Die 9. Sinfonii vom Ludwig van Beethoven
Die 9. Sinfonii in d-Moll op. 125 isch die letschti Sinfonii vom Komponist Ludwig van Beethoven, won er fertig gschriibe het. Si isch die ersti Sinfoniikantate, was e Bruch in dr Gschicht vo dr Muusig bedütet und het Generazioone vo Musiker beiiflusst. Hüte isch si uf dr ganze Wält bekannt und isch äis vo de populärste Wärk in dr klassische Muusig.
Im letschte Satz vo dr Sinfonii het dr Beethoven näben em Orschester Gsangssoliste und e gmischte Chor iigsetzt. Für e Teggst het er s Gedicht An die Freude vom Friedrich Schiller gnoo.[1] 1972 het mä s Hauptthema vom letschte Satz zur Öiropahümne erkläärt und es isch 1985 vo dr Öiropäische Gmäinschaft as iiri Hümne aagnoo worde. As Grund het mä aagee, ass si e Sinnbild für d Wärt sig, wo alli däile, und für d Äihäit in dr Vilfalt. S Autograaf, wo in dr Staatsbibliothek z Berlin isch, het d UNESCO am 4. Septämber 2001 in s Wältdokumäntenerb (Memory of the World) ufgnoo.
D Instrumentierig und d Satzbezäichnige
En Uffüerig vo dr Sinfonii isch öbbe 65 bis 75 Minute lang.
- D Satzbezäichnige
- Satz: Allegro ma non troppo – un poco maestoso – d-Moll
- Satz: Molto vivace – Presto – d-Moll
- Satz: Adagio molto e cantabile – Andante moderato – B-Dur
- Satz: Finale: Presto – Allegro assai – Allegro assai vivace (alla Marcia) – Andante maestoso – Adagio ma non troppo ma divoto – Allegro energico e sempre ben marcato – Allegro ma non tanto – Presto – Maestoso – Prestissimo – d-Moll/D-Dur
- D Instrumentierig
- Orchester: Piccoloflöte, 2 Flöte, 2 Oboe, 2 Klarinette, 2 Fagott, Kontrafagott, 4 Hörner, 2 Drumbeete, 3 Posuune, Pauke, Groossi Drummle, Becki, Dreiangel, Striicher
- Chor (SATB, mit de Stimmlaage Sopran, Alt, Tenor und Bass)
- Soliste:
1817 het d Londoner Philharmonic Society zwäi Symfonie bstellt. Dr Beethoven het dra afo schaffe und het scho 1818 dänggt, ass er im Finale Singstimme chönnt iisetze.[2] Für e Chor het er sich aber erst gege s Ändi vom Joor 1823 entschiide, er het sich aber die ganz Zit gfrogt, öb s nit besser weer, wenn dr Schlusssatz räin instrumentaal weer.[3]
D Uruffüerig
Die 9. Sinfonii isch im ene Konzärt zum erste Mol ufgfüert worde, wo dr Beethoven am 7. Mai 1824 im Kärntnertortheater veraastaltet het. Es het mit dr Üwertüüre zu Die Weihe des Hauses op. 124 aagfange, denn si Uszüüg us dr Missa solemnis op. 123 choo und schliesslig, woorschinlig noch ere Pause, die 9. Sinfonii op. 125.
Litratuur
- Esteban Buch: Beethovens Neunte. Eine Biographie. Propyläen, Berlin 2000, ISBN 3-549-05968-X.
- Nicholas Cook: Beethoven: Symphony No. 9. Cambridge 1993, ISBN 0-521-39924-6.
- David Benjamin Levy: Beethoven. The Ninth Symphony. New York 1995, ISBN 0-02-871363-X.
- Dieter Hildebrandt: Die Neunte. Schiller, Beethoven und die Geschichte eines musikalischen Welterfolgs. Hanser, München-Wien 2005, ISBN 3-446-20585-3.
Weblingg
Commons: 9. Sinfoni (Beethoven) – Sammlig vo Multimediadateie
An die Freude (Version aus der 9. Sinfonie von Beethoven) bei WikiSource im dütschsprochige Wikisource An die Freude (Original von Schiller) bei WikiSource im dütschsprochige Wikisource
- Originalhandschrift der 9. Sinfonie in der Staatsbibliothek zu Berlin
- Schlusssatz „An die Freude“: MIDI/MP3-Version, mit Text und Übungsdateien für Choristen
- Musikdatei von Mutopia (WMP)
- 9. Sinfonie (Beethoven): Note im International Music Score Library Project.
- Musikdokumentation „In der Werkstatt Beethovens“, ZDF, 29. Oktober 2010
Fuessnoote
 | Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „9._Sinfonie_(Beethoven)“ vu de.wikipedia.org. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |