Albula
D Albula (uf Rätoromanisch Alvra) isch der gröscht Näbefluss vom Hinterrhy im Bündnerland.
| Albula Alvra | ||
 d Albula bi Sils im Domleschg | ||
| Date | ||
|---|---|---|
| Gwässerkennzaal | CH: 282 | |
| Laag | Schweiz | |
| Flusssystem | Rhy | |
| Abfluss über | Hinterrhy → Rhy → Nordsee | |
| Quelle | bi Igls Plans under em Albulapass , 9° 48′ 37″ O | |
| Quellhöchi | 2'037 m ü. M.[1] | |
| Mündig | In Hinterrhy bi Fürstenaubruck46° 42′ 45″ N, 9° 26′ 59″ O; CH1903: 753756 / 175435 , 9° 26′ 59″ O | |
| Mündigshöchi | 652 m ü. M.[1] | |
| Höchiunterschiid | 1385 m | |
| Lengi | 39,9 km | |
| Iizugsgebiet | 953 km²[1] | |
| Abfluss am Pegel Tiefencastel[2] AEo: 529 km² | NNQ (1951) MNQ 1926–2013 MQ 1926–2013 Mq 1926–2013 MHQ 1926–2013 HHQ (2005) | 2,84 m³/s 10,2 m³/s 15,4 m³/s 29,1 l/s km² 21 m³/s 123 m³/s
|
| Rächti Nääbeflüss | Tischbach, Tuorsbach, Ava da Stugl, Landwasser, Heidebach | |
| Linggi Nääbeflüss | Ava da Mulix, Ovel d'Urmena, Selabach, Schaftobelbach, Julia (Gelgia) | |
| Stausee | Palpuognasee, Solissee | |
Im Romanische het der Fluss au “Alma” gheisse; das bedüütet uf Düütsch «der wyss Fluss», wie men im Dicziunari Rumantsch Grischun online cha nocheläse: ALMA.
Der Fluss het syni Kwelle am Albulapass. Im Albulataal goot er dur ne Reje vo änge Tobel und Schluchte und über Gländstuefe abe. A dene Stelle, wo s Taal chly breiter isch, sind Dörfer entstande. Unden a Filisur chunt vo der rächte Syte der Fluss Landwasser vo Tavaas abe i d Albula; bi Thiefakaschta vo der lingge Syte d Julia (Gelgia), wo vom Julierpass här chunt. D Albulastreki vo der Räätische Baan goot im ganze Taal es baar Mol hin und här über de Fluss.
Ane 1898 isch der Stausee Palpuogna oben em Wiiler Preda bout worde; es zwöits Wasserchraftwärch a der Albula stoot bi Filisur, und es dritts, wo em EWZ ghört, oben a der Schiinschlucht bi Alvaschein; das het bi der Solisbrugg e Staumuur, wo ane 1986 gmacht worden isch, und s Maschinehuus bi Sils unde. Bi dr Solisbrugg chunt vo der Länzerheid der Bach Rain digl Lai abe (uf Dütsch: Heidebach; wörtlech wär das Heide-Rhy).
Bi Sankt Agatha i der Gmeind Scharans und em Wiiler Fürschtenaubruck (Romanisch: La Punt), wo zu dr Gmeind Fürschtenau ghört, mündet d Albula in Hinterrhy. A däre Stell isch bis is 19. Joorhundert en Zollbrugg übere Rhy gstande, wo füre Vercheer wichtig gsi isch.
Weblink
Commons: Albula – Sammlig vo Multimediadateie