,690.061,939.162,907.4929,597.35

Harbiy aloqalarmanbasini tahrirlash

Yaponiyaning Indoneziyaga qarshi tarixiy harbiy tajovuziga qaramay, Xitoy tahdidining kuchayishidan oʻzaro xavotir ikki xalqni munosabatlarni mudofaa sohasiga oʻtkazishga undagan. 2021-yilda Yaponiya Indoneziyaga qurol sotishga rozi boʻldi[25]. 2022-yil iyul oyida Yaponiya Qoʻshma Shtatlar va Avstraliya bilan birgalikda navigatsiya erkinligiga qaratilgan Indoneziya harbiy mashgʻulotlariga qoʻshildi[26].

Yaponiya taʼsirining koʻrinishimanbasini tahrirlash

2013-yilgi Pew Research Center soʻrovi natijalari[27]
Mamlakatlar boʻyicha Yaponiyaning Osiyo/Tinch okeani koʻrinishi
(ijobiy-salbiy koʻrinishda)
Soʻrov oʻtkazilgan mamlakatIjobiySalbiyNeytralFarq
Xitoy bayrogʻi Xitoy
4%
90%
6-86
 Janubiy Koreya
22%
77%
1-55
 Pokiston
51%
7%
4244
 Filippin
78%
18%
460
 Avstraliya
78%
16%
662
 Indoneziya
79%
12%
967
 Malayziya
80%
6%
1474
2011-yilgi BBC World Service soʻrovi natijalariManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name
Yaponiya taʼsirining mamlakatlar boʻyicha qarashlari
(ijobiy-salbiy koʻrinishda)
Soʻrov oʻtkazilgan mamlakat IjobiySalbiyNeytralFarq
Xitoy bayrogʻi Xitoy
18%
71%
11-53
 Meksika
24%
34%
42-10
 Pokiston
34%
15%
5119
 Janubiy Afrika
41%
17%
4224
 Hindiston
39%
13%
4826
 Fransiya
55%
29%
1626
 Portugaliya
43%
13%
4430
 Buyuk Britaniya
58%
26%
1632
 Germaniya
58%
25%
1733
 Gana
55%
11%
3434
 Avstraliya
60%
26%
1434
 Ispaniya
57%
19%
2438
 Misr
52%
14%
3438
 Keniya
61%
20%
1941
 Turkiya
64%
21%
1543
 Janubiy Koreya
68%
20%
1248
 Italiya
66%
18%
1648
 Braziliya
66%
16%
1850
Nigeriya bayrogʻi Nigeriya
65%
14%
2151
 Kanada
67%
16%
1751
 AQSh
69%
18%
1351
 Chili
66%
14%
2052
 Peru
64%
10%
2654
 Rossiya
65%
7%
2858
 Filippin
84%
12%
472
 Indoneziya
85%
7%
878


2011-yilgi BBC Jahon Xizmati soʻroviga koʻra, indoneziyaliklarning 85 foizi Yaponiya taʼsiriga ijobiy, 7 foizi esa salbiy fikr bildirgan. Soʻrovlar Indoneziyani dunyodagi eng yaponparast davlatlardan biriga aylantirgan.

Manbalarmanbasini tahrirlash

Havolalarmanbasini tahrirlash

🔥 Top keywords: Maxsus:SearchBosh SahifaBirinchi yordamSayyoraAmir TemurVoleybolKoinotAlisher NavoiyBasketbolBotir ZokirovOʻzbekistonFeʼlAbdurauf FitratAbu Rayhon BeruniyJadidchilikFutbolHalima XudoyberdiyevaBirlashgan Millatlar TashkilotiKitobIslomIkkinchi jahon urushiNaqshFalsafaQoraqalpogʻistonTasviriy sanʼatYozAbu Ali ibn SinoOrol dengiziUslubDunyo aholisiAmerika Qoʻshma ShtatlariMicrosoft ExcelPoliz ekinlariInternetFutbol maydoniBirinchi jahon urushiTinish belgilariGʻarbiy frontda oʻzgarish yoʻqAllohning 99 nomi